«چرا این دختر با یکی همسن پدرش ازدواج کرده؟!»، «حتما پیرمرده پولدار بوده!»، «وای! داماد همسن بابابزرگ عروسه!» و ... اینها نمونه‌ای از واکنش‌هایی است که وقتی عکس‌های ازدواج دختر جوان و مرد میانسال در فضای مجازی دست به دست می‌چرخید تعجب همه را برانگیخته بود، اما چه چیزی باعث می شود دختران جوانی که ممکن است سابقه ازدواج را هم در گذشته نداشته باشند تن به این گونه از ازدواج‌ها دهند و زندگی مشترک خود را در کنار فردی آغاز کنند که چندین سال از او بزرگتر است؟ آیا چنین ازدواج‌هایی می‌تواند معنای واقعی زندگی مشترک را در خود داشته باشد؟
ازدواج 5 هزار و 989 مرد با دخترانی که 23 سال از خودشان کوچکترند
بر اساس اعلام سازمان ثبت احوال در سال 94، 5 هزار و 989 مورد ازدواج در کشور به ثبت رسیده است که فاصله سنی زوج به زوجه بیشتر از 23 سال بوده است، فاصله سنی 23 سال 726 مورد، فاصله سنی 22 سال 908 مورد، 21 سال فاصله سنی یک‌هزار و 60 مورد و 20 سال فاصله سنی یک‌هزار و 204 مورد ثبت شده است.
در مقابل ازدواج‌هایی هم به ثبت رسیده است که در این ازدواج‌ها فاصله سنی زوجه به زوج قابل تأمل است هر چند تعداد فراوانی آنها کمتر است اما نشاندهنده وقوع پدیده‌ای نامتعارف در کشور است به عنوان مثال در سال 94، 42 مورد ازدواج به ثبت رسیده است که در این ازدواج‌ها زوجه بیشتر از 23 سال از زوج بزرگتر بوده است.
* با مردانی همسن پدران خود ازدواج می‌کنند تا پولدار شوند!
طیبه اسکندی جامعه شناس در مورد وقوع ازدواج‌هایی با تفاوت سنی فاحش، می‌گوید: ما هم اکنون با یک کاهش محسوس ازدواج در جامعه به صورت کلی مواجه هستیم که ممکن است در برخی شهرها کمتر و در برخی شهرها بیشتر باشد و معمولاً در پایتخت شهرهای بزرگ این رقم به ضرر ازدواج است.
وی ادامه داد: اینکه آمار ازدواج کاهش پیدا می‌کند و شانس ازدواج برای برخی دخترها در سنینی که هستند کم می‌شود عاملی است که باعث می‌شود با ازدواج‌های نامتعارف مواجه شویم. یکی از انواع آن ازدواجی است که فاصله سنی دختر با مردی که می‌خواهد با او ازدواج کند خیلی زیاد است و گاهی شما فکر می‌کنید این دختر با مردی همسن پدر خودش ازدواج می‌کند، این بحث یعنی اینکه شانس ازدواج کم شده است و عده‌ای ممکن است فکر کنند وقوع ازدواج مهمتر از نحوه شکل‌گیری آن است.
این جامعه شناس تصریح کرد: این نوع از ازدواج‌ها را در کسانی می‌بینیم که معمولاً آقایی که در سن بالاست از لحاظ امکانات و وضعیت مالی شرایط خوبی دارد که یک دختر حاضر شده با مردی که فاصله سنی زیادی با او دارد ازدواج کند و در مقابل به یک تمکن و شرایط بسیار خوب برسد.
* ازدواج کردن با پیرمرد پولدار بهتر از ازدواج کردن با جوان دست خالی است!
وی ادامه داد: چند روز گذشته بنده شاهد بودم که یک خانم 26 ساله با آقایی که 52 سال سن داشت ازدواج کرده بود در حالی که آن آقا سابقه چند بار ازدواج ناموفق داشته و آن خانم ازدواج اولش بود، اما ویژگی که در این ازدواج بر آن تأکید می‌شود این است که سطح اقتصادی که خانواده دختر داشته بسیار پایین بود و شرایط مالی آن آقا بسیار بالا بود و این خانم ازدواج کرده و به وضعیت بسیار بهتری از لحاظ مالی رسیده و به همین وضعیت راضی است.
این کارشناس مسائل اجتماعی خاطرنشان کرد: اینجا چند پارامتر وجود دارد یکی اینکه این خانم احتمال ازدواج را برای خودش کم دیده مخصوصاً با شرایط خانوادگی و اقتصادی، از آن طرف آقایی را در مقابل خود می‌بیند که با اینکه چند بار ازدواج ناموفق داشته اما به لحاظ مالی بسیار وضعیت خوبی دارد و او انتخاب می‌کند که این مرد برای من بهتر از ازدواج نکردن یا ازدواج کردن با یک جوانی است که دستش خالی است و تفاوت سنی زیادی با او ندارد.
اسکندری خاطرنشان کرد: الان در دورانی بسر می‌بریم که متأسفانه ارزش‌های مادی و پول از هر حیث تعیین‌کننده شده است یعنی می‌خواهید درس بخوانید، خدمات درمانی دریافت کنید، می‌خواهید زیبا و شیک باشید و ماشین و خانه لوکس داشته باشید باید پولدار باشید و همه این موارد در گرو داشتن پول است از طرف دیگر شکاف طبقاتی در جامعه به صورت خیلی مشخص وجود دارد که برخی دخترها در طبقات پایین حاضر به ازدواج با آقایان در طبقات بالا می‌شوند. حتی اگر این ازدواج به لحاظ بسیاری شرایط ازدواج مناسبی نباشد.
وی افزود: پایین آمدن شانس ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج در افزایش آمار اینگونه ازدواج‌ها تأثیرگذار است از طرف دیگر آقایان که پول و تمکن مالی دارند فکر می‌کنند چرا که نه و می‌توانند ازدواج‌های بعدی را داشته باشند حتی طول مدت زندگی مشترک در این ازدواج‌ها نیز خیلی مهم نیست چون در صورت فوت آقا، خانم از ارثیه خوبی بهره‌مند می‌شود که با آن می‌تواند یک همسر جوان برای خود انتخاب کند چون دیگر او پولدار شده است ، در آمارها هم این مورد از ازدواج‌ها وجود دارد این ازدواج‌ها به خاطر پول است و شاید بدشان هم نیاید که آن آقا زودتر فوت کند تا خانم به تمام آ‌رزوهایش برسد.
حجت الاسلام مرتضوی کیاسری روانشناس در گفت و گو با خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری فارس در مورد این ازدواج‌ها در کشور می‌گوید: اصل این موضوع را باید توجه داشته باشیم که این ازدواج‌ها به دلیل عدم انطباق شرایط زوجین با هم، بی تأثیر، خطرناک و می‌توان گفت تهدیدکننده اساس و بنیان نظام خانواده‌ها است.
وی ادامه داد: نمی‌گوییم چنین ازدواجی خانواده نمی‌شود می‌گوییم چنین ازدواجی خانواده‌ستیز است و آرامش خانواده‌ها را تهدید می‌کند و آرزوها و آمال خانواده‌ها را در فرزندپروری به باد می‌دهد، چون هیچ‌کدام از اهداف خانواده‌ها در بحث نسل‌پروری در چنین ازدواجی تأمین نمی‌شود.
این روانشناس افزود: یکی از انگیزه‌های ازدواج امکان گسترش دایره نسل است و پیامبر اکرم«ص» می‌فرمایند، ازدواج کنید تا امکان گسترش نسل فراهم شود. اولین مشکل این قضیه این است که در این ازدواج‌ها با تفاوت سنی فاحش هدف اصلی پیشگیری از انقراض بشر تأمین نمی‌شود و در هر جا و با هر دین و مسلکی این پیوند، پیوند مضر، زیان‌بار و تهدیدکننده است و جامعه را به سمت انقراض نسل بشر هدایت می‌کند، چون بحث تناسل به معنی نسل‌گرایی در این ازدواج اصلاً قابلیت تحقق و پیگیری ندارد. این ازدواج‌ها در داخل خانواده‌های ایرانی تهدیدکننده امنیت خود خانواده‌ها است و آرزوی خانواده‌ها به باد هوا می‌رود. پس با همه این عوارض چرا چنین پدیده‌ای رخ می‌دهد، چند علت از نظر روانشناسی برای این نوع انتخاب‌ها می‌توان بیان کرد. اولین نکته‌ای که می‌توان به آن اشاره کرد به نظر می‌رسد که عدم تأمین بودن جوانان از تکفل و سرپرستی تأمین کننده در خانواده‌ها منجر به گرایش به این ازدواج می‌شود.
حجت الاسلام کیاسری افزود: وقتی سرپرستی یک مدیریت و به تعبیری پوشش مناسبی برای تأمین ارتباط عاطفی و تأمین‌گری‌های گوناگونی که نیاز نسل جوان است، در خانواده‌ها کم می‌شود، بچه‌ها ناخودآگاه تمایل پیدا می‌کنند به کانون‌های قدرت نزدیک شوند، چون از نظر روانشناسی، انسان اقتدارگراست، هم دوست دارد مقتدر باشد و هم دوست دارد در بین مقتدرین باشد، یعنی قدرت را دوست دارد.
* صیادان پولدار و فریبا در کمین دختران جوان!
وی افزود: دستیابی بچه‌ها به امکانات اقتصادی و تأمین‌خواهی آنها در سنین بالا از سوی مردان بیشتر امکان‌پذیر است. از سوی دیگر امکان جذب و یا فریبا بودن مردها در سنین بالا و شکارچی و صیاد بودن آنها بر افزایش این ازدواج‌ها تأثیر گذار است و به راحتی می‌توانند جوانان را با وعده‌های تخیلی طلایی فریب دهند. جوان و نوجوان در این شرایط سنی از یک طرف نیاز دارد و از یک طرف فقر مدیریتی، عاطفی و پوششی دارد و از یک طرف فقر تمکن دارد و از یک طرف صیادی می‌آید که در دستش علف سبز است و قدرت صید هم دارد، به سادگی این مشکل به وجود می‌آید و بچه‌ها در دام این ازدواج‌ها گرفتار می‌شوند. اطلاع‌رسانی آمارهای چنین پدیده‌ای در جامعه برای خانواده‌ها ضروری است.
* ازدواج با تفاوت سنی فاحش باید غیرقانونی اعلام شود
این مشاور ازدواج و خانواده ادامه داد: غیرقانونی دانستن چنین ازدواج‌هایی می‌تواند از گسترش آن جلوگیری کند، باید قانونی ایجاد شود که بر اساس آن مطرح شود چون این ازدواج شرایط سنی، ظرفیت و قابلیت تأمین اهداف ازدواج را ندارد، به ثبت نرسد و در صورت کشف به عنوان افراد خاطی و بزهکار و افرادی که ناهنجاری را دنبال می‌کنند، با آنها برخورد قانونی شود.
* آمار پنهان ازدواج‌های مردان میانسال با دختران جوان
حجت الاسلام کیاسری افزود: این مردان بیشتر سرپرست‌هایی هستند که در ازای تأمین مالی جوانان از آنها تمتع‌های غریزی و جنسی می‌برند و بسیاری از این ازدواج‌ها به ثبت نمی‌رسد و متأسفانه باید گفت تعداد این ازدواج‌ها از آنچه به ثبت رسیده بیشتر است و آمارهای پنهان درا ین زمینه وجود دارد.
