شفافیت مالی و اقتصادی یکی از مهمترین عوامل و شاخصهای رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی یک کشور است. در کشورهای صنعتی و پیشرفته دنیا این موضوع چنان اهمیتی دارد که با تدوین و تصویب قوانین، مقررات و رویههایی تحت سرفصل «حق دسترسی آزاد به اطلاعات»، ضمن اعلام جزئیات مخارج بودجههای دولتی، میزان حقوق و دریافتیهای تمامی کارکنان بخش عمومی از بالاترین ردههای سیاسی و اجتماعی تا پایینردهترین آن را منتشر کرده و در اختیار عموم قرار میدهند.
در این گزارش به طور نمونه، گزارشهای مرتبط با دستمزدهای پرداخت شده از محل منابع عمومی در دو ایالت تگزاس و کالیفرنیای آمریکا را بررسی میکنیم.
ایالت تگزاس
برای دست یافتن و مشاهده اطلاعات مرتبط با دستمزدهای پرداخت شده از محل منابع عمومی در ایالت تگزاس میتوان به این وبگاه (salaries.texastribune.org) مراجعه کرد. در این وبگاه به طور مشخص عنوان شده است که اطلاعات موجود در این صفحه براساس «قانون اطلاعات عمومی تگزاس» (متضمن حق دسترسی آزاد به اطلاعات) به دست آمده است.
طبق دادههای رسمی ارائه شده از سوی دولت ایالتی تگزاس، 477 هزار و 586 نفر در چارچوب 72 نهاد دولتی و عمومی در این ایالت مشغول به کار هستند. نکته جالب توجه اینجاست که اطلاعات مربوط به دستمزدهای پرداخت شده به تفکیک سطوح مختلف برای هر یک از نهادها ارائه شده است. به غیر از آن، با مراجعه به صفحه مربوط به هر یک از نهادهای 72گانه، اطلاعات تک تک کارکنان و مسئولان شامل نام، نام خانوادگی، نام سازمان، طبقه شغلی، نوع قرارداد، جنسیت، نژاد/قومیت، دستمزد سالانه و شماره کارمندی آنها ارائه شده است.
برای مثال، دفتر فرماندار ایالت تگزاس که تولید ناخالص داخلی آن بیش از 1.65 تریلیون دلار است (برای مقایسه تولید ناخالص داخلی ایران در سال 2015 تقریبا برابر با 431 میلیارد دلار بود) تنها 148 کارمند با احتساب شخص فرماندار دارد که اطلاعات کامل آنها شامل اسامی، منصب، نوع قراردادو دستمزد سالانه در دسترس همگان قرار دارد.
از جمله گرگوری ابوت، به عنوان فرماندار ایالت تگزاس، دستمزد سالانهای برابر با 153 هزار و 750 دلار دریافت میکند.
یا در یک نمونه دیگر، ذیحسابی ایالتی کالیفرنیا، به طور مجزا و مورد به مورد اطلاعات کامل 149 هزار 866 تن از کارمندان و مقامات را که دستمزدشان از محل منابع عمومی تأمین میشود را ارائه کرده است.
علاوه بر اطلاعات فوق، در صحفه اصلی این وبگاه، اسامی نهادهایی را که اخیرا اطلاعات خود را بهروز رسانی کردهاند (همراه با دسترسی به جزئیات آن) نیز اعلام شده است. در این صفحه همچنین فهرستی از بالاترین دستمزدهای پرداخت شده به افراد در این ایالت نیز ارائه شده است.
ایالت کالیفرنیا
در ایالت کالیفرنیا نیز براساس «حق دسترسی آزاد به اطلاعات»، وبگاههای مختلفی با دسترسی به اطلاعات مرتبط به دستمزدها و حقوق پرداختی به تمامی مقامات و کارکنان سازمانهای عمومی و دولتی که بالغ بر یک میلیون و 797 هزار 136 نفر میشوند، آنها را در قالبهای مختلفی دستهبندی، بررسی و برای عرضه به عموم مردم ارائه کردهاند. برای مثال «مرکز خطمشیگذاری کالیفرنیا» و نهاد «شفافیت در کالیفرنیا» در بخشهای مختلف تمامی اطلاعات مرتبط با دستمزد پرداختی به مقامات و کارکنان این ایالت را منتشر کردهاند.
از جمله نهاد «شفافیت برای کالیفرنیا»، در این صفحه به طور خاص اطلاعات کاملی شامل نام، عنوان شغل یا سمت، حقوق پایه، اضافه کار، مزایا، کل دستمزد پرداختیِ تمامی کارکنان دولت ایالتی کالیفرنیا طی سال 2015 میلادی را که بالغ بر 246 هزار 273 نفر هستند را منتشر کرده است. (فایل محتوی اطلاعات کامل این بخش را میتوان از اینجا دریافت کرد).
با مراجعه به این صفحه، میتوان حقوق پایه، اضافهکار، مزایا و مجموع پرداختی به شخص فرماندار ایالت کالیفرنیا (ادموند جی. براون) طی سال 2015 را که بالغ بر 261 هزار و 774 دلار و 59 سنت است، مشاهده کرد. جالب اینجاست که فرماندار ایالت کالیفرنیا در سال 2015 هیچ دریافتی تحت عنوان اضافهکار نداشته است. در این صفحه حتی یک «افزونه» برای تسهیل به اشتراکگذاری این اطلاعات با دیگران از طریق شبکه توئیتر نیز فراهم شده است.
علاوه بر آن، از طریق این صفحه، میتوان به تفکیک شهرها، شهرستانها، دانشگاهها، کالجهای محلی و دولت ایالتی، به فهرست کامل دستمزدهای پرداخت شده به تمامی کسانی که از محل منابع عمومی ارتزاق میکنند دست یافت.
همچنین از طریق این آدرس وبگاهی میتوان به فهرست تمامی حقوقبگیران (از ارشدترین مقامات سیاسی تا پایینرتبهترین کارکنان) را طی سال 2015 میلادی به ترتیب دستمزد دریافتی مشاهده کرد، این آدرس حاوی 35943 صفحه وبگاهی است که اطلاعات تمامی افراد را به صورت مجزا ارائه کرده است.