روزنامه اعتماد به قلم عباس کاظمی معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش نوشت: بخش پاییندستی صنعت نفت به طور سنتی طی دهههای اخیر با رشد سریع مصرف فرآوردههای نفتی تمام تلاش خود را به تأمین سوخت مورد نیاز داخلی به خصوص بنزین و نفت گاز اختصاص داده بود...
امروز اما مدیریت حوزه تولید و تأمین فرآوردههای نفتی کشور به کلی با گذشته متفاوت است و تغییر در راهبردهای دولت یازدهم و وزارت نفت، مدل کسب و کار این شرکت را با تغییرات عمدهای مواجه کرده است. امروزه بخش عمدهای از نیاز کشور به بنزین از محل تولیدات داخلی تأمین شده و تا زمان راهاندازی طرحهای توسعه ای در پالایشگاههای موجود کشور و تأمین کامل نیازهای داخلی در آینده بسیار نزدیک، بخشی از بنزین مصرفی از فرآوردههای استاندارد در بازارهای جهانی تأمین میشود.
برای نخستین بار است که اکنون در آستانه 11 دهه عمر صنعت نفت در این مرز و بوم، کشور به یک «صادر کننده خالص فرآوردههای نفتی» با رکورد صادرات 400 هزار بشکه فرآورده نفتی در روز تبدیل شده است؛ به گونهای که امروز این بخش از صنعت نفت کشور، با حضوری پررنگ در بازارهای منطقهای فرآوردههای نفتی، ضمن صادرات روزانه بیش از 60 میلیون لیتر فرآوردههای نفت گاز و نفت کوره، سهمی معادل 13/5 درصد از مجموع صادرات فرآورده در منطقه خاورمیانه- که در سال 2015 به عدد 9/2 میلیون بشکه در روز رسیده- را به خود اختصاص داده است.
اما در مقابل این رپرتاژ آگهی روزنامه اعتماد برای وزارت نفت، روزنامه وقایع اتفاقیه در گزارشی هشدارآمیز نوشت: رؤیای خودکفایی در تولید بنزین میان آمار و ارقام واردات، افزایش مصرف و تولید نشدن این فرآورده نفتی در داخل و بسیاری مشکلات مدیریتی دیگر، دود میخورد. براساس آمار، واردات بنزین در سال 95 به 18 میلیون لیتر در روز رسیده است.
آمارها میگویند میانگین مصرف بنزین در سال 95، روزانه 85 میلیون لیتر بوده و پیشبینی میشود به 95 تا صد میلیون لیتر در روز برسد. اگرچه مسئولان بر این باور هستند برای تأمین روزانه صد میلیون لیتر بنزین تا پایان تابستان، مشکلی وجود ندارد اما به نظر میرسد وضعیت مصرف بنزین با توجه به واردات گران و انتقاد برانگیز آن در آینده مشکلات متعددی را برای مسئولان به وجود آورد. ایران در سال 94، بیش از 3/2 میلیارد لیتر بنزین به ارزش یک میلیارد دلار به کشور وارد کرد تا بعد از گذشت 10 سال از اجرای قانون سهمیهبندی، بالاترین رکورد را برای واردات بنزین ثبت کند. حجم واردات بنزین در فروردین سال 95، هم از حدود 9 میلیون لیتر در سال 94 به 15 میلیون لیتر در روز رسیده است که نشان از رشد 50 درصدی واردات این فرآورده پرمصرف دارد. این در حالی است که پالایشگاههای تولید بنزین در کشور در سالهای گذشته یکی بعد از دیگری و به جزیرهای دور افتاده با انبوهی از آهن و فولاد تبدیل شدهاند.
وقایع اتفاقیه اضافه کرد: شاهرخ خسروانی، قائم مقام مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، در گفتوگویی با تارنمای اطلاعرسانی وزارت نفت، به صراحت اعلام کرد: «واردات بنزین تابع سه فاکتور میزان تولید کشور، میزان مصرف بنزین و میزان ذخایر استراتژیک بنزین در کشور است که در سال، ما این سه فاکتور را مدیریت و براساس نیاز کشور، حجم واردات را تنظیم میکنیم.» این در حالی است که بررسی آمارهای میزان تولید و مصرف بنزین در کشور نشان میدهد، در نیمه اول سال گذشته تولید بنزین در کشور حدود 65 میلیون لیتر بوده است و با مشکلات عدیدهای که برای پالایشگاه امام خمینی اراک پیش آمد به 60 میلیون لیتر کاهش یافت و از طرفی، مصرف حدود 72 میلیون لیتری و همچنین ذخیرهسازی بنزین موجب شد تا دولت روزانه 9 تا 9/5 میلیون لیتر بنزین وارد کشور کند اما در سال جاری به دلیل افزایش مصرف و ثابت بودن تولید بنزین در کشور از فروردین شاهد افزایش واردات بنزین به کشور هستیم که حجم واردات به 18 میلیون لیتر در روز نیز میرسد. با این اوصاف به نظر میرسد نه تنها تولید بنزین در کشور به حداقل نرسیده که روی ذخایر استراتژیک بنزینی کشور هم نمیتوان حسابی باز کرد.
یادآور میشود دشمنان ملت ایران چند سال پیش به خاطر نیازمندی کشور به واردات بنزین، اقدام به تحریم فروش بنزین کردند اما با وجود این دشمنی آشکار، مسئولان وزارت نفت کشور را به سمت وابستگی بیشتر پیش بردهاند.