مهم ترین راههای ورود سموم به بدن راه خوراکی، تنفسی، پوستی و تزریقی است.
شایع ترین علت بروز مسمومیت در جهان نیز مصرف داروها بیش از مقادیر درمانی بوده و بهترین کار برای پیشگیری از خوردن دوز تکراری دارو، یادداشت کردن دفعات مصرف دارو است.
ایجاد استفراغ در فرد مسموم، همیشه بهترین راه خارج کردن سم از بدن نیست. همچنین باید از خوراندن مایعات به فرد مسمومی که بیهوش است، خودداری کرد.
مسمومیت ناشی از داروها و مواد مخدر
بروز مسمومیت توسط برخی از داروها هرچند ممکن است منجر به مرگ نشود اما مقادیر بالای این داروها می توانند منجر به صدمات دائمی کبد و کلیه فرد مسموم شود بنابراین باید همیشه داروها را مطابق با توصیه پزشک یا داروساز مصرف کرد.
در برخورد با فرد مسموم غیر هوشیاری که در کنارش بسته های داروی خورده شده وجود دارد، ضمن حفظ خونسردی خود و عدم القای استفراغ در این فرد، باید بسته های دارویی را همراه بیمار به بیمارستان برد.
- فرآورده های تقلبی مانند تمجیزک و نورجیزک، نه تنها سبب ترک اعتیاد نمی شوند بلکه در اغلب آنها مواد سمی و کشنده وجود دارد.
سکته های قلبی و مغزی، تشنج، نارسایی کبد، کلیه و تخریب سلولهای مغزی و عضلانی از عوارض مسمومیت با قرص اکستازی و شیشه به شمار می روند.
مصرف همزمان مواد مخدر با برخی از داروهای خواب آور و آرام بخش نیز می تواند سبب بروز مسمومیت های شدید و حتی مرگ در فرد مصرف کننده شود.
توصیه های مسمومیت ها در کودکان
باید مواد شیمیایی، شوینده و سفید کننده را در منزل در کمدهای دارای قفل و دور از دید و دسترس کودکان قرار داد.
بلع باطری در کودک می تواند با عوارض جدی همراه باشد. در این موارد کودک را باید هر چه سریع تر به یک مرکز درمانی منتقل کرد.
این گزارش همچنین توصیه کرده است که از نگهداری شربت متادون داخل یخچال و در کنار بقیه نوشیدنی ها خودداری شود.
همچنین مسمومیت اتفاقی در اثر بلع نفت در کودکان بسیار خطرناک است. در صورت بلع نفت توسط کودک باید هر چه سریع تر او را به نزدیک ترین مرکز درمانی منتقل کرد. اگر کودکی نفت را ببلعد کشنده نیست اما اگر کودک وادار به استفراغ شود این امر می تواند منجر به مرگ او شود.
مسمومیت با گاز منوکسید کربن
منوکسید کربن گازی بی رنگ، بی بو و بدون طعم و غیر محرک است که در اثر سوختن ناقص سوخت ها حاصل می شود.
علائم تماس طولانی با منوکسید کربن، سردرد، گیجی، ضربان شدید شقیقه ها، وزوز گوش و خواب آلودگی است. در ادامه تماس، فرد مسموم دچار تهوع، استفراغ، تپش قلب، کاهش هوشیاری، آسیب دائمی عصبی، کما و مرگ شود. سرد بودن لوله دودکش بخاری، دلیل بر خارج نشدن دود و گاز سمی می باشد.
استفاده از آب گرمکن نفتی یا گازی یا دستگاه پکیج داخل محیط حمام یا محیط های کوچک دربسته می تواند منجر به سوخت ناقص و مسمومیت با گاز شود.
مسمومیت های ناشی از مواد غذایی و گیاهان سمی
این گزارش که توسط دکتر پریا عطایی تهیه شده توصیه می کند که از مصرف کنسروهایی که در قوطی آنها آثار نشت، برآمدگی و فرو رفتگی و زنگ زدگی هست، خودداری شود.
همچنین نوعی از مسمومیت غذایی موسوم به ' بوتولیسم' از کشنده ترین انواع مسمومیت هاست. این سم در مواد غذایی که در شرایط نامناسب و غیر بهداشتی تهیه و نگهداری شوند ایجاد می شود. علائم آن به صورت تاری دید، دوبینی، افتادگی پلک، عدم توانایی حرکتی، سختی در بلع، اختلال تکلم و یبوست ظاهر می شود.
مسمومیت با گیاهانی مانند خرزهره، دیفن باخیا، گل انگشتانه، آزالیا، شوکران و کرچک نیز می تواند کشنده باشد.
مسمومیت با قارچ های سمی بسیار خطرناک است بنابراین باید از مصرف قارچ هایی که نوع آنها را نمی شناسید، جدا خودداری کرد.
علاوه بر این، برخی داروهای گیاهی در صورت مصرف بیش از حد یا نابجا می توانند مسمومیت های منجر به مرگ ایجاد کنند.
بخور اوکالیپتوس نیز در صورتیکه به اشتباه خورده شود، حتی در مقادیر کم (یک قاشق) می تواند کشنده باشد. از القای استفراغ در مسمومیت با این فرآورده باید خوداری کرده و مصدوم را هرچه سریع تر به بیمارستان منتقل کرد.
مسمومیت با سموم دفع آفات و مواد شیمیایی و شوینده
هنگام استفاده از فرآورده های شیمیایی و سموم مختلف باید برچسب روی بسته بندی را مطالعه و سپس مصرف کرد.
همچنین هنگام استفاده از مواد شیمیایی و فرآورده های شوینده و پاک کننده پنجره ها را باید باز کرد تا هوا به خوبی در محیط جریان داشته باشد.
از اختلاط مواد شیمیایی مانند جوهر نمک و جرم بر با فرآورده های سفید کننده باید جدا خودداری شود. بخارات و گازهای ناشی از این اختلال بسیار سمی و خفه کننده است.
این گزارش توصیه کرده است که در صورت تماس سموم دفع آفات با پوست، ناحیه آلوده را با مقادیر فراوان آب و صابون شستشو دهید.
بنا به این گزارش، علائم و نشانه های مسمومیت با برخی از سموم می تواند به صورت تاخیری ظاهر شوند.
در صورت تماس پوست یا چشم با مواد اسیدی و قلیایی، باید پوست و چشم را با مقادیر فراوان آب شستشو داده و هرگز از مواد قلیایی یا اسیدی جهت خنثی سازی استفاده نکنید.
در صورت بلع مواد با خاصیت خورندگی مانند اسیدها و قلیاها، هرگز بیمار را وادار به استفراغ نکنید. این کار می تواند سبب وخیم شدن وضع بیمار شود.
در منازل قدیمی، لوله های آب سربی و رنگ مورد استفاده در چارچوب و دیوار که حاوی سرب است می تواند منجر به مسمومیت با سرب شود. مسمومیت با سرب می تواند از طریق تنفس و یا خوردن ذرات معلق سرب موجود در هوا، خاک و یا آب صورت گیرد.
برخی از لوازم آرایش به ویژه انواع غیر استاندارد و حتی سرمه، حاوی مقادیر بالای سرب هستند که لازم است از مصرف آنها خودداری شود
