بندر چابهار به عنوان نقطه ورودی به دریای عمان و خلیج فارس از نظر بالقوه توانایی بسیار زیادی برای تبدیل شدن به هاب دریایی منطقه دارد. این بندر در صورتی که توان تخلیه و بارگیری خود را به استانداردهای جهانی نزدیک کند، نه تنها مسافت طولانی مورد نیاز برای طی کردن تمام مسیر خلیج فارس برطرف میکند که حتی میتواند به عنوان اصلیترین رقیب بنادر منطقه شرایط را برای تمام همسایگان ایران دشوار کند.
چابهار موقعیت بسیار مطلوبی برای ترانشیپ کالا دارد. ایران به دنبال آن است تا با افزایش ظرفیتها در این بندر شرایط را برای دریافت بخش زیادی از محمولههای ترانزیتی منطقه در این بندر فراهم کند و از فضای آن برای ترانشیب کالاها در بین تمام کشورهای منطقه بهره ببرد.
اصلیترین کارایی چابهار اما مربوط به کشورهای آسیای میانه میشود که از دسترسی به آبهای آزاد محروم هستند. با راهاندازی مسیرهای ارتباطی چابهار در عرصه جادهای و ریلی این بندر کوتاهترین مسیر ممکن برای رساندن کالاها از اقیانوس هند به همسایگان شرقی ایران به حساب میآید و از اینرود در کنار هند و افغانستان که چابهار برایشان بندر محوری منطقه بهشمار میآید، دیگر کشورهای آسیایی و اروپای شرقی نیز برای توسعه این منطقه برنامهریزیهای گستردهای دارد.
لغو تحریمها باعث شد هند پس از سالها مذاکره سرانجام در قالب دو توافق همزمان 85 و 150 میلیون دلار سرمایهگذاری مستقیم در آبهای ایران را کلید بزند و البته مذاکرات برای حضور در طرح اتصال ریلی چابهار را نیز پیگیری کند.
حالا و پس از گذشت چند ماه از نهایی شدن این توافق در جریان سفر وزیر راه و شهرسازی ایران به هندوستان طرفین از حضور یک سرمایهگذار خارجی جدید در این بندر رونمایی کردند.
براساس اعلام آخوندی در کنار هند، ژاپن نیز اعلام آمادگی کرده برای توسعه بندر ایران سرمایهگذاری مستقیم انجام دهد و از اینرو انتظار میرود درآیندهای نه چندان دور و در قالب تفاهمنامهای جدید طرح همکاری و مشارکت هند با ژاپن در این بندر اجرایی شود.
هرچند هنوز وزیر راه و شهرسازی ایران توضیح نداده که مشارکت ژاپن در کدام حوزه خواهد بود، اما با توجه به تجربه این کشور در امور فنی و البته شبکه ریلی میتوان انتظار داشت اقدامات ژاپن در این بندر تکمیلکننده اقدامات هند باشد.
براساس برنامهریزی صورت گرفته از سوی مقامات ایرانی طرح توسعه بندر چابهار تا حدود دو سال دیگر در فاز نخست به پایان میرسد و برای سرمایهگذاری در فازهای جدید نیاز به جذب سرمایهگذار و آغاز سریع کار خواهد بود. این موضوع شاید با حضور ساموراییها در آبهای ایران امکانپذیر شود.