همه ساله فصل سرما و مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در اثر استفاده از بخاری‌های گازسوز و عدم بهره گیری از نکات ایمنی در این خصوص جان تعداد زیادی از هموطنان عزیز را گرفته و تعداد زیادی را روانه مراکز درمانی می‌کند.
مسمومیت ناشی از گاز منوکسید کربن که از آن به عنوان قاتل نامرئی یاد می‌شود هنوز در کشورمان یکی از دلایل اصلی مرگ و میر به شمار می‌رود موضوعی که در سالهای اخیر، سهم زیادی از فوتی‌ها در جامعه داشته و همه آنها را باید جدی بگیریم.
یکی از مواردی که موجب کاهش رقم مرگ و میر به ویژه مرگ و میر ناشی از حوادث و مسمومیت‌ها می‌شود، آگاهسازی عمومی و اجرای برنامه‌های پیشگیرانه جمعی در کشور است و همکاری مردم نیز در این خصوص از مهمترین شروط به شمار می‌رود.
مسمومیت‌ها که انواع بسیار مختلف و متنوعی دارد، یکی از مواردی است که سالانه هزاران نفر را در کشور به کام مرگ کشانده و یا آسیب‌های جدی به افراد وارد می‌کند و نباید از کنار آن به راحتی گذشت.
کاهش مرگ و میر ناشی از مسمومیت‌ها، تمرکز بر آموزش نحوه پیشگیری از مسمومیت در کودکان، مسمومیت ناشی از منوکسید کربن از جمله مواردی است که مسئولان علوم پزشکی بر آن تاکید دارند.
علایم ناشی از گازگرفتگی و مسمومیت با گاز منوکسید کربن
تمامی افراد در معرض خطر این گاز سمی هستند و افراد مسن و مبتلایان به بیماری‌های قلبی عروقی، تنفسی و کم خونی، رانندگان و سرنشینان خودروها به ویژه کامیون و تریلی، خانم‌های باردار، جنین و نوزادان بیشتر از همه نسبت به تنفس این گاز در خطر هستند.
علایم گازگرفتگی شبیه یک سرماخوردگی است و سردرد (خفیف تا شدید)، سرگیجه، تهوع و استفراغ، ضعف، بی حالی، منگی، تنگی نفس، درد قفسه سینه، نامنظم شدن ریتم ضربان قلب، افت فشار خون، اختلال انعقادی، خواب آلودگی و از دست رفتن هوشیاری از نشانه‌های آن است علایم آن شبیه یک سرماخوردگی است و سردرد (خفیف تا شدید)، سرگیجه، تهوع و استفراغ، ضعف، بی حالی، منگی، تنگی نفس، درد قفسه سینه، نامنظم شدن ریتم ضربان قلب، افت فشار خون، اختلال انعقادی، خواب آلودگی و از دست رفتن هوشیاری از نشانه‌های آن است که در نهایت به مرگ منجر می‌شود.
تمام وسایل گرمایشی از جمله بخاری‌ها اعم ازگازی، نفتی، گازوئیلی، ذغالی و چوبی، آبگرمکن ها، اجاق گازها، شومینه، علاءالدین، والور، منقل، کرسی، گاز پیک نیک، انواع خودروها شامل سواری، کامیون، مینی بوس، اتوبوس، تراکتور و لیفت تراک با هر نوع سوخت فسیلی وهمچنین موتور آب و سم پاش قادر به تولید منوکسیدکربن هستند.
برای تولید منوکسیدکربن، عدم وجود درز و محل ورود و خروج هوا در منازل، استفاده از بخاری در محیطی کوچک همچون اتاق یا کلبه از جمله دلایل مهم ایجاد منوکسید کربن در خانه‌هاست که باید جدی گرفته شود، این امر در مواردی از جمله مسدود یا معیوب بودن دودکش، استفاده از دودکش مشترک برای چند طبقه یا چند وسیله حرارت زا، فقدان دودکش، اندازه نامناسب دودکش، وصل نکردن خروجی وسیله حرارتی به دودکش، قرار دادن دودکش درون سطل آب در فصول سرد همراه با بستن درب‌ها که بسیار خطرناک است، روشن بودن خودرو در گاراژ در بسته و روشن بودن گاز پیک نیک در داخل محفظه کامیون یا تریلی یا اتوبوس و مینی بوس رخ می‌دهد.
۹ نفر در آذربایجان غربی به دلیل مسمومیت با گاز منوکسید کرین فوت کرده‌اند
رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی آذربایجان غربی گفت: امسال تا پایان آذرماه ۹ نفر در استان بر اثر مسمومیت یا خفگی با گاز منوکسید کربن جان خود را از دست داده‌اند.
باقر بهرامی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه همچنین طی سالجاری ۱۲۹ نفر در استان بر اثر گاز منوکسید کربن دچار مسمومیت و راهی بیمارستان شده‌اند اظهارداشت:لازم است شهروندان با رعایت اصول ایمنی در نصب وسایل گازسوز از بروز چنین حوادثی جلو گیری کنند.
رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی آذربایجان غربی خواستار توجه جدی به نکات ایمنی شد و عنوان کرد: در فصل سرما میزان مسمومیت با گاز به دلیل عدم رعایت نکات ایمنی در گرم کردن محیط خانه یا کارگاه‌ها، بیشتر می‌شود.
بهرامی با هشدار به مراقبت و توجه جدی به قاتل نامرئی درخواست کرد برای گرم کردن محیط لازم است از سیستم گرمایشی استاندارد استفاده شود و علاوه بر این، از روشن کردن شعله گاز برای گرم کردن محیط استفاده نشود.
وی با بیان اینکه سال گذشته نیز ۲۰۲ نفر از مردم استان به دلیل مسمومیت ناشی از گاز منوکسید کربن راهی بیمارستان شده‌اند گفت: سال گذشته ۱۰ نفر از مردم استان به دلیل گازگرفتگی جان خود را از دست داده‌اند.
بهرامی یکی از اشتباهات رایج مردم در فصل سرما را، بستن تمام درزها و روزنه ها باهدف مقابله با سرما عنوان کرد و افزود: با انجام چنین روشی گاز منو کسید کربن که گاز بسیار سمی و ناشی از احتراق سوخت های فسیلی است نمی تواند از آن محیط خارج شود و افراد در معرض آن محیط را با خطر مواجه می کند.
رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی آذربایجان غربی افزود: در صورت مواجهه با افراد مسموم شده، اولین گام تماس با مرکز اورژانس ۱۱۵ است و در فاصله حضور ماموران لازم است فرد مسموم را سریعا از محیط آلوده خارج و به هوای آزاد منتقل کرد، در اقدام بعدی لباس های تنگ افراد مسموم را باز کرد و در صورت امکان اکسیژن به فرد مسموم داده شود.
مراقب قاتل نامرئی باشیم/لزوم مشارکت جدی مردم
مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان غربی نیز در خصوص مسمومیت با گاز مونوکسید کربن (گازگرفتگی) در استان گفت: فصل سرما و احتمال مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در اثر استفاده از بخاری‌های گازسوز افزایش می‌یابد.
امیرعباس جعفری با بیان اینکه سال گذشته بیش از ۱۰ نفر از شهروندان آذربایجان غربی به علت مسمومیت با گاز مونوکسید کربن فوت کرده بودند افزود: هر وسیله سوختنی، تولید گاز مونوکسیدکربن می‌کند که باید دارای دودکش مناسب برای خروج این گاز سمی به فضای بیرون باشد.
مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان غربی اضافه کرد: می‌توانیم با انجام اقدامات ساده پیشگیرانه، مانع از وقوع حوادث تأسف بار به علت مسمومیت ناشی از انتشار این گاز سمی باشیم.
وی ادامه داد: معمولاً منزل‌هایی که از شیشه‌های دوجداره استفاده می‌کنند و یا هیچ روزنه‌ای برای تبادل هوا با محیط بیرون از خانه ندارند، در معرض خطر بیشتر این مسمومیت قرار دارند.
هر وسیله سوختنی، تولید گاز مونوکسیدکربن می‌کند که باید دارای دودکش مناسب برای خروج این گاز سمی به فضای بیرون باشدجعفری با بیان اینکه وجود دریچه‌ای برای ورود و خروج هوا در محل زندگی یا کسب و کار در کاهش مسمومیت ناشی از این گاز مؤثر است، اظهار کرد: نگرش اشتباه قرار دادن لوله بخاری در تشت آب برای جذب مونوکسیدکربن را از خود دور کنید.
وی گفت: هنگام وصل لوله بخاری از جا گرفتن لوله‌ها در یکدیگر و چفت و بست‌شدن لوله‌ها در داخل هم مطمئن شده و محل نصب بخاری را محکم و ثابت کنید تا دراثر وارد شدن ضربه به آن جا به جا نشود.
مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان غربی بیان کرد: سردرد، ضعف جسمانی، سرگیجه و بی‌قراری، تهوع و استفراغ، خمیازه کشیدن بیش از حد، کاهش قدرت دید، خواب آلودگی شدید و کسل شدن از جمله علائم اولیه مسمومیت با گاز خطرناک مونوکسیدکربن محسوب می‌شوند.
جعفری با اشاره به اینکه بلافاصله پس از مشاهده این علائم با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید، افزود: با خارج کردن مصدوم از فضای آلوده و قرار دادن وی در فضای باز از پیشرفت مسمومیت جلوگیری کرده و با پوشاندن لباس گرم یا پتو دور بدن مصدوم، مانع لرزیدن بدن وی شوید.
وی اضافه کرد: سعی کنید از به خواب رفتن بیمار جلوگیری کرده و اگر وی دچار کاهش هوشیاری شده است، بیماررا پس ازخارج کردن از محیط بسته به یک محیط باز، به یک سمت خوابانده تا در صورت استفراغ، منجر به خفگی وی نشود.
مونوکسیدکربن گازی بی رنگ، بی بو و بی مزه است و مسمومیت با آن به راحتی اتفاق می افتد، اکثریت اقشار جامعه نیز از مسمومیت های ناشی از این گاز هیچگونه اطلاعی ندارند.
اطلاع رسانی مناسب، لزوم مشارکت جدی مردم، رعایت کوچکترین نکات ایمنی می تواند بیشتر کمک در راستای کاهش مرگ و میر و مسمومیت های ناشی از گاز منوکسید کربن در استان باشد.
