دولت یازدهم وعده های زیادی را در زمینه حل چالش های موجود در بخش تولید مطرح کرد و در مجموع می توان گفت، ایجاد شرایط مناسب برای کار و تولید ملی و کاهش واردات از جمله شعارهای دولت تدبیر و امید بود، در این بین حسن روحانی 8 خرداد 92 هم از طریق برنامه تلویزیونی مطرح کرد که «کارخانه‌های کشور بین 20 تا 40 درصد در حال فعالیت هستند، ما باید همه مراکز تولیدی را به فعالیت کامل 100 درصدی برسانیم و این کار امکان‌پذیر است» اما این وعده آقای رئیس جمهور از نظر کارشناسان و صاحب نظران تحقق نیافته است. برای بررسی بیشتر و بهتر این مسئله با ابراهیم رزاقی از کارشناسان اقتصادی به گفتگو پرداخته ایم، هم اکنون این مصاحبه را از نظر می گذرانید.
*اکنون آیا به اعتقاد شما این وعده آقای روحانی مبنی بر اینکه باید صد درصد مراکز تولید فعال شوند، محقق شده یا خیر؟ ارزیابی شما از این مسئله چیست؟
این آماری که رییس جمهور در آن زمان مطرح کردند و گفتند که از میان کارخانه های کشور فقط بین 20 تا 40 درصد فعال است، مبحث جدایی است که باید به شکل موشکافانه به آن پرداخته شود اما واقعیت امر این است که بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم حدود 60 درصد کارخانه ها تعطیل شدند بنابراین می توان گفت که این مسئله تشدید هم شده است و به عبارت دیگر در دوران دولت تدبیر و امید وضعیت تولید بهتر که نشد هیچ، بدتر هم شد.
این موضوع واقعیتی است که نباید آن را پنهان کرد و از همه بدتر اینکه نمایندگان مجلس با مشاهده چنین وضعیتی سوالی از رییس جمهور و وزیر اقتصاد نمی پرسند و هیچ استیضاحی صورت نمی پذیرد، انگار نه انگار که آنها نمایندگان مردم هستند و بی تردید تولیدکنندگان هم مردم این جامعه هستند و حق دارند، بدانند که چرا مطالباتشان روی زمین مانده و تحقق نیافته لذا نمایندگان مجلس باید پیگیر مسئله و چالش های پیش روی تولیدکنندگان باشند.
*چرا بخش تولیدی ما علیرغم وعده و وعید های دولت یازدهم همچنان دچار مشکل هست؟
ببینید برای پاسخ به این سوال ابتدا باید بگویم که در دوران دولت یازدهم حدود 600 هزار نفر تا یک میلیون کارگر، کار خود را از دست دادند و دولت تمام توان خود را به کار گرفت تا میزان حقوق کارگران کمتر از میزان تورم افزایش پیدا کند و عملا این اقدام برای این صورت گرفت تا از کارفرما حمایت کرده، هزینه های تولید کمتر شود و کارگران بیکار نشوند این در حالی است که کشورهای غربی برای حمایت از تولید به کارگرانشان یارانه می دهند.
اما اینکه چرا بخش تولید ما در دولت یازدهم دچار مشکل است، باید بگویم که ما از پایان جنگ تحمیلی سیاست تعدیل اقتصادی را آغاز کردیم و این سیاست ما را به سمت خام فروشی هدایت کرد و حمایتی هم از تولید صورت نگرفت. همچنین باتوجه به ضعف های اقتصادی موجود در کشور از کسانی که فعالیت غیرتولیدی انجام می دهند، مالیات دریافت نمی شود در نتیجه سود دلالی و واردات در این کشور 200 درصد بوده و این مسئله چوبی لای چرخ تولید است و باعث می شود، هیچ گاه وضعیت تولید رو به راه نشود زیرا تولیدکننده داخلی در نهایت 20 درصد سود می برد پس مجموعه این عوامل در کنار هم بخش تولید را دچار مشکلات عدیده کرده است.
تولیدکنندگان ما در اولین فرصت شکست می خورند
در کشور ما تولید کننده تصور می کند که از طریق تولید، سرمایه از دست می دهد و اتفاقا در اولین فرصت نیز شکست می خورد چرا که دولت ما این روند را اصلاح نکرده و همچنان از دلالان مالیات نمی گیرد در حالی که دلالان در کشورهای غربی مالیات پرداخت می کنند.
*به اعتقاد شما این دولت چگونه می توانست به تولید کمک کند؟ شما چه راهکارهایی ارائه می دهید؟
همان مطلبی که پیش از این اشاره کردم، می تواند پاسخ این سوال شما هم باشد، اینکه دولت کنونی باید از فعالیت های غیرتولیدی مالیات دریافت کند تا کمر تولید کننده نشکند. همچنین این دولت باید در نظر داشته باشد که خام فروشی کمکی به کشور و تولید کنندگان ما نمی کند لذا باید از نسخه اقتصاد مقاومتی بهره گرفت و آن را پیاده سازی کرد و وضعیت تولید را در کشور اصلاح کرد.
*چرا برخی کارشناسان معتقدند که اقدامات دولت یازدهم ضد تولیدی بوده؟
دولت بخشی از درآمد حاصل از هدفمندی یارانه ها را به بخش تولید اختصاص نداد، اگرچه دولت هر بار آمارهایی را در زمینه پرداخت یارانه بخش تولید ارائه می دهد اما واقعیت امر این است که تولیدکنندگان یارانه ای دریافت نکردند بنابراین می توان از این مسئله به عنوان یکی از اقدامات ضد تولید دولت یازدهم نام برد و از سوی دیگر باید به این نکته اشاره کرد که دولت فعلی تمام تلاش و تمرکز خود را به مسئله مذاکرات هسته ای و برجام گره زد و وعده داد که همه مشکلات به ویژه مشکلات اقتصادی بعد از برداشته شدن تحریم ها و به ثمر نشستن مذاکرات هسته ای رفع می شود و این مسئله باعث شد تا سرمایه گذاری در بخش تولید صورت نگیرد و همه به دنبال باز شدن مسیر دلالی و ورود کالا باشند.
سرنوشت اقتصاد ایران باید در داخل کشور تعیین شود
به معنای واقعی کلمه باید به عنوان یک کارشناس اقتصادی بر این مسئله تاکید کنم که آقای رییس جمهور و کسانی که در این دولت، مسئولیت دارند چنان سرنوشت اقتصاد و تولید این کشور را به خارج گره زدند که انگار خودمان از پس اقتصاد خودمان برنمی آییم و اجنبی باید بیاید و برای ما کاری بکند. بی تردید سرنوشت اقتصاد ایران در داخل کشور تعیین می شود نه در خارج اما دولت یازدهمی ها زمان زیادی را از دست دادند و در واقع فرصت سوزی کردند زیرا به دنبال به نتیجه رسیدن برجام بودند حال آنکه در این زمانی که گذشت برای خالی شدن روستاها از سکنه و بیکاری تولیدکنندگان فکری نکردند اما ظاهرا رییس دولت یازدهم فراموش کرده بود که این نظام براساس حق طلبی و عدالت شکل گرفته و نباید حق واحدهای تولیدی کشور ضایع شده و در مقابل دلالان هر روز فربه تر شوند.
البته اکنون خود رییس جمهور و مسئولان دولت یازدهم هم می دانند که عملکردشان در حوزه تولید چندان قابل دفاع نیست و در همین ارتباط سخنگوی دولت مطرح کرد که از میان 36 هزار واحد تولیدی حدود 7 هزار واحد راکد هستند، هرچند که ما اقتصاددانان چنین آماری را از پایه و اساس رد می کنیم و از نظر ما مردود است چرا که معتقدیم واحدهای تولید راکد بیش از این آماری است که ارائه شده است.
نمره صفر به عملکرد دولت در حوزه تولید داخلی
*شما به عنوان یک اقتصاددان به عملکرد دولت یازدهم در حوزه تولید داخلی چه نمره ای می دهید؟
من حقیقتا نمره صفر می دهم زیرا در دوران ایشان علیرغم تمام وعده های داده شده، کاری برای تولیدکنندگان صورت نگرفت و این مسئله جایی بسی تاسف است. انگار برخی حرف هایی که مطرح می شود، فقط جنبه انتخاباتی و تبلیغاتی دارد اما بعد از روی کار آمدن و انتخاب شدن از طرف مردم، همه آن وعده و وعیدها به فراموشی سپرده می شود و این اصلا قابل قبول و پذیرفتنی نیست.
