2016 سالی پرفراز و نشیب برای بازار نفت جهان بود، دوره ای که مازاد عرضه اوپک و نبود تعادل بین عرضه و تقاضای بازار جهانی افت شدید قیمت نفت و به تبع آن صدمات جدی به بدنه اقتصادی کشور های تولید کننده نفت را رقم زد.
برهمین اساس اوپکی ها برای جلوگیری از ضرر بیشتر پس از چندین دور نشست در 30 نوامبر(10 آذرماه) توافق کردند تا سهم تولید خود را 4.5 درصد کاهش دهند، البته این توافق شامل حال ایران نمی شود و باید سطح تولید کشور ما به قبل از دوران تحریم ها بازگردد.
براساس این توافق، از امروز(اول ژانویه 2017) اعضای اوپک باید به مدت شش ماه یعنی تا جولای سال 2017 سطح تولید خود را از 33 میلیون و 500 هزار بشکه به 32 میلیون و 200 هزار بشکه برسانند تا با بوجود آمدن تعادل نسبی در بازار، قیمت ها افزایش پیدا کند.
البته در این میان اوپکی ها که سهم 40 درصدی از تولید نفت جهان را عهده دار هستند، از همکاری غیر اوپکی ها نیز بهره مند می شوند، چراکه آن ها نیز وعده کاهش میزان تولید نفت را به میزان 600 هزار بشکه در روز داده اند که در راستای تحقق این امر کلیه کشور های تولید کننده نفت عضو و غیر عضو اوپک در 10 دسامبر(20 آذر) توافق کردند تا سطح تولید کشور ها یک میلیون و 760 تا یک میلیون و 800 هزار بشکه در روز کاهش یابد.
شوک روانی این امر تاکنون توانسته بازار درهم آشفته و بی رمق نفت را تکانی دهد و قیمت نفت را به بالای 50 دلار برساند، اما هنوز انتظارات تولید کنندگان را آنطور که باید و شاید برآورده نکرده است؛ لازم به ذکر است تداوم افزایش قیمت نفت مشروط به پایبندی کلیه اعضا به موافقت نامه نشست وزرای انرژِی کشور های تولید کننده نفت است.
تغیرات بهای نفت در سه ماهه پایانی سال 2016(روند افزایشی پس از توافق 30 نوامبر)
قیمت نفت به 60 دلار هم نمی رسد/افزایش چراغ خاموش حفاری غیر اوپکی ها
در همین راستا سید محسن قمصری، مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت اظهار داشت: بازار کماکان قدرتمند نیست و در حال حاضر تنها شاهد افزایش جزئی قیمت نفت پس از توافق هستیم.
وی تصریح کرد: اخباری که پس از توافق نامه اعضای اوپک و غیر اوپک نیز به گوش می رسد، اخبار خوشی نیست؛ آمارها نشان می دهد حفاری در چندین کشور به طرز چشمگیری افزایش یافته است، این فعالیت های چراغ خاموش نشان دهنده آمادگی کشور های غیر اوپک برای افزایش تولید است.
عضو هیات مدیره شرکت ملی نفت تاکید کرد: اگر افزایش تولید اعضای غیر اوپک محقق شود، تعادل بازار از بین رفته و مجددا شاید افت قیمت نفت در بازار های جهانی خواهیم بود؛ بنابراین برخلاف برخی تصورات، ما شاهد رسیدن بهای نفت به 60 دلار و بالاتر از آن نخواهیم بود.
وی یادآور شد: با بررسی موارد فوق احتمال ثبات بازار در قیمت فعلی و حتی سقوط آن بیشتر از افزایش آن خواهد بود.
قمصری با اشاره به آخرین وضعیت صادرات نفت اظهار داشت: صادرات همچنان بالای دو میلیون بشکه است و بطورکلی شاهد روند مطلوبی در این حوزه هستیم؛ همچنین با توجه به اینکه صادرات در چند ماهه ابتدایی سال جاری زیر دومیلیون بشکه بوده، سعی ما بر این است که تا پایان سال متوسط میزان صادرات همواره بیش از دومیلیون بشکه باشد.
این مقام مسئول در خصوص عمده شرکت های مشتری نفت ما، گفت: در حال حاضر بیش از 90 درصد مشتریان نفت ما شرکت هایی هستند که با اعمال تحریم ها، همکاری خود را متوقف کرده بودند؛ برهمین اساس در دوران پسابرجام این شرکت ها دوباره به بازار ایران بازگشته اند که عمده آن ها اروپایی هستند.
دولت تنها به فکر درآمد نباشد/ صنعت نفت نیازمند سرمایه گذاری است
علی ماجدی معاون سابق امور بین‌الملل و بازرگانی وزارت نفت در گفتگو با خبرنگار ما در خصوص آینده قیمت جهانی نفت، اظهار داشت: با وضعیت فعلی حتی رسیدن قیمت نفت به بشکه ای 60 دلار نیز امری دور از انتظار است، ضمن اینکه اگر قیمت فراتر از 60 دلار باشد، پیش بینی می شود نرخ آن با شیب تند تری سقوط کند.
وی ادامه داد: اگر همه شرکت کنندگان نشست اخیر اعضای اوپک و غیر اوپک به توافق کاهش تولید عمل کنند، با افزایش تقاضا در بازار و در نتیجه رشد قیمت ها رو به رو خواهیم بود؛ اما آنچه که آمار و ارقام نشان می دهد گویای پایبند نبودن امضا کنندگان توافق کاهش سطح تولید بویژه غیر اوپکی ها است.
وی با اشاره به تحقق هدف ایران در کسب سهم خود از بازار های جهانی، اظهار داشت: تا کنون ما تا حد مطلوبی به سهم از دست رفته خود در سالهای تحریم دست یافته ایم اما نگاه دولت به نفت باید راهبردی باشد.
ماجدی تصریح کرد: دولت نباید تنها به فکر افزایش درآمد از طریق فروش نفت باشد بلکه باید توسعه سرمایه گذاری در این صنعت را در دستور کار قرار دهد تا بتوانیم با افزایش ضریب بازیافت و کسب سهم بیشتر در بازار های جهانی، قدرت اقتصادی–سیاسی خود را در منطقه و در جهان اثبات کنیم.
معاون سابق امور بین‌الملل و بازرگانی وزارت نفت تاکید کرد: با تحقق اهداف فوق و تثبیت جایگاه کشور در بازار رقبا دیگر نمی توانند به راحتی جایگزین ما در بازار های بین المللی شوند.
افزایش بهای نفت در گروه پایبندی اوپک و غیر اوپک بر توافق کاهش سطح تولید
بر اساس این گزارش تنها شرط افزایش قیمت و خروج بازار نفت از رکود، پایبندی اعضای اوپک و غیر اوپک بر توافق نامه کاهش سطح تولید است، چراکه هرساله تقاضای بازار افزایش می یابد و این امر در کنار کاهش تولید(عرضه) می تواند منجر به ایجاد توازن بین عرضه و تقاضا و در نتیجه افزایش سطح قیمت ها شود.
در راستای تحقق اهداف مزبور اعضای اوپک و غیر اوپک توافق کردند تا 4.5 درصد سطح تولید خود را کاهش دهند، به عبارت دیگر کشورهای تولید کننده نفت، تولید خود را تا یک میلیون و 800 هزار بشکه در روز کاهش خواهند داد تا بازار جهانی نفت به تعادل برسد اما باید منتظر ماند و دید این مهم در آینده چه میزان محقق می شود.
