با نگاهی به فعالیت و رویکرد انجمن‌های شعر اصفهان متوجه می‌شویم که خوشبختانه شعر در اصفهان برخلاف زاینده‌رود جاری است و به‌خوبی پاسخ‌گوی سلایق و عقاید مختلف شاعران است اما جوش‌وخروش آن در حوزه‌ها و موضوعات مختلف یکسان نیست که این نیز امری طبیعی است؛ شهر اصفهان به‌واسطه برخورداری از چهره‌های شاخص، یکی از برجسته‌ترین استان‌های کشور در حوزه شعر آئینی و انقلابی است که البته مشکلاتی نیز دارد.
به مناسبت 27 شهریورماه، روز شعر و ادب پارسی با جمعی از شاعران جوان و پویای اصفهان همراه شدیم تا از احوالات و مشکلات حوزه شعر در اصفهان جویا شویم؛ چراکه این روزها، شعر نسل جوان از تاب و تب بیشتری برخوردار است و به دنبال آن با چالش‌های جدی‌تری روبروست، نسلی که آرمان‌گراست و شاید پرمدعاتر از تمام نسل‌های شعر دهه‌های گذشته به این موضوع می‌پردازد.
"جدایی‌طلبی"، درد بزرگ فضای ادبی اصفهان
احمدرضا رضایی یکی از شاعران و منتقدان جوان اصفهانی است که حدود 5 سال از فعالیت وی در حوزه شعر سرایی می‌گذرد؛ در حال حاضر در شهرستان ادب به سرایش شعر آئینی مشغول است هرچند که در عرصه نقد شعر نیز در حال فعالیت است؛ نارضایتی وی از وضعیت شعر در اصفهان به جدایی‌طلبی محافل ادبی برمیگردد اما معتقد است چنین مسئله‌ای در حوزه شعر آئینی کمتر دیده می‌شود.
وی درباره برخی از مشکلات عرصه شعر بیان کرد: جدایی‌طلبی در بین محافل ادبی که از یک طرز تفکر پیروی می‌کنند، به وفور مشاهده می‌شود؛ محبت، اساس فعالیت شعری در تمامی حوزه‌هاست چراکه شعر سرایی بر پایه احساس است و از عقل در بسیاری از موارد پیروی نمی‌کند؛ به بیانی دیگر مسئله‌ای که سبب انسجام میان شاعران می‌شود محبت است، اما فضای رقابتی در برخی از محافل جلودار این امر است.
شاعر و منتقد جوان اصفهانی گفت: برگزاری جشنواره‌ها و برنامه‌هایی از این دست، روی شعر تأثیرگذار نیست اما می‌تواند سبب دیده شدن و شناخته شدن بسیاری از شاعران شود، حتی جشنواره‌ای که صرفاً به اهدای جوایز اکتفا می‌کند، می‌تواند سبب افزایش انگیزش نفرات برتر شود تا به‌صورت گسترده‌تری در حوزه شعر فعالیت کنند.
سیاست‌مداران "شعر" را به‌عنوان یک هنر نمی‌شناسند
وی درباره وضعیت محافل ادبی شهر اصفهان بیان کرد: محافل ادبی شهر اصفهان، بنابر ظرفیت شهر و متناسب با تمامی سلیقه‌ها و طرز تفکر‌های مختلف وجود دارد؛ اما نکته مهم اینجاست که پرچم شعر انقلاب اسلامی به‌وسیله شهرستان ادب در اصفهان برافراشته شده است؛ انجمنی که تمامی سبک‌های شعری با محتوای شعر انقلاب اسلامی را در برمی‌گیرد.
رضایی افزود: بسیاری از سیاست‌مداران شعر را به‌عنوان یک هنر نمی‌شناسند درحالی‌که یک عمر صادرات کشور ما به دیگر نقاط جهان شعر بوده است؛ رهبر معظم انقلاب معتقد هستند انقلاب این کشور در ظرف زبان اتفاق افتاده است، امروزه بیشتر هنرهای رسانه‌ای مطرح است و تا حدودی از ظرفیت زبان غافل شده‌ایم، میزان توجه به حوزه شعر به معنای حمایت‌های مادی نیست بلکه ظرفیتی برای انجام فعالیت‌های شعر برای یک شاعر حرف نخست را می‌زند.
وی با اشاره به رویکرد به‌روز بودن اشعار بسیاری از شاعران کشور گفت: شعر باید از کارکرد اجتماعی برخوردار باشد تا منشا تأثیرگذاری در جامعه باشد به بیانی دیگر یک شاعر بایستی از سطح مطالعه بسیار بالایی برخوردار باشد تا بتواند اندیشه خود را تقویت کند.
نقد نابجای منتقدان در محافل ادبی
میلاد حبیبی شاعر متولد دهه هفتاد که تجربه شعرخوانی در حضور رهبر انقلاب را مهم‌ترین رویداد دوران شعرسرایی خود می‌داند، معتقد است: بسیاری از شاعران نسل جوان اسیر هیاهو شده‌اند و نوعی از تائید طلبی آن‌ها را درگیر کرده است به همین سبب گاهی به دنبال گفتن حرف درونی خود نمی‌روند.
وی افزود: حضور برخی از افراد در محافل ادبی که خود را منتقد می‌نامند و اجازه هرگونه نقدی را نسبت به آثار دیگر شاعران می‌دهند کار صحیح و پسندیده‌ای نیست؛ چراکه به خود اجازه می‌دهند هرگونه نقدی را به افراد وارد کنند و از بالا شاعران را مورد ارزیابی قرار دهند؛ انتقاد‌پذیری مسئله‌ای است که سبب پیشرفت انسان‌ها می‌شود اما آن‌گونه از نقدی که در برخی از محافل ادبی مشاهده می‌کنیم حساب‌شده نیست؛ این عامل شاعران را منزوی می‌کند مسئله‌ای که وفور در بسیاری از نقاط کشور مشاهده می‌شود.
وی افزود: امکانات رسانه‌ای و تریبون‌ها برای برگزاری نشست‌های ادبی و بیان افکار و نظریات در اصفهان دیده نمی‌شود؛ این بزرگ‌ترین مشکل این روزها است چراکه شاعران نیازمند توجه هستند، نهایت فعالیت‌های ادبی در زمینه شعر در قالب جلسات فرهنگی انجمن‌هاست و هیچ مرکز و نهادی اقدام به برگزاری جشنواره‌های ادبی نمی‌کند.
استعدادهای نوجوانان ناکام مانده است
حسین صادقی یکی از دیگر فعالان جوان حوزه شعر آئینی است که حدود 4 سال از فعالیت وی در اصفهان می‌گذرد و معتقد است یکی از جدی‌ترین آسیب‌هایی که به‌نوعی تمام انجمن‌ها با آن دست به گریبان‌اند، نگاه بیش از حد نقادانه برخی منتقدان است که شاعر را دچار حساسیت‌های نابه‌جا می‌کند؛ مسئله‌ای که به تدریج به خشک شدن قلم و جوهره شعری شاعران منجر می‌شود.
وی افزود: از طرفی دیگر به نظر می‌رسد چند سالی است که پرورش استعدادهای نوجوانان از سوی انجمن‌ها و محافل ادبی پیگیری نمی‌شود، با توجه به ظرفیت‌های فرهنگی شهر اصفهان انتظار می‌رود که قدم‌های بهتری در این حوزه برداشته شود.
جای خالی آموزش‌های آکادمیک ادبی در اصفهان
یک شاعر جوان اصفهانی درباره تأثیرگذاری نسل جوان شعرسرایی در کشور بیان کرد: زمانی که به سیر تاریخ ادبیات در ایران می‌پردازیم به‌خوبی متوجه می‌شویم که یکی از دلایل تأثیرگذاری و ماندگاری نیما یوشیج به فرزند عصر خود بودن برمیگردد؛ به بیانی دیگر شاعری که بتواند ارتباط بهتری با جامعه خویش برقرار کند، می‌تواند منشا تأثیر در ادبیات جامعه باشد هرچند که این رابطه به معنای تزلزل در اندیشه و زبان شاعر نیست.
وی افزود: جای خالی کارگاه‌های آموزشی تخصصی و برای کمک به شاعران تازه‌کار و برنامه‌های شعر به‌خوبی در اصفهان حس می‌شود که با توجه به توان اجرایی و فرهنگی موجود در شهر اصفهان می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب قدم‌های مفیدی را برای رفع مشکلات حوزه شعر اصفهان برداشت.
