محمدحسن طالبیان با تشریح برخی جزئیات ثبت جهانى "نوروز" به عنوان بزرگترین و کهن ترین میراث ناملموس دنیا در یازدهمین اجلاس یونسکو با مدیریت ایران اظهار داشت: این ثبت جهانی نقش ایران را در اتحاد کشورها بیشتر کرد، شاید پرونده نوروز با 12 کشور دنیا از جمله ترکیه، آذربایجان، هند، پاکستان، ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان، تاجیکستان، افغانستان، ترکمنستان، عراق و به همراه ایران ثبت شد ولی در تمام دنیا نوروز را با ایران میشناسند و ثبت آن با مشارکت 12 کشور دنیا برای ایران فواید بسیاری در حوزه صلح و اتحاد دارد.
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی وگردشگری در ادامه عنوان کرد: حتی شاید چند سال بعد نیز برخی کشورهای دیگر درخواست کنند که به پرونده نوروز بپیوندند که دوبار این پرونده در یونسکو بررسی میشود که اگر اسناد آن کشورهای متقاضی مورد قبول بود بنابراین کشورهای جدید به پرونده نوروز میپیوندند و اگر مورد پذیرش نشد همین پرونده کنونی پابرجا خواهد بود ولی در مجموع اینگونه ثبتهای جهانی در حوزه میراث ناملموس میتواند نقش کشورها در تبادل فرهنگ و صلح پُررنگ تر کند.
میراث فرهنگی ناملموس چیست؟
«میراث فرهنگی ناملموس به معنای رسوم، بازنماییها، تجلیات، دانشها، مهارتها، و نیز ابزارها، اشیاء، دستساختهها، و فضاهای فرهنگی مرتبط با آنها است که جوامع، گروهها، و در بعضی از موارد، افراد به عنوان بخشی از میراث فرهنگی خود میشناسند. این میراث فرهنگی ناملموس که از نسلی به نسل دیگر منتقل، میشود پیوسته توسط جوامع و گروهها در پاسخ به محیط، تعامل با طبیعت و تاریخشان بازآفرینی میشود و حس هویت و تداوم را برایشان به ارمغان میآورد، و بدین ترتیب احترام به تنوع فرهنگی و خلاقیت بشری را ترویج میدهد.» (کنوانسیون 2003 یونسکو برای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس)
میراث فرهنگی ناملموس در زمینههای زیر متجلی میشود:
1) آیینهای شفاهی، شامل زبان به عنوان محمل میراث فرهنگی ناملموس (مثلاً: آوازها، لالاییها، آواهای کار، متلها، شعرخوانیها، و ...)؛
2) هنرهای اجرایی (مثلاً: موسیقی، رقص، نمایش سنتی، خیمهشببازی، نمایش عروسکی، نقاشی، خوشنویسی، و ...)؛
3) آیینهای اجتماعی، مراسم، مناسک و فستیوالها (مثلاً: جشنها، بازیها، مراسم آیینی، اعیاد و ...)؛
4) دانش و کردارهای مربوط به طبیعت و جهان هستی (مثلاً: طب سنتی، معماری سنتی، نجوم سنتی، دانشها و مهارتهای سنتی بهرهگیری از منابع انرژی، و ...)؛
5) صنعتگری سنتی (مثلاً: مهارتها و فنون در حوزههای سفالگری، کاشیکاری، صنایع چوب، نساجی، و ...).
میراث فرهنگی ملموس
میراث فرهنگی به کلیهٔ آثار باقیمانده از گذشتگان گفته میشود که دارای ارزش فرهنگی باشد. این آثار میتواند دربرگیرندهٔ آثار ملموس (مانند بناهای باستانی) یا آثار ناملموس (مانند آداب و رسوم یک منطقه) باشد که امروزه در حفظ آن برای آیندگان میکوشند.
میراث فرهنگی منحصربهفرد، غیرقابل جایگزینی و در میان نسلها از ارزش و احترام برخوردار است. چیزهای کوچکتر ازجمله آثار هنری و دیگر شاهکارهای فرهنگی در موزهها و گالریهای هنری گردآوری میشوند در حالی که برخی دیگر همچون بناهای باستانی در مجموع یک میراث فرهنگی شناخته میشود.