بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد که استراتژی‌های سرمایه‌گذاران در ماه‌های پایانی سال95 بار دیگر در حال تغییر است و نقدینگی در حال جابه‌جا شدن بین بازار‌هاست. سال‌های 91 و 92 که تورم افسارگسیخته، همه بازار‌ها را درنوردید، قیمت‌ها به‌صورت لحظه‌ای و دسته‌ای افزایش پیدا می‌کرد. این به‌دلیل تب هلندی بود که در نهایت اقتصاد ایران را در تور یک رکود تورمی انداخت و هنوز هم اثرات آن از بین نرفته است.
از 3دهه پیش نقدینگی عموما صرف خرید آن دسته از کالاهای مصرفی شده که برای مردم ایران عملا نقش کالای سرمایه‌ای را بازی کرده است. در دهه‌های گذشته گاهی اوقات مردم خودرو خریدوفروش می‌کرده‌اند، گاهی مسکن و گاهی هم در صف خرید سیم کارت موبایل می‌ایستادند. اما در همه این دوره‌ها یک چیز ثابت بوده است؛ نقدینگی کمتر جرأت کرده وارد بورس بشود. در واقع در همه این دوره‌ها سر بورس که مستقیما اثرش روی تولید ناخالص داخلی نمایان می‌شود، بی‌کلاه مانده است. این رویه اکنون بار دیگر پس از 3دهه تجربه همچنان در حال تکرار است.
به‌نظر می‌رسد که در دوره جدید شیوه‌های سرمایه‌گذاری و گردش نقدینگی قدری تفاوت کرده است. اکنون بخش عمده سرمایه‌گذاری‌ها در ارز و طلا انجام می‌شود و کالاهای دیگر کمتر نقش سرمایه را بازی می‌کنند؛ البته مسکن همچنان روال گذشته را طی می‌کند و طلا هم که در همه دوره‌های تاریخ، یک کالای پرارزش تلقی می‌شده، کماکان نقش خود را حفظ کرده است.
اما اقتصاددانان انتظار دارند با طی شدن فرایند توسعه اقتصادی، بخش مهمی از نقدینگی مردم به سمت بازار‌های سهام که مستقیما منجر به افزایش توان تولیدی شرکت‌ها می‌شود هدایت و خرید طلا هم عموما با استفاده از اوراق بهادار انجام شود؛ در واقع اگرچه همچنان قیمت طلا در بازار‌های جهانی یک نقش بنیادین بازی می‌کند اما معاملات این فلز گرانبها در بازار‌های مالی پیشرفته برخلاف ایران که به‌صورت فیزیکی دادوستد می‌شود، عموما با استفاده از اوراق بهادار مورد دادوستد قرار می‌گیرد.
اطلاعات آماری از بازار‌های سرمایه‌گذاری در ایران نشان می‌دهد که در یک سال گذشته سرمایه‌گذارانی که دارایی‌های مالی خود را تبدیل به دلار کرده‌اند بیشتر از همه سرمایه‌گذاران نفع برده‌اند و در این مدت دست‌کم 18.5درصد به ارزش دارایی‌هایشان اضافه شده است که البته بخش عمده این رشد مربوط به کاهش نرخ برابری ریال در برابر دلار پس از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بود که در آن جمهوریخواهان به پیروزی رسیدند.
مطابق گزارش بررسی بازار‌های بورس تهران ارزش هر دلار آمریکا در بازار مبادلات ارزی از ابتدای سال تاکنون یعنی در طول 9ماه از 3451تومان به 4091تومان رسیده است. این بالاترین مقدار رشد در همه بازار‌های سرمایه‌گذاری در ایران است. البته رشد سایر ارز‌ها هم پرشتاب بوده است؛ به‌طور مثال ارزش هر یورو هم در همین مدت 13درصد رشد کرده و از 3840تومان به 4341تومان رسیده است.
رشد پرشتاب قیمت دلار پس از آن اتفاق افتاد که مشخص شد دونالد ترامپ نامزد جمهوریخواهان مستأجر کاخ سفید خواهد شد. این رویداد در عین حال همزمان بود با افزایش نرخ بهره فدرال رزرو که تا سال2019 ادامه خواهد یافت. همه این اتفاق‌ها نه فقط قیمت دلار را در بازار‌های داخلی بلکه در عرصه جهانی هم با رشد مواجه کرد. به‌طور سنتی همزمان با پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا ارزش دلار در مقابل سایر ارز‌ها تقویت شد.
آمارهای رسمی بورس نشان می‌دهد که در یک دوره نه‌ماهه از ابتدای سال تاکنون ارزش هر سکه بهار آزادی از محدوده قیمت یک‌میلیون تومان به یک‌میلیون و 170هزار تومان رسیده است. این به‌معنای این است که قیمت هر سکه بهار آزادی در این مدت 16.4درصد رشد کرده و سرمایه‌گذارانی که در این مدت سکه خریده بودند، توانسته‌اند این مقدار سود کنند. به این ترتیب با این میزان رشد قیمت هر سکه بهار آزادی پس از دلار در رتبه دوم قرار می‌گیرد.
آمارهای بانک مرکزی هم نشان می‌دهد که متوسط قیمت مسکن در تهران در طول یک دوره یک‌ساله 7.7درصد رشد کرده است. تازه‌ترین گزارشی که بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن در تهران منتشر کرده، نشان‌دهنده ثبت قیمت ۴.۴میلیون تومانی هر متر زیربنای واحد مسکونی برای خرید و فروش بوده که بیانگر رشد نیم‌درصدی نسبت به آبان‌ماه و ۷.۷درصدی در قیاس با آذر‌ماه سال گذشته است.
بانک مرکزی در آبان‌ماه نیز اعلام کرده بود که قیمت هر متر مربع‌خانه در مقایسه با‌ماه قبل حدود ۰.۱درصد و نسبت به آبان‌ماه سال گذشته تا ۷.۳درصد گران شده است. در مجموع آمارها از این حکایت دارد که روند رشد قیمت مسکن نسبت به‌ماه قبل افزایشی شده است.
با وجود رشد قیمت‌ها در بازار‌های دلار، طلا و مسکن شاخص‌های بورس سرجای خود مانده‌اند و هر روز هم نسبت به گذشته بیشتر افت می‌کنند. اطلاعات آماری نشان می‌دهد که شاخص بورس تهران که بیانگر میزان بازده سرمایه‌گذاری در بورس است، از ابتدای سال تاکنون نه فقط رشد نکرده بلکه با 0.7درصد هم زیان مواجه شده است.
این به‌معنای این است که کسانی که در بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اند از این سرمایه‌گذاری زیان کرده‌اند. البته شاخص فرابورس در این مدت 7.4درصد رشد کرده اما با توجه به آنکه بخش عمده معاملات فرابورس به اوراق بدهی اختصاص دارد نمی‌توان رشد شاخص فرابورس را به بازار سهام تعمیم داد.
هم‌اکنون نزدیک به 60 درصد از معاملات این بازار به دادوستد اوراق بدهی اختصاص دارد که بیش از 22درصد سود به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند. به این ترتیب رشد شاخص فرابورس را می‌توان به‌معنای رشد معاملات اوراق بدهی تعبیر کرد. هرچند اطلاعات دقیقی در مورد بازده این اوراق وجود ندارد اما این جذابیت آنقدر بوده است که توانسته بخش عمده معاملات روزانه بازار سرمایه را به خود جلب کند.
