امروز با ادامه پدیده وارونگی هوا و افزایش ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون، آلوده ترین روز تهران در سال 95 نام گرفت. مسئله اصلی این است که متهمان بروز این آلودگی چه چیزهایی است؟
تکرار هر ساله آلودگی در کلانشهر تهران، نشان از سوءمدیریت مسئولان مربوطه است و این سوءمدیریت ها در کنترل چند عامل، موجب بروز آلودگی هوا در فصول سرد سال است. تردد بسیار زیاد اتومبیل ها که با دور زدن محدودیت های قانونی منجر به تزریق بیشتر گازهای سمی حاصل از احتراق بنزین در موتور خودروها می شود یکی از این عوامل است. از جمله محدودیت های اعمالی، طرح ترافیک است که با خرید روزانه طرح به صورت قانونی و عبور از محدوده های طرح با پوشاندن پلاک به صورت غیرقانونی دور زده می شود.
تردد خودروهای فرسوده که چند برابر یک خودروی معمولی آلایندگی تولید می کنند، وجود صنایع آلاینده در اطراف تهران و ... همه و همه عواملی هستند که به آلودگی کلانشهر تهران دامن زده است. در این بین، نوع سوخت مصرفی در باک خودروها و استاندارد بودن پارامترهای تشکیل دهنده این سوخت نیز بسیار مهم است.
در طی سالهای ابتدایی آغاز به کار دولت یازدهم، همین عامل مهم موجب فضاسازی های منتقدانه نسبت به وجود بنزین تولیدی پتروشیمی ها در سبد مصرف سوخت کشور شد. عنوان می شد که بنزین پتروشیمی ها در فصل سرمای سال 93 موجب آلودگی گسترده هوا در تهران شده است و در سال 94 در حالی که به تأثیر از بارش ها، میزان آلایندگی کلانشهر تهران در برخی از روزهای پاییز و زمستان کمتر از سال 93 بود، عنوان شد که دلیل آن، جایگزینی بنزین پتروشیمی ها با بنزین تولیدی یورو 4 و یورو 5 در پالایشگاههای کشور و همچنین بنزین یورو 4 و یورو 5 وارداتی است.
اساساً حذف بنزین پتروشیمی ها و توجیه واردات دوباره بنزین، از آلودگی هوای تهران شروع شد. مسئولان ارشد دولتی در سازمان حفاظت محیط زیست و برخی از مسئولان وزارت نفت تأکید داشتند که با قطع تولید بنزین پتروشیمی ها، واردات بنزین راهکار مناسبی برای تامین نیاز کشور است و این در حالی بود که بررسیهای صورت گرفته توسط سازمان بازرسی کل کشور نشان می داد که عدد اکتان بنزین تولیدی پتروشیمیها عموماً بالاتر از سایر بنزینهای تولید پالایشگاههای داخل و حتی وارداتی است و بنابراین با جایگزینی بنزین وارداتی، لزوماً کیفیت بنزین مصرفی کشور افزایش نخواهد یافت.
با این حال، تولید بنزین در واحدهای پتروشیمی در سال ابتدایی آغاز به کار دولت یازدهم متوقف شد و واردات بنزین آغاز شد. واردات بنزین همزمان اوج گرفت اما به صورت موازی در سال 94 شاهد آغاز دوباره تولید بنزین در برخی واحدهای پتروشیمی بودیم اما واردات بنزین به قوت خود ادامه یافت و روند صعودی خود را طی کرد تا اینکه در نیمه نخست امسال شاهد ورود روزانه 12 میلیون لیتر بنزین به کشور بودیم.
اکنون به گفته مسئولان وزارت نفت، بنزین تولیدی در کشور در بسیاری از کلانشهرها از جمله اراک، اصفهان، تهران و ... بنزین یورو 4 و یورو 5 است و بنزین وارداتی به کشور نیز یورو 4 و یورو 5 است. از اینرو، در صورتی که توجیه مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نفت را برای تأثیر بنزین های بی کیفیت پتروشیمی در آلودگی هوای سال 93 جدی بگیریم، سوال اینجاست چرا امروز تهران در شرایطی از آلودگی قرار گرفته که کارشناسان نسبت به میزان آلودگی در هوای پایتخت هشدار داده اند؟