امروز مسئولین وزارت امور خارجه یک پای همه فعالیت‌ها، رفت و آمدهای خارجی، سمینارها، نشست‌‌ها، گفتگوهای عیان و نهان دولت یازدهم شده است. امروز از طریق بودجه و تامین اعتبارات لازم از محل ردیف‌های اصلی و متفرقه هزینه بخشی از این رفت و آمدهای سیاسی را به عهده وزارت خارجه گذاشته‌اند. آیا امروز در وزارت خارجه با پدیده مصرف اعتبار در غیر مورد معین در مورد این رفت و آمدها روبه‌رو نیستیم؟ توجه و تدقیق به مراتب زیر نقشه راهی است برای همه دستگاه‌های نظارتی که مسئولیت ذاتی نظارت بر عملکرد همه دستگاه‌های اجرایی از جمله وزارت خارجه را اعمال نمایند.
1- بودجه هزینه‌ای وزارت امور خارجه چقدر است؟ بودجه وزارت خارجه در سال 92 تا امروز از رشد بالایی برخوردار بوده که این مهم با توجه به ادعای خالی بودن خزانه و عدم تخصیص کامل بودجه‌های دیگر دستگاه‌ها قابل تأمل است. بدین نحو که بودجه بیش از 535 میلیارد تومانی سال 92 وزارت خارجه در سال 93 به 745 میلیارد تومان و در سال 94 به حدود 936 میلیارد تومان(1) و افزایش 40 درصدی بودجه سال 94 وزارت خارجه نسبت به سال 93 و رشد 95 درصدی بودجه سال 94 نسبت به سال 92 یا شیب ملایم در سال 95 ادامه داشته است به طوری که بودجه هزینه‌ای وزارت امور خارجه که در لایحه دولت 870 میلیارد تومان بود به بیش از 920 میلیارد تومان به تصویب مجلس رسیده است که مؤید عنایت ویژه دولت و حامیانش در مجلس برای این وزارتخانه است.
2- پرسش این است آیا این بودجه با این افزایش‌ها تکافوی انجام وظایف ذاتی این وزارتخانه را می‌کند یا نه؟ آیا اعتبارات تخصیصی برای وزارتخانه در موارد معین شده هزینه می‌شود؟ و تشخیص و تعهد و تسجیل مخارج از یک سو و تامین و تطبیق پرداخت‌های انجام شده با قوانین و مقررات موضوعه هست؟ و آیا حصول اطمینانی بر گواهی حساب این وزارتخانه توسط حسابرس و تایید مرجع بندهای ی و ط ماده 23 قانون دیوان محاسبات کشور بر مصرف تام و تمام این اعتبارات در موارد معین را به همراه دارد.
3- دبیرکل خانه اقتصادی می‌گوید پس از برجام تعداد 150 هیئت خارجی در قالب تیم‌های مختلف تجاری، اقتصادی و سیاسی به کشور ما آمده‌اند و دهها تفاهم‌نامه را امضا و در اقصی نقاط کشور مسافرت کرده و از حساس‌ترین نقاط کشور بازدید کرده‌اند (انشاءالله که در بین آنها نشان جاسوسی وجود ندارد) اما تاکنون حتی یک قرارداد واقعی امضا نشده است. (2) آیا وزارت امور خارجه آنها را دعوت کرده و هزینه‌های مرتبط را پرداخت کرده است یا این 150 هیئت به خرج خود وارد کشور شده‌اند و هیچ هزینه‌ای هم برای وزارت امور خارجه نداشته‌اند؟
4- این هیئت‌ها در پوشش تاجر و بازرگان و رایزن فرهنگی، اقتصادی و تجاری آیا در میانشان جاسوس نیست، مامور سرویس‌های اطلاعاتی سیا و موساد نیست؟
5- آقای دیوید جفری ساکس، دستیار ویژه جورج سورس تئوریسین انقلابات رنگین یکی از این مدعوین بوده است که به دعوت وزارت امور خارجه به تهران آمده البته با پوشش مشاور عالی دبیر کل سازمان ملل و در کشور ما آزادانه می‌گشته است. در دانشگاه امیرکبیر زیر پایش فرش قرمز سخنرانی پهن می‌کنند و با چراغ سبز وزارت علوم برای توصیه‌هایش کف می‌زنند، ولی در جلسه سخنرانی‌اش هم از حضور دانشجویان بسیجی ممانعت به عمل می‌آورند. آیا گرداندن مهمانان وزارت امور خارجه در دیگر وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی و دانشگاه‌ها از وظایف ذاتی وزارت امور خارجه است؟ یا وی از خود در این باره سلب مسئولیت خواهد کرد؟ آیا وزارت امور خارجه ما با این رفت و آمدها امروز نقش وزارت کشور دیروز دولت اصلاحات را بازی نمی‌کند که محصول کارش شد فتنه تیر 78 ؟
6- آیا بودجه 920 میلیارد تومانی وزارت امور خارجه باید صرف این قبیل امور شود تازه آن هم کفاف نکند و از ردیف‌های متفرقه هم کمک بگیرد؟
7- تعداد 5/6 میلیون نفر از مهم‌ترین جوانان این کشور بیکارند و به دلیل نداشتن شغل از پوشش بیمه حمایتی محروم هستند. آیا سزاوار است وزارت امور خارجه علاوه بر بودجه 920 میلیارد تومانی میلیون‌ها تومان صرف اموری که اعتبار مصوب ندارد هزینه کند و همچون یک مددجو همانند کمیته امداد یا سازمان بهزیستی از دولت کمک بگیرد؟
8- وزارت امور خارجه 920 میلیون تومانی اعتبار برای کدام امری از امور و وظایف ذاتی خود که تماماً در لایحه قانونی پیش‌بینی شده است نیاز دارد که هزینه آن را در بودجه خود پیش‌بینی نکرده و از محل ردیف اعتبارات پیش بینی نشده کمک خواهی می‌کند؟ می‌گویید کدام کمک؟ پاسخ روشن است کمک مصوبه زیر یکی از دهها مورد کمک دریافتی وزارت امور خارجه علاوه بر بودجه مصوبش می‌باشد.
9- هیئت وزیران در جلسه مورخ 9/3/95 به پیشنهاد وزارت خارجه تایید سازمان مدیریت به استناد ماده 55 قانون محاسبات تصویب کرد. مبلغ 5 میلیارد ریال به صورت هزینه‌ای از محل اعتبار جزء یک ردیف 510000 قانون بودجه سال 95 تحت عنوان هزینه‌های پیش بینی نشده، کمک به منظور تامین هزینه‌های مطالعاتی و اجرایی مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه، سایبر دیپلماسی (دیپلماسی مجازی) و سایر هزینه‌های خاص آن حوزه در اختیار وزارت امور خارجه قرار گیرد تا برابر قوانین و مقررات هزینه شود.(3)
10- مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه کجاست؟ هویت حقوقی آن چیست؟ و با مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری و مجمع تشخیص مصلحت چه فرقی دارد؟ دیپلماسی مجازی کدام است؟ دیپلماسی واقعی چیست؟ مگر می‌شود برای دیپلماسی واقعی 920 میلیارد تومان پول در بودجه از بیت المال گرفت و بعد گفت حالا 500 میلیون تومان هم خارج از بودجه برای دیپلماسی مجازی بدهید؟
11- در ساختار اداری کشور مرکز تحقیقات استراتژیک داریم، پژوهشکده سیاستگذاری داریم، پژوهشکده تحقیقات راهبردی داریم که هریک با بودجه جداگانه میلیاردها تومان بودجه مصوب در ردیف مربوط به خود دارند. دست اندازی به ردیف‌های متفرقه از این بابت دیگر چه محلی از اعراب دارد؟
12- دولتی که برای پرداخت 45 هزار تومان یارانه مردم عزای عظما می‌گیرد با چه منطقی، عقلی، قانونی و شرعی 500 میلیون تومان وجه به عنوان کمک به دیپلماسی مجازی از خزانه و بیت المال پول می‌گیرد؟ ممکن است مخاطب این مقال بپرسند ای آقا، 500 میلیون تومان هم شد پول که شما به آن گیر دادی؟ پاسخ این است بیت المال وجوهش بی‌حساب و کتاب نیست چه
500 میلیون تومان چه 1 میلیون تومان فرقی ندارد در ثانی کمک گیری وزارت امور خارجه علاوه بر بودجه 920 میلیارد تومانی خود محدود به همین مبلغ نیست بلکه موارد دیگری هم هست که 5 موردش را نگارنده در زیر فهرست می‌کنم. الباقی را باید حسابرسان مستقل استخراج کنند.
1- کمک 000/000/000/30 ریالی موضوع مصوبه 71388 مورخ 3/6/94
2- کمک 000/000/000/40 ریالی موضوع مصوبه 79108 مورخ 12/1/93
3- کمک 000/000/000/10 ریالی موضوع مصوبه 78050 مورخ 16/6/94
4- کمک 000/000/000/20 ریالی موضوع مصوبه 130538 مورخ 2/11/93
5- کمک 000/000/000/10 ریالی موضوع مصوبه 154880 مورخ 25/11/94
13- یک کلام در مثل مناقشه نیست اما در دیزی بیت المال باز است، حیای گربه وزارت امور خارجه کجاست؟ و ختم کلام آنکه اینجا وزارت امور خارجه است یا کمیته امداد؟
پی‌نوشت‌ها:
1- ردیف 107000 جدول شماره 7 قانون بودجه
2- کیهان مورخ 19/3/95
3- تصویب‌نامه شماره 29908 مورخ 12/3/95
