وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با ارائه گزارشی تحقیقی، آماری و تحلیلی در حوزه وضعیت ارتباطات داخلی کشور که با همت دفتر بررسی‌های فنی اقتصادی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی این وزارتخانه صورت گرفته، فصل دیگری از حوزه تلکام را ورق زد.
براساس محتویات اطلاعاتی این پردازش، رقابت اپراتورهای تلفن همراه پس از گذشت سه ماه از ترابردپذیری حاوی نکات جالب توجهی است که براساس آن می‌توان تصویری از فعالیت‌های اپراتورهای اصلی کشورمان در خدمت‌رسانی به مشتریان به دست آورد.
براساس آمار و ارقامی که سایت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات منتشر کرده است، اپراتور«همراه اول براساس دامنه‌های ارتباطی خود رتبه اول را به دست آورده، ایرانسل در رده دوم قرار گرفته و رایتل با عملکردی نامناسب تعدادی از مشترکین قبلی خود را نیز از دست داده است. «ترابرد» که نظام رتبه‌بندی اپراتورها براساس محتویات خدماتی آن شکل گرفته، قابلیتی است که به کاربران امکان می‌دهد، بتوانند با حفظ شماره همراه خود نسبت به تغییر اپراتور خود اقدام کنند. این گزارش که توسط بخش مستقل وزارتخانه مذکور و با رسالت روشنگری انجام شده در تمامی بخش‌ها حائز نکاتی ارزنده است و پرده از بعضی واقعیات برمی‌دارد. واقعیاتی که برای آگاهی از آن باید آمارهای مستند پردازش شده را از منظر تحلیلی بررسی کرد.
مانور تبلیغاتی سنگین اپراتورها
درحال حاضر رفتار اغلب اپراتورهای ارتباطی کشور با اتکا به منابع عظیم درآمدی‌شان متاثر از فضای رقابتی و نفس‌گیر حاکم بر این حوزه است؛ لذا روزانه شاهد مانور تبلیغاتی سنگین بسیاری از آنها پیرامون خدماتی خاص یا حتی تخریب دیگری در لفافه هستیم.
تحقیقات اخیر معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی وزارت ICT نشان می‌دهد که مجموع خطوط واگذار شده در کشور 150میلیون و 238هزار و 439 بوده که از این تعداد 78میلیون و 805 هزار و 617 شماره تا پایان شهریور سال جاری فعال شده است.
آمار ضریب نفوذ 98.9درصدی تلفن همراه به نسبت جمعیت کشور نشان می‌دهد که بازار ارتباطات همراه به شدت رو به اشباع شدن است و بیش از اینکه برای سنجش میزان موفقیت اپراتورها روی آمار فروش آنها تاکید کنیم باید به سمت ارزیابی خدمات آنها برویم و در این مسیر بهترین شاخص، امتیازی است که مشترکان تلفن همراه به اپراتورها می‌دهند.
مقایسه شاخص‌های کلان اپراتورهای موبایل
مرور معیار ارزیابی وضعیت اپراتورها در فصل تابستان نشان می‌دهد که شرکت ارتباطات سیار ایران موفق شده تا شهریور ماه سال جاری به 45میلیون و 619 هزار و 81 مشترک فعال و به عبارتی ضریب نفوذ 57.25 درصدی دست یابد. همراه اول از مجموع 64 میلیون و 791هزار و 405 شماره فروخته شده، توانسته 14میلیون و 780هزار و 491مشترک دایمی و 30میلیون و 838 هزار و 590 مشترک اعتباری را فعال کند.
ایرانسل با 14میلیون سیم‌کارت به دنبال همراه اول
اپراتور دوم ارتباطی نیز در رقابتی سفت و سخت و البته اختلافی 14میلیون شماره‌یی توانسته به ضریب نفوذ 39.19درصدی دست یابد. ایرانسل با مجموع 31میلیون و 228هزار و 837 شماره فعال توانسته تا پایان شهریور سال جاری 312هزار و 289مشترک فعال دایمی و 30میلیون و 916هزار و 548 مشترک فعال اعتباری در شبکه‌اش داشته باشد.
30 درصد مشترکان رایتل فعال هستند
اپراتور سوم ارتباطی هم که به واسطه ضریب نفوذ 2.46درصدی چندان جایگاهی در بازار ارتباطات همراه ندارد اما توانسته تاکنون یک میلیون و 957هزار و 699 مشترک فعال داشته باشد. رایتل تا پایان بازه زمانی مذکور 6 میلیون و 613 هزار و 845 سیم‌کارت فروخته است.
همراه اول سه ماهه 957 هزار مشترک را فعال کرد
با توجه به اینکه گزارش‌های آماری فصل گذشته نیز در رسانه‌ها منتشر شد به راحتی می‌توان به قیاس عملکردی اپراتورهای ارتباطی پرداخت. همراه اول در سه ماه حد فاصل خرداد تا شهریور دو میلیون و 450هزار و 338سیم‌کارت جدید فروخته که از این تعداد 957هزار و 238سیم‌کارت فعال شده است. نکته عجیبی که در گزارش وزارت ارتباطات مشاهده می‌شود، این است که آمار خطوط واگذار شده ایرانسل کاهش یافته است.
سیم‌کارت‌های فروخته شده ایرانسل کجا رفت؟
ایرانسل تا پایان خرداد ماه و براساس گزارش همین معاونت 80 میلیون و 877 هزار و 598 شماره واگذار شده داشته که در شهریور ماه سال جاری به 78میلیون و 833 هزار و 189شماره کاهش یافته است.
با نگاهی به وضعیت مشترکان دایمی و اعتباری متوجه می‌شویم که اپراتور دوم ارتباطی تا خرداد سال جاری به ترتیب 759200و 80118398 مشترک دایمی و اعتباری داشته درحالی که شهریور ماه به 774545و 78058644 اعتباری و دایمی رسیده است.
9 درصد مشترکان رایتل خاموش شدند
اپراتور سوم ارتباطی هم که سال‌ها انحصار 3G را در دست داشت و مانع ورود همراه اول و ایرانسل به خدمات‌دهی شده بود، مجموع خطوط واگذار شده‌اش در نهایت تعجب کاهش یافت.
آمارها می‌گوید، رایتل تا خرداد سال جاری 7257273سیم‌کارت واگذار شده داشته که در شهریور به 6613845 سیم‌کارت رسیده است. یا به عبارتی 643428 سیم‌کارت این اپراتور نیست شده است. نکته قابل تامل‌تر اینکه برخلاف رویه تمام اپراتورها بالغ بر 9درصد مشترکان رایتل خاموش شده یا این اپراتور را ترک کرده‌اند.
تنها سهم بازار همراه اول رشد کرد
نمودارهای مربوط به درصد سهم بازار اپراتورهای تلفن همراه کشور نیز نشان می‌دهد که تا پایان شهریور سال جاری همراه اول 58 درصد سهم بازار ارتباطات همراه ایران را در اختیار داشته و همچنان اپراتور غالب بوده است. ایرانسل با سهم 39.5درصدی در جایگاه اپراتور دوم بازار و رایتل هم با سهم 2.5درصدی به مقام آخر رسیده است.
تعظیم دو اپراتور جلو ریش سفید بازار
سهم همراه اول، ایرانسل و رایتل در خرداد ماه سال جاری به ترتیب 57، 40 و 3درصد بوده است.
با توجه به اینکه برای نخستین بار سهم بازار دو اپراتور(ایرانسل و رایتل) به نفع اپراتور غالب کاهش می‌یابد، متوجه نکته مهمی می‌شویم که شاید خط بطلانی بر تمامی اظهارنظرات پیشین مسوولان اپراتورهای کوچک باشد.
وقتی آمار، اظهارات تو خالی را رسوا می‌کند
آمار استخراج شده از وضعیت اپراتورها دقیقا مربوط به زمان اجرای طرح ملی ترابردپذیری شماره‌های تلفن همراه می‌شود.بیستم تیر ماه سال جاری اپراتورهای موبایل کشور با فرمان سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی وارد مرحله آزمایشی اجرای ترابردپذیری(MNP) شدند.
ترابردپذیری شماره‌های تلفن همراه(MNP) سرویسی است که به مشترک اجازه می‌دهد بدون تغییر شماره تلفن همراه خود از خدمات اپراتور تلفن همراه دیگری استفاده کند. به عبارت دیگر ارزش سرشماره‌های موبایل از بین رفته و با هر سرشماره‌یی می‌توان وارد اپراتورهای ارتباطی شد؛ از این حیث است که مهاجرت و اثاث‌کشی بین اپراتوری نیز به آن اطلاق می‌شود.
این طرح آزمایشی در آستانه هفته دولت وارد اجرای نهایی شد و در مراسمی که وزارت ارتباطات برای این موضوع اختصاص داده بود توسط سیدمجید صدری، مدیرعامل اپراتور سوم موبایل گفته شد که بیشترین ترابردها در زمان اجرای آزمایشی به رایتل بوده است. اکنون که این آمار توسط وزارت ارتباطات ارائه شده به وضوح مشخص است که چه اپراتوری در بازه زمانی ترابردپذیری رشد داشته و کدامین با خسارت مواجه شده‌اند.
مردم به کدام اپراتور اعتماد بیشتری کردند
همانطور که بر مبنای آمار گفته شد، ایرانسل و رایتل در زمان اجرای ترابردپذیری(فصل تابستان) به نسبت آمار مربوط به خرداد ماه با کاهش سهم بازار مواجه شده‌اند و تنها یک اپراتور رشد نشان می‌دهد. لذا صراحتا باید گفت که میل مردم در زمان اجرای این طرح ملی بیشتر به همراه اول به عنوان اپراتور غالب بازار بوده است.
امید می‌رود که مسوولان حوزه ارتباطات با رعایت اخلاق‌مداری اقدام به رقابت سالم با سایر فعالان بازار کنند و برای جلب‌توجه مسوولان ارشد این حوزه اقدام به آمارسازی یا جعل شاخص‌های آماری نکنند که در بلندمدت تاثیر بدی بر ارزش سهام آنها در بازار خواهد داشت.
