دولت عیال‌وار، نمی‌تواند چابک باشد

همان‌طور که معاون اجرایی رییس‌جمهور چندی پیش در جلسه اتاق بازرگانی اعلام کرد، به نظر می‌رسد که همچنان صدای بخش‌خصوصی به درستی توسط دولت شنیده نمی‌شود چراکه پارلمان بخش‌خصوصی حضور مقتدری در تصمیم‌گیری‌ها ندارد‌.

بر همین اساس روسای سه اتاق بازرگانی، اصناف و تعاون در یک نشست مشترک سعی کردند تا برای اینکه بخش غیردولتی کشور یک نظر واحد و صدای رسایی را به برنامه‌ریزان کشور و به حاکمیت انتقال دهد، برنامه‌ریزی کنند‌.

در این نشست علاوه بر اظهارنظر غلامحسین شافعی، علی فاضلی و بهمن عبداللهی در خصوص مسایل مختلف ، انتقاداتی درخصوص عملکرد دولت مطرح و به اقدام دولت درخصوص لایحه برنامه ششم توسعه اشاره شد چراکه به نظر می‌رسد سهم بخش غیردولتی در این برنامه کاهش یافته است‌. بر همین اساس دولت در لایحه اصلاح بخش تعاون، برخی وظایف را از اتاق تعاون گرفته است‌.

همچنین در این جلسه اعلام شد که در بهمن‌ماه نتیجه کار چند ماهه سه اتاق در رابطه با اقتصاد مقاومتی ارائه خواهد شد چراکه از نظر روسای این سه اتاق، اقتصاد مقاومتی یک برنامه کوتاه‌مدت نیست‌.

دولت عیال‌وار، نمی‌تواند چابک باشد

بر همین اساس رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در مورد اینکه بعد از برجام رفت‌وآمدهای سران کشورهای مختلف به ایران چه نتایجی در پی داشت، گفت‌:‌ هیات‌های خارجی استقبال قابل توجهی برای دستیابی به بازار ایران داشته‌اند و این نکته مثبت برای کشور و نشانه ظرفیت‌های قابل توجه در اقتصاد ایران برای همکاری‌ بین‌المللی است‌.

غلامحسین شافعی افزود‌: هیات‌های خارجی از حضور در ایران دو هدف دارند؛ یکی دسترسی به بازار ایران و هدف دوم این است که آنها ایران را امن‌ترین و کوتاه‌ترین راه رسیدن به اقتصاد منطقه می‌دانند‌. رییس اتاق بازرگانی ایران بیان کرد‌: سفرهایی که توسط مقامات بلندپایه انجام می‌شود، در اصل گشایش در کارهاست و دریچه‌های اولیه را برای مذاکرات و تصمیم‌گیری‌های خارجی فراهم می‌کند که مطمئنا نیاز به پیگیری بخش‌خصوصی برای عملی شدن دارد‌.

شافعی تصریح کرد‌: شرکای خارجی ما در حقیقت یک مسابقه برای فعالیت‌های اقتصادی در منطقه و ایران دارند و تصورم این است که این سفرها با پیگیری بخش‌خصوصی و اتاق بازرگانی به نتایج لازم برسد‌.

وی با اشاره به اینکه یک نیاز جدی برای ائتلاف در بخش غیردولتی وجود دارد، گفت‌: براساس پیشنهاد سایر اتاق‌ها، موضوع ائتلاف مطرح شد که مورد توجه هر سه اتاق قرار گرفت و از مدتی پیش با تشکیل یک دبیرخانه مشترک، رسما کار خود را شروع کرد‌.

شافعی با اشاره به اینکه وقتی نظر مثبت دولت و مجلس را برای این ائتلاف داشتیم، انگیزه سه اتاق بیشتر شد، افزود‌: بخش غیردولتی کشور باید صدای رسایی داشته باشد و یک نظر واحد را به برنامه‌ریزان کشور و به حاکمیت منتقل کند‌.

رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران ادامه داد‌: اگر بخش غیردولتی با نظرهای متفاوت در تدوین سیاست‌های کشور حضور داشته باشد، تصمیم‌گیران را دچار تردید و سردرگمی خواهد کرد بنابراین ائتلاف سه اتاق باعث می‌شود در مسایل اقتصادی یک نظر واحد به وجود آید‌.

شافعی توجه به توسعه متوازن منطقه‌ای را از اهداف مورد تاکید بخش غیردولتی دانست و اظهار داشت‌: در تدوین برنامه‌های توسعه‌ای کشور به توسعه متوازن منطقه‌ای توجه کمتری شده و یک نسخه واحد در مرکز کشور تدوین شده و در کل کشور اجرا می‌شود‌.

وی با اشاره به اینکه نیاز داریم مناطق مختلف کشور در تدوین برنامه توسعه نقش‌آفرینی کنند، گفت‌: در آینده دبیرخانه منطقه‌ای این سه اتاق هم در کشور ایجاد می‌شود تا خلا مسایل منطقه‌ای پر شود‌. رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران همچنین به برنامه اتاق مشترک برای اقتصاد مقاومتی اشاره و تصریح کرد‌: در بهمن‌ماه نتیجه کار چند ماهه سه اتاق در این رابطه ارائه می‌شود زیرا اقتصاد مقاومتی را به عنوان یک برنامه کوتاه‌مدت نمی‌بینیم‌.

شافعی با اشاره به اینکه در برنامه ششم توسعه سعی شد در مواردی، اقتصاد مقاومتی در نظر گرفته شود، گفت‌: به دبیرخانه پیشنهاداتی دادیم که امیدواریم مجلس به آنها توجه کند و در مذاکره با بخش غیردولتی به آن جامه عمل بپوشاند‌.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا پس از انتقادات بخش‌خصوصی به دولت و نامه ۱۴ تشکل به رییس‌جمهور، دولت واکنشی داشته است یا نه، گفت‌: وظیفه ما این است که منصفانه و مشفقانه، نظرات بخش‌خصوصی را به دولت منتقل کنیم‌.

رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران با اشاره به اینکه یکی از وظایف اصلی ما این است که راه تعامل سازنده را با دولت مد نظر قرار دهیم، اظهار داشت‌: معتقدم مسایل اقتصادی بخش غیردولتی و دولتی مکمل یکدیگر هستند بنابراین باید منصفانه به دولت کمک و تقاضا کنیم که مورد توجه قرار گیرد‌.

شافعی با انتقاد از اینکه در برخی رسانه‌ها با عناوین ضددولت از نامه ۱۴ تشکل یادشده است، گفت‌: همیشه نظرات خود را اعلام می‌کنیم و به دنبال برآورده شدن آنها هستیم‌. همچنین در برنامه ششم توسعه انتقادهایی را از دولت داریم‌.

وی با اشاره به اینکه باید بوروکراسی در دولت برطرف شود، گفت‌: همیشه بخش غیردولتی اعلام کرده دولت عیال‌وار نمی‌تواند چابک باشد‌. همچنین آسیب‌های اجتماعی در برنامه ششم باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد‌. رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران به مساله فساد اشاره کرد و اظهار داشت‌: در برنامه ششم توسعه باید مساله فساد هم مورد توجه قرار گیرد و به آن پرداخته شود بنابراین ما هدف غیرمشترک نداریم و باید با تعامل به سمت هدف واحد برویم‌.

تصدی‌گری دولت کاهش نیافته است

همچنین رییس اتاق اصناف ایران نیز در این نشست مشترک با اشاره به اینکه دولت بیش از دو میلیون نان‌خور دارد، گفت‌: بسته حمایتی اصناف یک ماه دیگر اجرا می‌شود‌.

علی فاضلی اظهار کرد‌: در دو دهه گذشته با وجود تلاش‌هایی که برای توجه به اصل «۴۴» قانون اساسی شده است اما شاهد توفیقات خوبی در این زمینه نبوده‌ایم‌.

وی بیان کرد‌: با وجود تلاش‌های دولت تصدی‌گری نه تنها کاهش نیافته است بلکه دولت فربه‌تر شده و بارزترین نمونه آن را در تدوین برنامه ششم توسعه شاهد هستیم‌.

وی با اشاره به اینکه برنامه ششم توسعه هم مانند برنامه‌های گذشته پیش می‌رود، افزود‌: معتقدم احکام باید به گونه‌ای باشد که ما شاهد حداقل حضور دولت در تصدی‌گری و در بخش غیردولتی باشیم‌.

رییس اتاق اصناف ایران با اعلام اینکه باید ۱۰ درصد به سمت بخش غیردولتی پیش برویم اما می‌بینیم محقق نشده است، اظهار داشت‌: همین امر باعث شد سهم بهره‌وری در برنامه پنجم توسعه به بیش از نیم درصد هم نرسد و دلیل آن عدم حضور بخش غیراقتصادی است‌.

فاضلی با اشاره به انتقاد بخش غیردولتی از این موضوع گفت‌: از دولت و مجلس تقاضا داریم از این فرصت نهایت استفاده را کنند و بخش غیردولتی را جدی بگیرند‌.

وی با تاکید بر اینکه اتاق در سه سال گذشته نهایت همکاری را با دولت داشته است، گفت‌: با وجود مشکلات بنگاه‌های صنفی اجازه تلاطم را در بازار ندادند و تعامل بین اتاق و دولت خوب بود‌.

رییس اتاق اصناف ایران با انتقاد از اینکه شاهد برخی حرکات از سوی دولت هستیم، اظهار داشت‌: نمونه آن را در لایحه اصلاح بخش تعاون می‌بینیم که با گرفتن برخی وظایف از اتاق تعاون تدوین و ارائه شده است‌.

فاضلی با بیان اینکه قبول داریم که دولت هم با مشکلاتی مواجه است، گفت‌: این را باید بپذیریم که آمریکا اجازه نمی‌دهد سایر کشورها با ما ارتباط زیادی داشته باشند بنابراین باید مشکلات دولت را هم درک کرد‌.

وی با اشاره به اینکه باید بدانیم دولت بیش از دو میلیون نان‌خور دارد و هر روز هم فربه‌تر می‌شود، اظهار داشت‌: هرس کردن این شاخ و برگ هم بسیار سخت است ضمن اینکه رانت موجود در اقتصاد دولتی برای برخی گوارا و دلپذیر بوده و حاضر نیستند آنها را از دست بدهند‌.

رییس اتاق اصناف ایران با تاکید بر اینکه باید با تعامل مشکلات رفع شود، افزود‌: دولت گوش شنوا دارد اما مشکلات در سه دهه اخیر زیاد بوده است‌.

فاضلی درخصوص بسته حمایتی اصناف اظهار داشت‌: پس از بسته حمایتی بخش صنعت، حمایت از صنوف هم در دستور کار قرار گرفت که پیشنهاد ما ۱۰ هزار میلیارد تومان برای ۱۰۰ هزار بنگاه کوچک و متوسط بود که مورد پذیرش قرار گرفته و تا یک ماه آینده شاهد اجرای این بسته هستیم‌.

کاهش سهم بخش‌خصوصی در برنامه ششم

همچنین رییس اتاق تعاون با انتقاد از لایحه اصلاح قانون تعاون کشور گفت‌: اصل «۴۴» قانون اساسی به درستی اجرا نشده و سهم بخش غیردولتی در برنامه ششم کاهش یافته است‌.

بهمن عبدالهی اظهارداشت‌: یکی از اهداف اصل «۴۴» قانون اساسی کوچک شدن بخش دولتی و واگذاری امور به بخش غیردولتی است‌. اما در چند سال اخیر شاهد حرکت جدی در این زمینه نبوده‌ایم و سهم بخش غیردولتی در این چند سال با وجود قانون اصل «۴۴» و برنامه پنجم توسعه جابه‌جا نشد‌. رییس اتاق تعاون با اشاره به اینکه برنامه پنجم توسعه احکام خوبی داشت اما در طول عمر برنامه بسیاری از این احکام اجرایی نشد، افزود‌: لازم است این نقصان در برنامه ششم توسعه جبران شود اما آنچه که اکنون می‌بینیم این است که اتفاق جدی برای بخش غیردولتی نیفتاده است‌.

وی یکی از بحث‌های اصلی سه اتاق را اجرای دقیق و کامل قانون بهبود فضای کسب و کار دانست و افزود‌: علی‌رغم وجود این قانون هنوز مراجع دولتی اقداماتی را انجام می‌دهند که مانع کسب و کار است‌.

عبدالهی با اشاره به اینکه از اصلاح قانون تعاون و عدم اجرای قانون بهبود محیط کسب و کار نتایج خوبی در آینده به دست نمی‌آید، اظهار داشت‌: سه ماه پیش لایحه‌ای با عنوان لایحه اصلاح قانون تعاون کشور ارائه شد اما این لایحه برخلاف انتظار بود و باز هم سهم بخش غیر دولتی را کاهش می‌داد‌.

رییس اتاق تعاون با بیان اینکه اعضای کمیسیون اقتصادی از توضیحات ما قانع شده‌اند و امیدواریم رای به رد کلیات این لایحه بدهند، گفت‌: معتقدیم سهم ۲۵ درصدی تعاون که در برنامه ششم توسعه مطرح شده بلندپروازانه نیست و اگر این احکام به خوبی اجرا می‌شد، قابل دستیابی بود‌.