طی سالیان اخیر شاهد اقبال عمومی مردم کشورمان به طب سنتی و روشهای خاص پیشگیری و درمان طب سنتی هستیم به‌گونه‌ای که در حال حاضر بخش قابل توجهی از مردم در مواجهه با بیماریهای مختلف اعم از بیماریهای ساده یا صعب‌العلاج، ترجیح میدهند به‌جای مراجعه به طب کلاسیک و استفاده از روشهای نوین درمانی آن به طب سنتی و اساتید مجرب این حوزه مراجعه کنند و با روشهای درمانی طب سنتی، دوره درمان خود را دنبال کنند.
قطعاً یکی از دلایل گسترش و ترویج طب سنتی طی سالیان اخیر بین توده مردم با وجود برخی تنگ‌نظریها، محدودیت‌ها و ممنوعیتهای اعمال شده بخش دولتی، نتایج درمانی بوده که مردم در درمان بیماری خود یا اطرافیانشان به عینه و به‌صورت ملموس شاهد آن بوده‌اند و اینکه بهترین تبلیغ در این سالها برای طب سنتی، قدرت درمانگری بالای طب سنتی در درمان بیماریهای مختلف صعب‌العلاج و حتی بیماریهای لاعلاج بوده و هرچه برخی در کوس ناتوانی طب سنتی برای درمانگری دمیده‌اند، مردمی که به عینه، درمان بیماری خود و اطرافیانشان توسط بزرگان طب سنتی کشور با گیاهان دارویی و روشهای ساده طب سنتی را دیده‌اند، ذره‌ای از این تبلیغات منفی و هجمه‌های سنگین متأثر نشده‌اند.
دکتر حسن اکبری؛ متخصص آسیب‌شناسی، دانشیار دانشگاه شهید بهشتی و محقق طب سنتی ایرانی ــ اسلامی است که دو کتاب «مثلث سلامت» مشتمل بر حدود 2000 مقاله کوتاه و بلند را به رشته تحریر درآورده است؛ وی در نشستی در باشگاه خبرنگاران به بررسی و تشریح ابعاد مختلف طب سنتی ایرانی ــ اسلامی و راهکارهای کاربردی برای کسب سلامتی و درمان برخی از بیماریهای شایع پرداخته است.
سوال: در برخی از رژیمهای غذایی توصیه به ترک وعده غذایی شام میکنند، نظر طب سنتی در این باره چیست؟
شب غذا را باید سبک خورد؛ اتفاقا در روایات ما آمده اگر سن بالای 50 سال است، مبادا وعده غذایی شب ترک شود؛ پیامبر اکرم(ص) فرمودند: اگر کسی بالای 50 سال سن داشته باشد و 40 شب شام نخورد رگ عشاء خشک شده و دیگر ترمیم نمی‌شود.
امام رضا(ع) می‌فرمایددر بدن رگی هست به نام رگ عشاء که اگر شخص شام نخورد تا صبح بر او نفرین کرده و می‌گوید خدا تو را گرسنه نگه دارد چنانکه مرا گرسنه نگاه داشتی و خدای تو را تشنه نگه دارد چنان که مرا تشنه نگه داشتی پس هیچ یک از شما شام خوردن را ترک نکند اگر چه به لقمه نان یا به شربتی آب باشد.
سوال: بعضی از کارشناسان تغذیه می‌گویند در روز باید هشت لیوان آب خورد، آیا این توصیه صحیح است؟
بنده دانشیار پاتولوژی دانشگاه شهید بهشتی هستم و در زمینه سلول فعالیت می‌کنم و طب سنتی را به خاطر علاقه، کار می‌کنم؛ در رابطه با خوردن هشت لیوان آب در روز باید بگویم که هیچ کتاب طب جدید، خوردن هشت لیوان آب در روز را تایید نکرده است.
فردی در سال 1964 طبق مقاله‌ای که بعدها اطبای جدید و قدیم آن را رد کردند، گفته در روز هشت لیوان آب بخورید؛ من از این مطلب متعجب هستم که چرا در حال حاضر خیلی از سفارشهای خوب فراموش شده و به یک سفارش بد توجه شده است.
غلط بودن نوشیدن هشت لیوان آب در روز/ بیماران قلبی آب سیب بخورند
نوشیدن هشت لیوان آب در روز غلط است؛ امام موسی کاظم(ع) فرمودند: زیاد خوردن آب همان‌گونه که زراعت را خراب می‌کند، بدن انسان را هم ضایع می‌کند.
هشت لیوان مایعات بخورید اما مایعات هم فقط آب نیست؛ آب سیب هم بخورید جزو مایعات است و آنهایی که بیماری قلبی دارند آب سیب بخورند، شیخ‌الرئیس ابو علی سینا می‌گوید اگر کسی بیماری قلبی دارد و میخواهید قلبش را تقویت کنید به او آب سیب بدهید.
یک لیوان آب سیب معادل 6 عدد سیب است و اگر کسی در ناشتا یک عدد سیب بخورد با آن یک لیوان آب سیب میشود هفت سیب در روز و دیگر به دکتر نیازی ندارد.
در حال حاضر در فصل پاییز هستیم و خداوند در پاییز میوه «به» را قرار داده است و افرادی که داروهای معده می‌خورید، روزی یک «به» را خرد کرده و در ظرف شیشه‌ای ریخته و در طول روز «به» را آرام جویده و اگر می‌توانید بخورید و اگر نمی‌توانید آب «به» را خورده و تفاله آن را به دور ریزید؛ با سیب و «به» مارمالاد درست کنید یعنی آنها را خرد کرده و عسل به آنها اضافه کنید و افرادی که بیماری قلبی دارند مارمالاد سیب برایشان مفید است.
سوال: استفاده از سم و کودهای شیمیایی در زراعت چه عوارضی برای انسان دارد و چطور با عوارض آن مقابله کنیم؟
خریداری میوه کرم‌خورده به سه برابر قیمت در اروپا
حدود 20 سال است در اروپا سمهای متداول در کشور ایران، به میوه‌ها زده نمی‌شود و جالب است بدانید میوه کرم‌خورده را در اروپا، سه برابر قیمت خریداری میشود و استدلالشان این است که به دلیل زنده ماندن کرم، این میوه سم نخورده است؛ مردم ایران هم حاضرند میوه کرم‌خورده و زشت بخورند اما سیب بزرگ و سم خورده که باعث سرطان خون، ریه و کلیه میشود را نمی‌خواهند استفاده کنند.
سمهای ارگانیک هم وجود دارد که به سلامت مصرف‌کننده آسیب نمی‌زند؛ در کشورهای اروپایی کندوی زنبورداران را کرایه میکنند و به جای سم از زنبور در برخی از مزارع استفاده میکنند تا میوه‌ها را ارگانیک پرورش دهند.
کود شیمیایی «سم» است؛ جهت اطلاع وزارتخانه‌ها!
ایران سالانه 2 میلیون تُن کود به صورت سهمیه‌ای بین کشاورزان توزیع می‌کند و بعد می‌گوییم مقام اول را در سرطان داریم؛ جهت اطلاع مسئولان کشاورزی و وزارت بهداشت و پتروشیمی باید اعلام کنیم که کود شیمیایی «سم» است؛ چرا ما باید این همه سم را وارد معده مردم کنیم و بعد بگوییم چرا مردم کشورمان به سرطان، دیابت و ام.اس و ... مبتلا می‌شوند؟
سؤال: در صحبتهایتان گفتید که ناشتا سیب بخوریم؛ چطور میوه‌ای مانند سیب که برای رشد آن از سموم مختلف شیمیایی استفاده شده و و ارگانیک نیست را استفاده کنیم؟
عمده سم در پوست سیب قرار دارد و اگر همین سیب را که کود شیمیایی زده شده را شب داخل آب زلال قرار دهید، سیب سم خود را به آب می‌دهد و می‌توانید با آبکشی کردن سیب در صبح، آن را میل کنید و اگر کسی در ناشتا سیب بخورد آن روز به حکیم احتیاجی پیدا نمی‌کند.
آب شرب مردم ایران پنج برابر استاندارد جهانی کُلر دارد
دلیل خیلی از بیماریها دور شدن از زندگی طبیعی است؛ آبی که از لوله‌کشی خارج شده و مردم ایران مصرف میکنند، پنج برابر استاندارد جهانی کُلر دارد؛ کُلر به عنوان نخستین سلاح شیمیایی در جنگهای جهانی استفاده شده است و چرا باید آبهای مورد مصرف مرم ایران در تمامی شهرها کُلر داشته باشد؟!
کدام کشور اروپایی در آب کُلر می‌زند؟! حتی در ایران، کارخانه‌های آب معدنی را هم به زدن کُلر مجبور میکنند؛ کُلر زدن، فرمول و دستور دارد؛ امام رضا(ع) می‌فرمایند اگر نمی‌دانی آبی سالم است، آن را بجوشان و بخور.
یکی از مسئولان بهداشت به بنده گفت که در اواخر تابستان و اوایل پاییز به جای 800ppm ،200ppm کُلر وارد آب شرب مردم میکنند یعنی چهار برابر استاندارد، کُلر وارد آب میشود و بعد می‌گوییم میزان نازایی در کشور 5 برابر شده است.
رشد جمعیتی ایران منفی است و به 1.6 رسیده و برای اینکه رشد جمعیتی در حد نرمال باقی بماند و همین جمعیت 80 میلیونی در کشور باقی بماند باید رشد جمعیتی به 2.3 برسد.
روغنهای مایع موجود در بازار کشور خوراکی نیست
وظیفه وزارت بهداشت وارد کردن اجباری آهن به بدن بچه‌های ما نیست و باید تغذیه مردم درست شود یعنی مردم گوشت و روغن سالم بخورند؛ چرا نمی‌گویند روغن مایع و سرخ‌کردنی که در بازار عرضه میشود، اصلا خوراکی نیست؛ وقتی با پرس 20 کیلو تخمه آفتابگردان یک کیلو روغن آفتابگردان به‌دست می‌آید، پس چطور هر یک کیلو از این روغنهای مایع به اسم روغن آفتابگردان به قیمت 5 یا 6 هزار تومان عرضه میشود؟!
سؤال: اشاره داشتید که خوردن آب زیاد مضر است، چه مایعاتی را می‌توانیم جایگزین آب کنیم؟
مایعات فقط آب نیست؛ شربت عسل، شربت شیره انگور به عنوان مایعات جایگزین آب مناسب هستند، به جای نوشابه‌های گازدار که چند نوع اسید داخل آن هست و باعث نابودی معده میشود، سرکه شیره و شربت عسل را در سفره قرار دهید.
از نوشیدنیهایی که در طب سنتی وجود دارد، می‌توانیم به عنوان جایگزینی برای آب استفاده کنیم؛ یکی از عوامل بیماری دیابت، ام.اس، سکته قلبی و بروز سرطان، نوشیدن زیاد آب است و متاسفانه نوشیدن 8 لیوان آب در شبانه‌روز را در ذهن مردم جا انداخته‌اند.
آب باید در دمای متعادل و در حد دمای کوزه نوشیده شود و درروایات آمده که آب را قبل از نوشیدن مزه‌مزه کرده و بعد بخورید، در شب نشسته و در روز ایستاده آب بنوشید.
سؤال: در صحبتهایتان گفتید که شربت عسل و... را جایگزین آب کنیم؛ وقتی که آب کُلر دارد، این شربتها هم مضر می‌شوند، برای از بین بردن کُلر آب چه کنیم؟
اگر میخواهید از آب لوله‌کشی به عنوان آب در شربت استفاده کنید باید دو یا سه ثانیه بجوشد تا کُلر آن از بین برود و به دلیل تغلیظ نیترات، نباید این جوشش از 33 ثانیه بیشتر شود.
آب گرم نقش دارو را دارد
افرادی که دیابت دارند و نمی‌توانند آب سرد و شربتها را به دلیل افزایش قند بخورند، توصیه می‌کنیم آب جوشیده که ِولرم است و رو به گرمی می‌زند، میل کنند؛ در روایات داریم که آب سرد بیماری و آب گرم دارو است و با این روایت باید توجه داشت که آب گرم شِفا نیست و اگر به اندازه خورده شود، می‌تواند نقش دارو را ایفا کرده و قند را پایین بیاورد.
کمبود انرژی دلیل بیماری «دیابت»
بیماری دیابت به دلیل کمبود انرژی ایجاد میشود؛ باید برای بدست آوردن انرژی از مهندسی معکوس استفاده کنیم یعنی با اضافه کردن حرارت به آب و جوشاندنش به آن انرژی دهیم؛ حرارت آب یعنی آب به اضافه انرژی و این برای دیابتیها مفید است فقط باید توجه داشت که آب جوشیده دهان را نسوزاند؛ روایت داریم که خوردن چیزهای خیلی داغ کراهت دارد و باعث بیماری میشود.
سؤال: در برخی از تجویزهای شبکه‌های اجتماعی عنوان میشود که صبح ناشتا آب بخورید و تا شب برای سلامتی بدن هر دو ساعت یک بار هم یک لیوان آب بخورید، نظر طب سنتی در این باره چیست؟
من در اوایل صحبتها گفتم که خوردن آب زیاد و مثلا خوردن هشت لیوان آب در روز غلط است و باعث آسیب به بدن میشود و در منابع طب سنتی، مصرف زیاد آب، نهی شده است یعنی توسط زکریای رازی، ابوعلی سینا، حکیم عقیلی خراسانی و حکیم محمد گیلانی و بزرگان ما رد شده است.
جالب است بدانید طب جدید هم خوردن آب زیاد را نپذیرفته است و یکی از عوامل بیماری منیر را خوردن آب زیاد می‌داند.
سؤال: کسانی که به دلیل انجام ورزشهای حرفه‌ای، نیازمند مصرف آب زیادی هستند، چه کار کنند؟
نوشیدن آب باعث سُستی در ورزشکاران
در دیواره سلولها، پمپهای سدیم پتاسیم وابسته به انرژی وجود دارد و ورزشکاران حرفه‌ای اگر آب زیاد بخورند، عبور الکترونها که از طریق دو مولکول NADH و FADH انجام میشود را کُند کرده و باعث سُستی و سردی بدن فرد میشود؛ ابوعلی سینا تاکید دارد که آب به تنهایی خورده نشود و حتما به آب چیزی مانند عسل یا شیره انگور اضافه شود.
افزایش فعالیت ورزشکاران با شربت عسل
اگر کسی بیماری ندارد، در فصل گرما آب گوارای خُنک بهترین نوشیدنی است البته نباید افراط کند؛ پیشنهاد من برای ورزشکاران در میادین ورزشی، نوشیدن شربت عسل است؛ شربت عسل برای سلولها یک انرژی آنی را تامین می‌کند و آب هم بهترین مبدرق(بدرقه‌کننده) است و وقتی آب با عسل مخلوط شود، آب عسل را به تمامی نقاط بدن بدرقه می‌کند و با این کار ضریب فعالیت ورزشکاران افزایش پیدا می‌کند.
سؤال: تجویز طب سنتی برای ورزشکاران حرفه‌ای چیست؟
در مسابقات المپیک 2016 جای حجامت بر روی بدن ورزشکاران خارجی مشخص بود و این نشان می‌دهد که آنها از طب سنتی ما برای موفقیتشان استفاده میکنند؛ استفاده از طب سنتی، قدرت ورزشکاران را افزایش می‌دهد؛ چرا مربیان کشورمان در رشته‌های مختلف ورزشی از طب سنتی برای موفقیت بیشتر استفاده نمی‌کنند؟
سوال: طب سنتی چه تجویزی برای نوع غذا خوردن دارد؟
وقتی ما غذا را آرام بخوریم و خوب بجویم و قبل از گرسنگی دست به غذا نبریم و قبل از سیری کامل، دست از غذا بِکشیم، کمتر دچار بیماری می‌شویم.
دین اسلام کامل است، اغلب سنتهای ایرانی هم خوب است اما ما رعایت کمتری در دین و سنتهای کشور داریم؛ حضرت رسول(ص) فرمودند انسان با چند لقمه می‌تواند کمر خود را راست نگه دارد؛ در لغت‌نامه دهخدا کلمه چند به معنی سه تا 11 است اما آیا ما هم سه تا 11 لقمه غذا می‌خوریم؟!
«نفخ» مشکل جامعه صنعتی
معده ما با سطح غذا کار دارد و وقتیکه غذا خوب جویده نشود، در دسترس هضم معده قرار نمی‌گیرد و غذای هضم نشده به داخل روده میرود و میکروبها غذای هضم نشده را مصرف کرده و تولید گاز میکنند؛ مشکل جامعه صنعتی «نفخ» است که مردم را به مشکل انداخته است و این به دلیل کم‌تحرکی، پُرخوری و خوردن غذای سنگین و نجویدن غذا است.
زکریای رازی می‌گوید غذای غلیظ باعث تولید خون غلیظ و غذای فاسد باعث تولید خون فاسد میشود؛ وقتی در پخت پیتزا، پنیر بر روی گوشت و خمیر تخمیر نشده ریخته و تبدیل به پیتزا شود و با سُس قرمز یا سفید به مصرف برسد یعنی انتقال سَم به معده که باعث فساد در خون است.
خلاصه شدن تمام طب در یک آیه قرآن کریم
در حال حاضر در فست‌فود فروشیها، ساندویچ متری می‌فروشند و مواد اشتها‌آور به مواد غذایی می‌زنند بطوریکه فرد سیر نمی‌شود؛ ابتدا ما را گوشت‌خوار کردند در حالیکه ما در روایات داریم که باید گوشت کم خورده شود؛ تعدادی از یهودیها محضر امام صادق(ع) رسیدند و گفتند در کتاب قرآن، آیات طبی زیادی پیدا نکردیم اما در تورات آیات طبی فراوان است و امام صادق(ع) فرمودند یک آیه در قرآن کریم است که تمام طب در آن خلاصه میشود و آن این آیه است که « کلوا و اشربوا و لا تسرفوا» است یعنی بخورید و بیاشامید اما اسراف نکنید و اگر ما طبق همین آیه عمل کنیم دیگر گرسنه‌ای در جامعه پیدا نمی‌شود.
در دنیا تعداد زیادی انسان از پُرخوری می‌میرند و تعدادی هم از گرسنگی از بین می‌روند؛ اگر پرخورها کمتر غذا بخورند و حواسشان به همسایه‌ها و اطرافیانشان باشد، دیگر گرسنه‌ای وجود نخواهد داشت و بسیاری از بیماریها که منشأ آن پرخوری است از بین خواهد رفت.
