هنگامی که امام حسن عسکری(ع) پس از تنها 6سال امامت در سن 28 سالگی توسط معتمد عباسی به شهادت رسید، با تمام مراقبت هایی که خلیفه عباسی در خصوص پی بردن به راز جانشین پس از امام (ع) به کار برد اما موفق به شناسایی حضرت حجت(عج) نشد .
به همین خاطر با دسیسه و نزدیک شدن به جعفر برادر امام حسن(ع) او را ترغیب به جانشینی پس از برادر خود کرده و او را که فردی طماع و عیاش بود به ادعای امامت تشویق کرد که جعفر هم پذیرفت.
حجت الاسلام و المسلمین ابراهیم بهاری کارشناس مسائل مذهبی در خصوص جعفر کذاب اظهار کرد: جعفر کذاب فرزند امام هادی(ع) و متولد سال 226 هجری قمری بوده و به او در دایره المعارف تشیع، قاموس الرجال و کمالدین شیخ صدوق بسیار پرداخته شده است.
وی افزود: جعفر کذاب فردی عیاش، دائم الخمر و خوش گذران بود و امام سجاد(ع) در رابطه با او می فرماید:« از نسل پنجم فرزندم جعفر صادق(ع) مردی به نام جعفر متولد می‌شود که به دروغ ادعای امامت می‌کند، و نامش جعفر کذاب است، از این رو به امام ششم، جعفر صادق لقب داده اند.» (دایره المعارف تشیع. ج5)
** جعفر تمثال کنعان پسر نوح؛
بهاری عنوان کرد: امام هادی (ع) در رابطه با پسرش جعفر فرمود: «از فرزندم جعفر دوری کنید ، نسبت او به من همچون نسبت کنعان به نوح (ع)است.» لذا این شخص پس از شهادت امام (ع) با ادعای امامت به مقابله با امام حسن عسکری(ع) پرداخت اما موفق نشد.
وی بیان کرد: ابی الادیان که یکی از چاکران حضرت امام (ع) بود، روایت کرده است: «به خدمت حضرت امام عسکری (ع) شتافتم. آن حضرت را ناتوان و بیمار یافتم. آن جناب چند نامه ای نوشته و به من داد و فرمود که این ها را به مداین برسان و به فلان و فلان از دوستان ما بسپار، و بدان که بعد از پانزده روز دیگر به این بلده خواهی رسید و آواز نوحه از خانه خواهی شنید و مرا در غسل گاه خواهی دید.
این کارشناس مذهبی به نقل ازابوالادیان افزود: گفتم ای مولای من! چون این واقعه روی دهد، حجت خدا و راهنمای ما که خواهد بود؟ فرمود: «آن کسی که جواب نامه های مرا از تو طلب کند.» گفتم: نشانی بیشتری بفرمایید. فرمود: «آن شخصی که بر من نماز گزارد، او حجت خدا و امام و راهنما و قائم به امر است بعد از من.» پس نشانی زیاده بر آن از آن حضرت طلب نمودم، فرمود: «آن شخصی که خبر دهد به آنچه در همیان است.» پس هیبت آن حضرت مرا مانع شد که بپرسم که چه همیان و کدام همیان و چه چیز است در همیان...
وی در ادامه گفت: روز پانزدهم به سامرا وارد شدم، آواز نوحه از خانه آن حضرت شنیدم و نعش آن امام بزرگوار را در غسل گاه دیدم. برادرش، جعفر، را بر در خانه آن حضرت دیدم که مردم دورش جمع شده بودند و او را تعزیت می نمودند و جانشینی اورا تبریک !!! با خود گفتم که اگر امام بعد از حضرت امام حسن عسکری (ع) او باشد، پس امر امامت باطل خواهد بود، زیرا می دانستم که شراب می آشامد، طنبور می زند و قمار می بازد. پس او را تعزیت نمودم. هیچ چیزی از من نپرسید و جواب نامه را نطلبید.بعد از آن عقید خادم بیرون آمد و خطاب به جعفر گفت: ای خواجه! برادرت را کفن کردند، برخیز و بر او نماز بگزار. جعفر پیش رفت که نماز بگزارد. با خود گفتم: عجبا! اگر امام مردم بی‌دین بشود، معلوم می‌شود که همواره دین از اول سست بوده است!!! من هم دنبال جعفر به راه افتادم تا ببینم جریان به کجا منتهی می‌شود!
** جانشینی که بر امام حسن عسکری نماز خواند؛
بهاری به نقل ازابوالادیان خاطر نشان کرد: کنار جنازه امام عسکری (ع) ، جعفر پیش ایستاده و همراهان پشت سرش، با خود گفتم: دیگر کار از کار گذشت.جعفر چون قصد آن کرد که تکبیر بگوید، ناگهان پرده سفیدی که در حجره آویزان بود بلند شد، دیدم کودکی نورانی پیدا شد گندمگون و مجعد موی (صلوات الله علیه) و ردای جعفررا گرفته و کشید، و فرمود: «ای عمو! دور شو که من به نماز گزاردن بر پدر خود از تو سزاوارترم.» جعفر رنگ پریده کنار رفت ونمیدانست چه بگوید وشوکه شده بود و آن برگزیده خداوند غفار بر پدر عالی مقدارش نماز گزارد. و امام عسکری (ع) را در کنار مرقد پدر بزرگوارش، امام علی نقی (ع)، دفن کردند.
وی افزود: سپس آن کودک خردسال به من خطاب کرد که: «ای بصری! جوابهای نامه ها را بیاور.» جوابها را به او تقدیم کردم ایشان رفتند به حجره و با خود گفتم : حمد و سپاس خدا را که دو علامت از علاماتی که امام عسکری(ع) به من فرموده بودند، ظاهر شد،فقط علامت همیان مانده است !! نزد جعفر آمدم وگفتم: این طفل که بود؟ گفت: من اصلا چنین کودکی را ندیده‌ام و نمی‌شناسم.
این کارشناس مذهبی در ادامه خاطر نشان کرد: ما نشسته بودیم که عده ای از قم آمدند که اموال بسیاری با خود حمل میکردند که به محضر امام حسن عسکری (ع) تقدیم کنند آنها وارد شدند و احوال حضرت را پرسیدند، گفته شد: از دنیا رفت.بسیار متاثر شدند بخوص اینکه جانشین وی را نمیشناختند پرسیدند: جانشین او کیست و به چه کسی باید تسلیت بگوییم؟ مردم به جعفر کذاب اشاره کردند، آمدند سلام کردند و پس از تسلیت، مقام امامت او را تبریک گفتند و ظهار نمودند که نامه ها و اموالی با خود داریم، بگو نامه ها از کیست و اموال چقدر است؟ جعفر برخاست و با عصبانیت گفت: توقع دارید علم غیب داشته باشم؟!در این هنگام خادمی بیرون آمد و گفت: نامه هایی از فلان و فلان، و همیانی محتوی یک هزار دینار که ده دینارش قلب است، همراه شماست، پس نامه و اموال را به وی دادند و گفتند: آن کسی که این پیغام را به وسیلۀ تو فرستاده امام است.»
بهاری در رابطه با نامه امام زمان(عج) عنوان کرد: از محمد بن عثمان نائب حضرت حجت (عج) نقل است امام (عج)در نامه ای به این شخص فرمود: «راه عمویم جعفر و فرزندانش همان راهی است که برادران یوسف پیمودند و هماان گونه که توبه آنها پذیرفته شد توبه عمویم نیز پذیرفته شده است.»
این کارشناس مذهبی در پایان اظهارکرد: دختر جعفر هم که زنی فاضله بود، «محمد بن موسی المبرقع» نوه امام جواد(ع)، او را به همسری گرفته است لذا «بریهه» در قم وفات نموده و قبر شریفش در کنار مرقد مطهر «موسی المبرقع بن امام جواد(ع)» واقع در چهل اختران قم در محله آذراست.
