محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در ادامه سفر خود به توکیو در جمع اعضای موسسه امور بین الملل ژاپن (jlla) سخنرانی کرد.
ظریف در این سخنرانی گفت: در سی سال گذشته ما در دوران گذار بودیم. بعد از پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی خیلی‌ها صحبت از قرن جدید آمریکایی کردند. این مرحله گذار هم دارای چالش و هم دارای فرصت است. فرصت این است که همه افراد در دوران و جهان جدید این توانایی را دارند که بر آینده جهان و نظام حاکم بر آنها تاثیر گذارند.
وزیر امور خارجه ایران افزود: ما دیگر شاهد نیستیم که دو کشور یا چند کشور قدرت آن را داشته باشند که برای دنیا تصمیم بگیرند. این مونوپولی انحصار دیگر به اتمام رسیده است و بازیگران غیردولتی اکنون هستند که به بازیگران عمده تبدیل شده‌اند. ما اکنون شاهد سازمان‌هایی هستیم که اثرات جهانی دارند. یکی از دلایل تاخیر در شکل گیری این سامانه تلاش ناموفق و ناکامی بود که در طول این سال‌ها برای ایجاد نظم نوین جهانی صورت گرفت. درسی که باید گرفت این است که اگر شما اژدهایی ایجاد کنید این مشکل گریبان شما را خواهد گرفت.
وی با اشاره مشکلاتی که دخالت قدرت‌های بزرگ در منطقه ایجاد کرده است، گفت: جنگ افغانستان تلاشی بود برای نهادینه سازی آن نظم جهانی که مدنظر بود. این تلاش‌ها منجر به تقویت تروریسم و افراطگرایی شد. باید چالش‌هایی که در مناطق ما است را درک کنیم. یکی از این چالش ها این بوده که ما در یک مرحله گذارهستیم. محاسبه اشتباه آمریکا در جنگ عراق و به ضعم خود پیروزی در جنگ و ایجاد نظم نوین اشتباه بوده است.
محمد جواد ظریف در ادامه گفت: جهانی شدن یکی دیگر از چالش‌ها است. در این وضیت اگر کسی بیاید مطرح کند که به دنبال شکوفایی است بدون این که در مسایل جهانی دخیل باشد صحیح نیست. چطور یک طرف می‌خواهد با هزینه دیگران به منافع خود دست پیدا کند.
ظرف افزود که جهانی سازی همچنین موید این امر است که نمی‌توان همه این عدم اعتماد را در یک منطقه و به صورت فردی حل کرد. اگه یک بیماری در یک جا سرایت کند به دیگر مناطق نیز سرایت خواهد کرد. همه این حرف‌ها معنی اش آن است که دیگر نمی توان بازی برد و باخت داشت یعنی به قیمت باخت دیگران به پیروزی رسید. این بازی است که نتیجه‌اش صفر است.
وی در ادامه به ذکر دو مثال در منطق سخنرانی خود پرداخت و با اشاره به برنامه هسته ای و مذاکره گفت که فرض طرف مقابل به تلاش برای رسیدن به پیروزی باعث شد که سال‌ها مسئله هسته‌ای حل نشود و هر کدام از طرفین در مواضع خود پافشار بودند ایران که بر حق خود تاکید داشت و آمریکا نیز می‌گفت که ایران حتی نباید یک سانتریفیوژ داشته باشد اما وضع نمی‌توانست به این منوال ادامه پیدا کند؛ چرا که توازن میان قوای دولتی و مخالفان را نمی توان با شیوه برد و باخت به هم ریخت.
وزیر خارجه ایران با اشاره به مذاکرات هسته‌ای گفت: کاری که ما کردیم این بود که با ریاست جمهوری روحانی مسئله را بازتعریف کردیم که چطور می‌توانیم مسئله هسته‌ای را حل کنیم و روش متفاوتی در قبال تعریف مسئله در پیش گرفتیم. اکنون می‌توان این امر را در مورد سوریه اجرا کرد. اگر به آن صورت که غربی‌ها می‌گویند که نمی توانیم آینده‌ای با اسد برای سوریه داشته باشیم این نتیجه صد درصد به نفع مخالفان اسد است و اگر اسد مجبور به واگذاری قدرت باشد این امر از نظر او یه نتیجه صد درصد برای مخالفان خواهد بود و در نتیجه این صدمه‌ها تا ابد ادامه پیدا خواهد کرد. از این رو باید واقعیت کنونی را درک کرد و رویکردی عقلانی آغاز کرد. به جای تاکید بر یک فرد و شخصیت خاص باید بر روندی تاکید کرد که چگونه همه سوری‌ها می‌توانند بخشی از راه حل مسئله باشند. به محض این که رویکرد برد و باخت را کنار گذاشتیم می توانیم امیدوار به یافتن راهکاری در این رابطه باشند.
ظریف در ادامه این نشست به پرسش های افراد حاضر پاسخ داد و در پاسخ به سوالی درباره ترامپ و موضع وی در قبال پایان دادن به توافق هسته ای گفت: توافق هسته ای یک توافق یکجانبه میان ایران و آمریکا نیست بلکه توافقی چند جانبه است که از سوی دیگر کشورها تقویت شده و اتحادیه اروپا به طور مستقیم در آن مشارکت داشته و در نهایت از سوی سازمان ملل و قطعنامه ای تصویب شده است.
به نظر من این به نفع آمریکا و بقیه جامعه بین المللی است که به این توافق بین المللی پایبند باشند. بنا بر این نکته اول این است که این یک توافق دوجانبه نیست که آمریکا بخواهد به سادگی سخن از مذاکرات مجدد یا خروج از آن را به میان آورد.
دوم این که این به نفع خود آمریکا نیز هست که به توافق پایبند باشد. چرا این را می گویم؟ دلیش این است که از نظر آمریکاییها بهترین حالت این خواهد بود که بتوانند تحریم ها را به آن گونه که قبل از برجام داشتند اعمال کنند. در صورتی هم که آمریکا این توانایی را داشته باشد که تحریم‌ها را اعمال کند چه چیزی عایدش خواهد شد؟ اصلا چرا از همان ابتدا آمریکا پای میز مذاکرات آمد؟ اگر با اعمال تحریم‌ها می توانست اقتصاد ما را نابود کند چرا پای میز مذاکره آمد.
وی با اشاره به روند گسترش تحریم‌ها مانند تزریق واکسن گفت که به سبب اقدام آمریکا ما هم واکسینه شده‌ایم و یاد گرفتیم که چگونه روی پای خود و بر پایه اقتصاد خود ایستادهایم. ما یاد گرفتیم که چگونه امنیت خود را بر پایه اتکا به مردم تضمین کنیم. اگر چه برای تعامل با دنیا آمده ایم اما اگر این رابطه قطع شود نخواهیم مرد. آنها به این نتیجه رسیدند و به همین دلیل پای میز مذاکره آمدند. دانستند که تحریم‌ها با وجود فلج کنندگی، اثرگذار نخواهند بود.
وی در ادامه با اشاره به پیشرف‌ها ی ایران با وجود تحریم ها گفت: همه اینها موید این امر بود که تحریم ها اثر ندارند و تحریم‌ها اراده ایرانی‌های را نخواهد شکست.
از این رو ما به همراه دوستان خود در جامعه بین المللی تلاش خواهیم که برجام و اجرای آن ادامه پیدا کند. در دیدارهایی که در این دو روز در ژاپن با نخست وزیر و وزیر امورخارجه داشتم و در دیدارهایم در چین و قبل از آن در هند، همه بر این امر تاکید داشتند که این توافق هسته ای یک توافق بین المللی است و باید به آن احترام گذاشت. اما این به آن معنی نیست که گزینه های ما محدود هستند.
من اعتقاد دارم که توافق برجام به بقای خود ادامه خواهد داد چرا که دیپلمات‌ها درباره آن مذاکره کرده اند چرا که دیپلمات‌ها معمولا رویکرد درست را انتخاب می کنند آن هم بعد از امتحان همه گزینه‌های غلط را می سنجند. همه گزینه های غلط بررسی شده‌اند.
وی در پاسخ سوالی درباره تحریم های معاملات بانکی با دلار گفت: این آمریکا است که خود را با محدود کردن تعامل دلاری با ایران محروم کرده‌است. از این رو ما با دیگر کشورها با پول ملی آنها خود معامله می‌کنیم و با ژاپن نیز با ین و یورو معامله می‌کنیم از این رو این آمریکااست که خود را از معامله دلاری ایران محروم کرده است
این برنامه در هتل "اکورا" توکیو برگزار شد و طبق انچه که اعلام شده این اخرین برنامه ظریف در سفر دو روزه به توکیو است.
ظریف بعد از اتمام این برنامه توکیو را به مقصد تهران ترک خواهد کرد.
سفر ظریف به چند کشور شرق آسیا از روز شنبه اغاز شد و او به سه کشور هند،چین و ژاپن سفر کرد.
