تحصیل دانش‌آموزان روستایی در مدارس حکایت خاص خود را دارد، بسیاری از آنها برای دستیابی به مدرک دیپلم باید سختی‌های تحصیل را به جان بخرند، سختی‌هایی که به‌دلیل محرومیت‌ها نصیبشان شده است.
دانش‌آموزان مناطق روستایی دوره ابتدایی را در کلاس‌های چندپایه به پایان می‌رسانند، کلاس‌هایی چندپایه اصطلاحاً به کلاس‌هایی گفته می‌شود که دانش‌آموزان چند پایه به‌عنوان مثال اول، دوم، سوم و چهارم دبستان و گاه شش پایه دوره ابتدایی در یک کلاس درس حضور دارند و توسط یک معلم آموزش می‌بییند و گاه به‌دلیل عدم تحقق کیفیت آموزشی، دانش‌آموز با سطح توانایی بسیار پایین به پایه‌های بالاتر می‌رود.پس از اتمام دوره ابتدایی، ممکن است در روستای محل زندگی دبیرستانی وجود نداشته باشد بنابراین دانش‌آموزان باید کیلومترها آن‌طرف‌تر به دبیرستان روستای مجاور بروند که در سال‌های اخیر با قطع سرویس مدارس، این مسیر پیاده طی می‌شود. مدارس شبانه‌روزی نیز گزینه دیگری برای ادامه تحصیل دانش‌آموزان روستایی است که دور از خانواده به‌صورت شبانه‌روزی در مدرسه‌ای دورتر از روستای محل زندگی خود حضور می‌یابند.
گاه به‌دلیل همین سختی‌های دوران تحصیل و از سوی دیگر وضعیت نامناسب اقتصادی خانوار و شرایط فرهنگی حاکم، دانش‌آموزان قید تحصیل را می‌زنند و این وضعیت میان دانش‌آموزان دختر بیشتر محسوس است. فضای فرسوده مدارس نیز بخش دیگری از مشکلات تحصیل دانش‌آموزان در مناطق محروم و روستایی است؛ اغلب مدارس در این مناطق قدمت بسیار بالایی دارند و هر لحظه امکان فرو ریختن ساختمان مدرسه وجود دارد.
برخی دانش‌آموزان مناطق محروم استان سیستان‌وبلوچستان علاوه بر تحصیل در مدارس خشت‌وگلی یا کپر با گذشت حدود 40 روز از آغاز سال تحصیلی هنوز کتاب درسی ندارند به عنوان مثال دانش‌آموزان روستاهای غریب آباد و دهستان ایرفشان از توابع بخش مرزی آشار شهرستان مهرستان هنوز کتاب درسی ندارند.
مولابخش آسکانی یکی از معتمدین روستای غریب آباد در گفت و گو با خبرنگار تسنیم اظهار کرد: بیش از 40 روز از بازگشایی مدارس می‌گذرد اما دانش‌آموزان این روستا علاوه بر نبود معلم هیچ کتاب درسی دریافت نکرده‌اند.
وی افزود: روستای غریب آباد در فاصله 12 کیلومتری بخش آشار و 75 کیلومتری شهرستان مهرستان است که حدود 50 دانش آموز در دوره ابتدایی مشغول به تحصیل هستند.
مولوی محمدودکار دهیار دهستان افشان هم گفت: دانش آموزان سال اول متوسطه این دهستان هنوز کتاب درسی دریافت نکرده‌اند. با گذشت 2ماه از بازگشایی مدارس دانش آموزان هر روز با یک دفتر خالی به مدرسه می‌رودند و هربار وعده‌هایی مبنی بر توزیع کتاب در بین دانش آموزان می‌رسد اما با گذشت 2 ماه تا کنون اقدامی صورت نگرفته است.
بیش از 3سال است که در 6 نقطه عشایر شهرستان مهرستان دانش آموزان معلم ندارند، صدیق مزارزهی مدیر امور عشایری مهرستان با اعلام این مطلب گفت: نبود معلم و فضای مناسب از مهمترین موانع آموزشی عشایر است.فرزندان عشایر استعدادهای ناب و بالقوه‌ای دارند و تشنه علم آموزی هستند اما بدلیل مشکلات از جمله نبود معلم و فضای آموزشی از ادامه تحصیل باز مانده و فرصت شکوفایی استعدادها از آنان سلب می‌شود.
حسین طلایی زواره معاون سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با اشاره به اینکه کتاب درسی به تعداد درخواست شده از سوی استان‌ها قبل از آغاز سال تحصیلی در اختیار آنها قرار گرفته است، گفت: مشکل توزیع کتاب‌های درسی به ادرات آموزش‌وپرورش استان‌ها و مناطق مربوط می‌شود چرا که ما طبق درخواست آنها کتاب‌های درسی را به تعداد مورد نیاز برایشان ارسال کرده‌ایم همچنین در استان سیستان و بلوچستان کتاب‌های درسی برای دانش‌آموزان رایگان توزیع می‌شود.
