براساس فرهنگ‌های مختلف برخی جوامع فرزند دختر و برخی فرزند پسر را ارجحیت می‌دهند و برای رسیدن به این هدف اعتقادات مختلفی دارند.

دکتر سعید رضا غفاری، مسئول کلینیک سلامت مادر، جنین و نوزاد مرکز درمان پژوهشگاه ابن سینا در این باره به جام‌جم می‌گوید: برای رسیدن به جنسیت فرزند دلخواه، روش‌های مختلفی توصیه می‌شود، اما نکته حائزاهمیت این است که برای تعیین جنسیت، روش‌هایی از قبیل تعیین زمان آمیزش، میزان PH رحم در حین لقاح و رژیم غذایی پیش از بارداری و مشابه اینها هیچکدام از نظر علمی اثبات شده نیست.

آیا تغذیه در تعیین جنسیت نقش دارد؟

دکتر حمید رضا فرشچی، متخصص تغذیه هم در درباره تاثیر تغذیه بر تعیین جنسیت جنین به جام‌جم می‌گوید: این که عده‌ای معتقدند با رعایت کامل رژیم غذایی توسط خانم‌ها یا آقایان می‌توان به نوزاد پسر یا دختر رسید، از لحاظ علمی به اثبات نرسیده است.

وی می‌افزاید: با پیاده‌سازی این روش‌ها در طولانی‌مدت ممکن است خانم باردار دچار فشار خون و اختلالات الکترولیت در بدن شود علاوه بر آن که رژیم‌های خاص مثلا استفاده از مواد اسیدی می‌تواند فرد را دچار مشکلات گوارشی کند. همچنین گاهی تداوم یک رژیم محدود به مواد غذایی خاص می‌تواند به سوءتغذیه مادر و پیامدهای ناگوار منجر شود.

اول، سلامت جنین مهم است

اگر زوجینی قصد باردارشدن دارند و به دلایل مشخصی ترجیح می‌دهند جنین‌شان جنسیت خاصی داشته باشد، تنها روشی که دقت بالایی دارد، ژنتیک است که این روش هم علاوه بر هزینه بالا، عوارض و خطراتی به همراه دارد و این فرصت برای آنها در کشور فراهم است.

این متخصص ژنتیک می‌گوید: تعیین جنسیت در کشور از سال 82 ـ 81 به بعد امکان‌پذیر بوده و در برخی مراکز تخصصی خاص انجام می‌شود. به طور کلی روش تعیین جنسیت قبل از لانه‌گزینی از ابتدا برای سلامت جنین ابداع شده است. با این روش سلامت جنین از نظر سندرم داون و سایر ناهنجاری‌های کروموزمی و بیماری ژنتیک دیگر مثل تالاسمی، هموفیلی، نابینایی و ناشنوایی ارثی و... مورد بررسی قرار می‌گیرد. به بیان دیگر، کاربرد عمده و اصلی این روش انتخاب جنین سالم است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا با این روش می‌توان میزان هوش و اندازه قد را تغییر داد، می‌گوید: ویژگی‌هایی از قبیل هوش و اندازه قد مقوله‌های چند ژنی هستند که از این طریق قابل تشخیص نیست و در صورتی که بیماری محسوب شود، یعنی به طور مثال عقب ماندگی جسمی و بیماری کوتاهی قد یا نابینایی و ناشنوایی ارثی و حتی سرطان‌های ارثی و سایر بیماری‌های تک‌ژنی و کروموزمی قابل تشخیص است.

قبل از انجام، مشاوره بگیرید

دکتر غفاری تاکید می‌کند: قبل از اقدام به این روش، مشاوره صورت بگیرد. زیرا علاوه بر هزینه، این روش نیازمند مداخله‌های پزشکی است. اگر زوجی نابارور نیست برای تعیین جنسیت باید مانند زوج‌های نابارور، تک تک مراحل ازجمله برخی درمان‌ها و اقدامات تشخیصی، اتاق عمل و ‌IVF را انجام دهد.

وی می‌افزاید: همچنین لازم است خانواده از عوارض احتمالی داروها و این اقدامات آگاه شوند. تجربه نشان داده با ارائه این توضیحات، درصد قابل توجهی از زوج‌ها که مشکل ناباروری ندارند، منصرف می‌شوند.

زوج نابارور به انتخاب جنسیت فکر نکنند

وی در پاسخ به این سوال که آیا تعیین جنسیت را به این گروه توصیه می‌کنید، می‌گوید: زوج نابارور اولویت اصلی‌شان داشتن فرزند است. توصیه ما این است بحث انتخاب جنسیت را کنار بگذارند و خواستار یک فرزند سالم باشند. از لحاظ علمی تحقیقات نشان داده است اگر درمان مشکل ناباروری و تعیین جنسیت با هم انجام شود، میزان موفقیت پایین می‌آید. به بیان دیگر برای زوج‌های نابارور، تعیین جنسیت از نظر درمانی به نفع‌شان نیست. ‌IVF یک روش ایمن است. وقتی یک زوج نابارور این روش را انجام می‌دهد، دلیل موجه پزشکی دارد و عوارض احتمالی در برابر فواید احتمالی سنجیده می‌شود. اما تعیین جنسیت یک عمل غیرضروری است.

به هزینه‌ها فکر کنید

حال اگر زوجی تصمیمی به این روش گرفته، هزینه‌های آن چقدر است؟ دکتر غفاری می‌گوید: این روش هزینه‌ای حدود شش میلیون‌ تومان یا بیشتر برای خانواده‌ها در بردارد. وی توصیه می‌کند: هر خانواده‌ای قبل از این که چنین تصمیمی بگیرد، مشاوره‌های لازم را انجام دهد و از میزان موفقیت این روش آگاه شود. لازم است زن و شوهر بدانند این روش با اطمینان نزدیک به صد درصد انجام می‌شود، اما احتمال این که این جنین به مرحله تولد برسد 35 تا 40 در صد است.