99 سال قبل که اولین پلاکها بر روی نخستین اتومبیلهای راهیافته به خیابانهای کوچک و باریک شهر تهران نصب شد، کمتر کسی تصور میکرد که روزی برسد که شمارههای پلاکهای 7 رقمی و تلفیق شده با حروف الفبا هم کفاف تعداد خودروهای موجود در پایتخت را ندهد و کار را به جایی برساند که مجبور شویم پای «صفر» حاشیهداری که برای پلاکهای ملی کشور، به عنوان یک عدد ممنوعه، به شمار میرفت را به میدان بیاوریم و دست به دامان آن شویم.
در پلاکهای جدید که اولین سری آن در دهه 80 بر روی خودروها و تحت عنوان «پلاک ملی» نصب شد، مسئولان شمارهگذاری توانستند با تغییر در نوع شمارهگذاری و چیدمان اعداد و حروف در کنار یکدیگر، به استثنای عدد «صفر» که هیچگاه از آن در پلاک ملی استفاده نشد، ظرفیت شمارهگذاری در این پلاکها را برای خودروهای شخصی، به عدد 61 میلیون، ارتقا دهند تا سالهای سال، خیالشان از بابت اتمام ظرفیت پلاکها، راحت باشد.
پلاکهای ملی در یازده نوع کلی (خورورهای شخصی، تاکسیها، خودروهای عمومی، خودروهای دولتی، خوروهای معلولین، خودروهای ترانزیت، خودروهای کشاورزی، خودروهای تشریفات، خودروهای پلیس، خودروهای کلاسیک (تاریخی)، موتور سیکلتها و خودروهای مناطق آزاد تجاری-صنعتی) و چهار رنگ (سفید، زرد، سبز و قرمز) طراحی شدند و نوعی طراحی آنها به صورتی است که میتوان از شماره پلاک، به اطلاعاتی مانند استان صادر کننده پلاک، شهر، تاریخ صدور پلاک و اطلاعاتی از این دست پی برد.
در شهر تهران نیز با توجه به کثرت خودروهای موجود در آن، 9 سری پلاک ملی شامل کدهای ایران 11، 22، ...، 99 به خودروهای این شهر اختصاص داده شده غافل از آنکه تعداد خودروهای این ابرشهر با چنان شتابی در حال رشد است که 9 سری در نظر گرفته شده برای پلاک ملی آنها کفاف نخواهد داد و بالاجبار باید چاره جدیدی برای خودروهای تهرانی اندیشید. چارهای که سردار تقی مهری رئیس پلیس راهور ناجا در گفتوگو با تسنیم، تخصیص کدهای ایران 10، 20، 30 و ...و ایران 90 برای شهر تهران دانسته بود؛ مسالهای که علیرغم حل مشکل پلاکهای شهر تهران، قطعاً پلیس را با مشکلات دیگری مواجه خواهد کرد.
بعضی از منتقدان پلاکهای جدید ملی برای شهر تهران که در آن از عدد صفر استفاده شده است، بر این باورند که به کار گرفتن عدد صفر در پلاک خودروها باعث میشود تا بر میزان تقلب و سوءاستفاده از پلاکهای ملی افزوده شود چراکه از یک سو عدد صفر به راحتی قابل تبدیل به اعداد دیگر است و این مساله راه را برای سوءاستفاده متقلبان هموار میکند و هم از بُعد امنیتی و هم از نظر حقوق شهروندی، مخاطراتی را برای شهروندان تهرانی به همراه دارد.
همچنین استفاده از عدد صفر در پلاک خودروها که پیش از این در سالهای اخیر به هیچ عنوان مسبوق به سابقه نبوده، شائبه عدم تشخیص این عدد را از سوی ناظران بیرونی و ماموران پلیس را نیز تقویت میکند.
در پایان باید عنوان کرد که در حال حاضر و علیرغم عدم استفاده از صفر در پلاکهای ملی، گزارشاتی از تغییر اعداد توسط برخی سوءاستفادهگران ارائه میشود که این سوءاستفادهها، علاوه بر مشکلات امنیتی، حقوق شهروندان را نیز پایمال میکند ولی به نظر میرسد با ورود صفر به اعداد ترکیبی پلاکهای ملی، این گزارشات افزایش یابد و مشکلات بعدی گریبانگیر پلیس و مردم شود.