بیکاری تک‌رقمی با کدام ابزار

نرخ بیکاری در حالی در برنامه ششم توسعه تک رقمی اعلام و توسط کمیسیون تلفیق در برنامه گنجانده شده که دولت هیچ نرخی را برای بیکاری در برنامه هدف‌گذاری نکرده است.

اگر به سخنان وزیر کار توجه کنیم که گفته هر دقیقه پنج نفر در کشور در جست‌وجوی شغل باشند و به تعداد بیکاران افزوده شوند‌ بنابراین در هر ساعت 300 نفر، هر روز 7200 نفر، هر هفته 50400 نفر، هر ماه 216 هزار نفر و خلاصه اینکه هر سال دو میلیون و 592 هزار نفر تازه وارد به بازار کار کشور خواهیم داشت در حالی که دولت در سال گذشته تنها توانسته 700 هزار شغل ایجادکند، این جمعیت قابل توجه از طوفان تقاضا برای شغل، اولا نشان‌دهنده ادامه روند بیکاری و تقاضا برای کار از سوی جوانان است. همچنین نشان می‌دهد که هنوز متولدین دهه 60 کاملا امکان ورود به بازار کار را نیافته‌اند، در حالی که بازار کار با ورود صدها هزار متولد دهه 70 مواجه است‌ بنابراین دولت یازدهم و دولت‌های بعد چگونه می‌توانند باتوجه به این حجم بحران بیکاری نرخ بیکاری را تک رقمی کنند؟

گزارش‌های مرکز آمار ایران همواره از افزایش رشد بیکاری خبر می‌دهد و حاکی از بدترشدن بحران بیکاری در کشور است. وضعیت تولید در شرایط رکود مطلق است و ناتوانی بازار کار در جذب جوانان به روند صعود نرخ بیکاری دامن می‌زند. از این رو باید اندیشید که چگونه می‌توان نرخ بیکاری را با ادامه روند کنونی تک‌رقمی کرد؟

نرخ بیکاری سال اول اجرای برنامه ششم 12 درصد پیش‌بینی شد

اعداد و ارقام لایحه برنامه ششم توسعه در بخش اشتغال و بیکاری حاکی از آن است که نرخ بیکاری تا سال ۱۴۰۰ باید به 6/8 درصد برسد ضمن اینکه متوسط رشد اشتغال در هشت بخش اقتصادی هدف‌گذاری و پیش‌بینی شد.

طبق مصوبه کمیسیون تلفیق لایحه برنامه ششم توسعه، اهداف کمی کلان بخش‌های مختلف اقتصادی از جمله نرخ بیکاری و اشتغال در بخش‌های مختلف برای سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ هدف‌گذاری شد. بر اساس مصوبه کمیسیون تلفیق لایحه برنامه ششم توسعه، نرخ بیکاری برای سال پایه (سال ۹۵) 6/12 درصد تعیین شده است.با توجه به اینکه برنامه ششم توسعه از سال ۹۶ آغاز می‌شود، نرخ بیکاری تا پایان این سال ۱۲ درصد پیش‌بینی شده و دولت مکلف است در سال پایانی برنامه ششم توسعه یعنی سال ۱۴۰۰ این نرخ را تک‌رقمی کند و به 6/8 درصد برساند.

تجربه برنامه‌های قبل تکرار شد

به گزارش مهر هدف‌گذاری نرخ تک‌رقمی بیکاری یک‌بار در برنامه پنجم توسعه تجربه شد‌ در حالی که بر اساس هدف‌گذاری برنامه پنجم توسعه قرار بود نرخ بیکاری تا پایان سال ۹۴ به هفت درصد برسد اما این نرخ در سال گذشته ۱۱ درصد اعلام شد که چهار درصد بیش از هدف‌گذاری برنامه بود.همچنین متوسط رشد سالانه اشتغال در هشت بخش اقتصادی پیش‌بینی شد. به این ترتیب این نرخ در بخش کشاورزی 9/3 درصد، در بخش نفت 1/2 درصد، در بخش معدن 6/4، در بخش صنعت 4/3 درصد، در بخش آب و برق و گاز ۶/۶ درصد، در بخش ساختمان 7/3 درصد، در بخش حمل‌و‌نقل و انبارداری پنج درصد، در بخش ارتباطات 5/9 درصد و در سایر خدمات 4/3 درصد هدف‌گذاری شده است.سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه تیرماه سال گذشته بود که از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد که ایشان در نخستین بند آن به موضوع رشد اقتصادی شتابان و پایدار و اشتغالزا اشاره کردند. در بند «یک» سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه آمده است: «رشد اقتصادی شتابان و پایدار و اشتغالزا به‌گونه‌ای که با بسیج همه‌ امکانات و ظرفیت‌های کشور، متوسط رشد هشت درصد در طول برنامه محقق شود.»

برنامه‌های توسعه اشتغالزا نبودند

در حالی که در برنامه اول توسعه به ازای هر واحد تولید (۱۰۰۰ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۷۶)، ۱۰۹ هزار نفر شغل ایجاد می‌شد، این میزان در برنامه‌های مختلف توسعه با کاهش مواجه‌شده و در برنامه پنجم نصف شده است.به هر روی‌ بررسی آمار نشان می‌دهد برنامه‌های توسعه‌ای ضمن اینکه «اشتغالزا» نبودند در کاهش بیکاری نیز موثر واقع نشدند. در همین حال معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی معتقد است: در هیچ‌‌کدام از برنامه‌های توسعه بعد از انقلاب چیزی به عنوان سیاست اشتغال نداشته‌ایم و مناسب است مجلس در این زمینه کمک کند تا سیاستگذاری دقیق انجام شود تا مجریان بتوانند آن را اجرا کنند.البته نرخ بیکاری در حالی در برنامه ششم توسعه تک‌رقمی اعلام شده که توسط کمیسیون تلفیق در برنامه گنجانده شده چراکه دولت هیچ نرخی را برای بیکاری در برنامه هدف‌گذاری نکرده بود. حال باید منتظر ماند تا دید آیا رویای «اشتغالزایی در برنامه‌های توسعه‌ای» محقق می‌شود یا ناکامی برنامه‌های توسعه‌ای در حوزه اشتغال ادامه دارد.