در لایحه بودجه سال 96، فقط تبصره 14 به موضوع هدفمندی یارانه‌ها پرداخته که در آن آمده است: به دولت اجازه داده می‌شود در اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها مصوب 15 دی‌ماه 1388 در سال آینده از محل درآمدهای قیمت کالاها و خدمات مبلغ 480هزار میلیارد ریال صرف اجرای این قانون کند تا با به‌کارگیری انواع روش‌های پرداخت نقدی و غیرنقدی به خانوارهای هدف و نیازمند و ارائه خدمات حمایتی و کمک به بخش تولید و اشتغال اقدام کند.
این تبصره تقریبا مشابه همان تبصره‌ای است که دولت در لایحه بودجه سال جاری گنجانده بود اما مجلس نهم با وجود مخالفت دولت، با اضافه کردن بندهای متعدد به آن، دولت را مکلف کرد یارانه سه دهک پردرآمد را حذف کند. با همین حکم بودجه‌ای بود که در سال جاری یارانه تعدادی از مردم حذف شد که به گفته سخنگوی دولت، حدود چهار‌میلیون نفر را شامل می‌شود.
بی‌میلی دولت به حذف یارانه پردرآمدها پس از تصویب قانون بودجه امسال هم ادامه یافت به‌طوری که دولت در لایحه اصلاحیه بودجه خواستار حذف بند الزام‌آور حذف یارانه پولدارها شد که نهایتا مجلس با آن موافقت کرد.
برخی کارشناسان معتقدند ممکن است دولت در مدت باقیمانده از سال، یارانه تمام ثروتمندان را حذف کند و در سال آینده دیگر در این زمینه کاری نداشته باشد؛ اما نگاهی به‌قانون بودجه سال 95 نشان می‌دهد در حالی که قرار بود یارانه حدودا 24 میلیون ثروتمند حذف شود تاکنون یارانه حدود چهار میلیون نفر حذف شده است، بنابراین به نظر می‌رسد پرونده این موضوع تا پایان سال جاری بسته نخواهد شد.
اظهارات غیرشفاف
اظهارات مسئولان دولتی درباره برنامه هدفمندی یارانه‌ها در سال 96 نیز بر ابهامات در این زمینه افزوده است، چرا که آنها به طور شفاف نگفته‌اند آیا قرار است حذف یارانه پردرآمدها ادامه پیدا کند یا خیر.
به عنوان مثال محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه هفته گذشته درباره یارانه‌ها گفت: مصوبه‌ای را از مجلس شورای اسلامی درخواست و اخذ کردیم تا به دولت اجازه دهد تا سقف 48 هزار میلیارد تومان از محل افزایش قیمت‌ها یا از محل بودجه عمومی تامین مالی کند و آن را برای پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی به جامعه هدف در جهت حمایت از اقشار کم‌درآمد و برای تولید اشتغال هزینه کند. وی ادامه داد: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مدل‌هایی را طراحی کرده تا مطمئن شویم یارانه هیچ نیازمندی قطع نشود.
وی در مورد اجرای فاز جدید هدفمندی در سال آینده اظهار کرد: تبصره مربوط به هدفمندی یارانه‌ها در بودجه سال آینده نیز پیش‌بینی شده و برنامه‌ای برای افزایش قیمت حامل‌های انرژی نداریم. در بودجه سال آینده یک ریال محلی برای افزایش نرخ حامل‌های انرژی ندیدیم. امسال یک ریال افزایش نداشتیم. برای سال آینده هم یک ریال افزایش در نظر نگرفته‌ایم.
الزام برنامه ششم
سکوت لایحه بودجه سال آینده درباره حذف یارانه پردرآمدها در حالی است که کمیسیون تلفیق مجلس در جریان تصویب لایحه برنامه ششم توسعه، دولت را به حذف یارانه این اقشار مکلف کرده است. از آنجا که بودجه سال 96 باید منطبق با برنامه ششم تنظیم شود، احتمالا مجلسی‌ها در جریان تصویب بودجه سال آینده، حذف یارانه پردرآمدها را به آن اضافه خواهند کرد.
به گفته محمد خدابخشی، سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه برنامه ششم توسعه کشور، درباره هدفمندی یارانه‌ها جلسات متعددی با کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و دیوان محاسبات برگزار شده است.
خدابخشی به خبرگزاری مجلس افزود: به دولت اجازه داده‌ایم قیمت آب، برق و سایر حامل‌های انرژی و خدمات یارانه‌ای را با ملاحظات اجتماعی اصلاح کند و منابع حاصل از این اصلاح قیمت را برای پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی با تاکید بر دهک‌های پایین جامعه و تامین هزینه شرکت‌های ذی‌ربط برای تولید و اشتغال هزینه کند.
بلاتکلیفی یارانه
علی‌اکبر کریمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هم در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت گفت: دولت بحث یارانه‌ها را مطابق با قانون هدفمندسازی تعیین تکلیف نکرده است. وی با بیان این‌که نباید به موضوع پرداخت یارانه‌ها نگاه سیاسی داشت، افزود: دولت باید سیاست خود را در بودجه سال آینده درباره نحوه پرداخت یارانه‌ها شفاف اعلام می‌کرد.
روال قبل را ادامه می‌دهیم
از سوی دیگر دکتر هادی قوامی، نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس گفت: اکنون وضعیت اقتصادی کشور به گونه‌ای است که یارانه ثروتمندان باید حذف شود و حتما مجلس در تدوین بودجه سال آینده این موضوع را درنظر خواهد گرفت. وی تاکید کرد: مجلس روال کاری قبل را ادامه خواهد داد و حذف یارانه پردرآمدها باید در لایحه بودجه 96 آورده شود تا دولت طبق قانون نسبت به اجرای آن اقدامات لازم را انجام دهد.
یارانه شناور می‌شود
حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس گفت: دولت چندی پیش اعلام کرد شب پرداخت یارانه شب عزا و مصیبت دولت است اما اکنون نظر دیگری را در این زمینه عنوان می‌کند.
وی افزود: مجلس پیشنهادی دارد که حتماً آن را در بودجه قرار خواهد داد و آن هم شناور شدن یارانه است. به این معنا که هر فردی دارای درآمد پایین‌تری است از یارانه بیشتری برخوردار شود و هر فردی که درآمد بالایی دارد یارانه کمتری می‌گیرد. این نماینده مجلس عنوان کرد: یک سقف درآمدی نیز برای حذف یارانه در نظر گرفته خواهد شد و افرادی که بیش از آن سقف، درآمد داشته باشند از فهرست یارانه‌بگیران حذف می‌شوند و یارانه افراد کم‌درآمد افزایش خواهد یافت.
حاجی دلیگانی ادامه داد: این موضوع در برنامه ششم توسعه نیز آورده شده است. در برنامه ششم توسعه آمده دولت 76هزار میلیارد تومان از محل اصلاح قیمت فرآورده‌های نفتی درآمد دارد و 43هزار میلیارد تومان آن برای یارانه نقدی هزینه خواهد شد، از این رو بقیه به خزانه واریز خواهد شد و دولت می‌تواند در بخش‌های عمرانی و سرمایه‌گذاری ورود کند.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با اشاره به حذف یارانه ثروتمندان و افزایش یارانه کم‌درآمدها اظهار کرد: برای رسیدن به این هدف نیازمند بانک جامع اطلاعاتی هستیم که ممکن است در چند درصد حداقلی با خطا روبه‌رو شود اما قطعا پاسخگو خواهد بود و ضریب خطای آن بیشتر از حذف یارانه ثروتمندان در حالت فعلی نخواهد بود.
