آتش بس 72 ساعت در یمن که از صبح امروز آغاز شد، دقایقی پس از اجرا با حمله جنگنده های سعودی به یک منزل مسکونی در منطقه مجحر الراعی در بخش المخا در تعز، نقض شد.
این پنجمین آتش بس در یمن است که چندان دوام نیاورده و به سرنوشت آتش بس های قبلی دچار شد حال آنکه «اسماعیل ولد شیخ احمد» نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن دو روز پیش در اطلاعیه‌ای اعلام کرد به موجب توافق همه طرف های درگیر در این کشور از صبح روز پنجشنبه 29 مهرماه برابر با 20 اکتبر، آتش بس سراسری به مدت سه روز در یمن برقرار خواهد شد.
عربستان بیش از یمن نیازمند آتش بس
عرسبتان در چارچوب ائتلاف با برخی کشورهای عربی منطقه از ششم فروردین 94 حملات گسترده علیه یمن را با این هدف آغاز کرد که «عبدربه منصور هادی» رئیس جمهوری مستعفی و فراری یمن را به قدرت بازگردانده و سیطره نیروهای انصارالله بر صنعاء پایتخت یمن را پایان دهد.
به عبارت بهتر در پی تسلط انصار الله بر صنعا و بیشتر شهرهای یمن، منصور هادی از قدرت کناره گیری کرد و در حالی به عربستان گریخت که جنبش انصارالله او را متهم می کند که توافق های قبلی در مورد مشارکت آنان در قدرت را زیر پا گذاشته است.
پس از فرار منصور هادی به ریاض، عربستان یمن را زیر آتش جنگنده های خود گرفت که در اثر آن علاوه بر تخریب بسیاری از تاسیسات زیر ساختی ، بیمارستان ها و مدارس شمار زیادی از مردم این کشور از جمله تعداد زیادی کودک جان باختند.
حملات عربستان به یمن موجب شد 26 میلیون یمنی تحت محاصره قرار گرفته و با مشکلاتی نظیر کمبود شدید غذا و تجهیزات بهداشتی و پزشکی روبه رو شوند.
از آغاز جنگ علیه یمن تا کنون اهداف عربستان در یمن تحقق نیافته است و یمن به صحنه جنگی فرسایشی تبدیل شده است که برای ریاض هزینه های سرسام آوری داشته است حال آنکه عربستان به دلایل متعدد از جمله کاهش بهای نفت با مشکلات مالی و کسر بودجه شدید روبه رو است.
نقشه جنگی کوتاه که به درازا کشیده شده است
اکنون 19 ماه از حمله عربستان به یمن می گذرد در حالی که ریاض در ابتدا تصور می کرد می تواند در کوتاه مدت اهداف خود را تحقق بخشیده و جنگ را نهایی سازد اما نه منصور هادی به قدرت بازگشته است و نه تسلط انصار الله از بین رفته است و علاوه بر این در حالی که بنابر اعلام عربستان یکی از اهداف مهم حمله به یمن تامین امنیت در نقاط مرزی خود بود، حمله به یمن موجب نا امن شدن استان های مرزی عربستان از جمله «نجران» و «جیزان» شده است.
نگرانی عربستان از گسترده شدن دامنه جنگ
با نا امن شدن استان های مرزی نجران و جیزان عربستان نگران است که مبادا دامنه جنگ از جنوب به دیگر نقاط کشور نیز گسترش پیدا کند بنابراین برای پنجمین بار در یمن آتش بس اعلام شد با اینهمه دقایقی بعد به دلیل حملات هوایی سعودی، نقض شد آن هم در شرایطی که حمله به یمن موجی از اعتراض ها علیه عربستان را به دنبال داشته است و حتی هم پیمانان این کشور نیز زبان به اعتراض و انتقاد گشودند.
سابقه آتش بس در یمن
در بیست و سوم فروردین ماه سال جاری نیز یک آتش بس در یمن به اجرا در آمد که آن نیز چندان دوام نیاورد و سپس در اردیبهشت ماه، مذاکرات صلح یمن به مدت 100 روز در کویت جریان داشت که در عمل بدون نتیجه به پایان رسید.
پیش تر از همه این موارد اینکه اولین آتش بس زمانی به اجرا گذاشته شد که حدود به 50 روز از حملات عربستان سعودی به یمن می گذشت.
در آن زمان پیشروی نیروهای انصارالله و قبایل یمن در خاک عربستان موجب نگرانی مسئولان سعودی شده بود در نتیجه از برقراری آتش بس خبر دادند.
سران سعودی از زمان شروع حملات به یمن اعلام کرده بودند تنها در صورتی آتش بس اعلام می‌کنند که نیروهای انصارالله از همه شهرهای یمن به خصوص صنعا پایتخت این کشور عقب نشینی کنند اما ترس از گسترش پیشروی قبایل یمنی به شهرهای مرزی عربستان و پیشروی در خاک این کشور، موجب اعلام آتش بس شد.
اما آتش بس چندان دوامی نیاورد و پس از آن نیز هر بار که اوضاع میدانی علیه عربستان شدت می گرفت، آتش بس شکننده ای دیگر برقرار می شد که باز چیزی جز سرنوشت موارد قبلی در انتظارش نبود.
دلیل تاکید آمریکا بر آتش بس اخیر چه بود؟
از هفته گذشته و در پی حمله هوایی ائتلاف تحت رهبری عربستان به یک مجلس عزا در یمن که به کشته و مجروح شدن بیش از 700 نفر منجر شد، انتقادات بین المللی از عربستان سعودی و همچنین آمریکا به عنوان حامی اصلی سعودی ها، افزایش یافته است.
اما انتقادها از این حمله فقط به افکار عمومی کشورهای منطقه محدود نماند بلکه مطبوعات و همچنین نهادهای غربی نیز به صف منتقدان پیوستند از جمله اینکه روزنامه «واشنگتن پست» چند روز قبل مطلبی را با عنوان «ائتلاف سعودیِ تحت حمایت آمریکا، مسئول حمله به مجلس عزا در یمن و کشتار بیش از 100 نفر است» منتشر و از حمایت های آمریکا از عربستان در حمله به یمن انتقاد کرد.
در این میان وزیر خارجه آمریکا به طور بی سابقه‌ای بر ضرورت برقراری آتش بس در یمن و پایان یافتن درگیری ها در این کشور تاکید کرد.
خوشبینی‌های زود هنگام به دوام آتش بس امروز در یمن
با وجود شکننده بودن آتش بس های قبلی در یمن از آنجا که عربستان به دلایل مشکلات موجود به ویژه مشکلات مالی بیش از یمن نیازمند این آتش بس بود، به نظر می رسید می توان به دوام آن خوشبین بود.
در همین ارتباط روزنامه رای الیوم آتش بس امروز را گام نخست در مسیر پایان دادن مسالمت آمیز به جنگ یمن اعلام و ابراز امیدواری کرده بود که این اتش بس پایدار بماند و همه طرف‌های درگیر نسبت به آن حسن نیت داشته باشند.
به نوشته این روزنامه، این آتش بس بیش از اینکه راهی برای نجات یمنی ها باشد، تنها راه نجات عربستان از موشک هایی است که اکنون دیگر مشیط و جیزان و نجران را پشت سر گذاشته و طائف را در تیررس قرار داده است در نتیجه چه بسا توافق آتش بس، این بار فرصت بهتری در مقایسه با توافق های قبلی داشته باشد.
