«اکبر ترکان» دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و مشاور رئیس‌جمهور که در برنامه تلویزیونی متن-حاشیه شرکت کرده‌بود، در خصوص انتقادات «محمدرضا نعمت‌زاده» وزیر صنعت، معدن و تجارت از عملکرد ضعیف مناطق آزاد و حجم بالای قاچاق در این مناطق، اظهارداشت: آقای نعمت‌زاده بدون اطلاع و بی‌هوا حرف می‌زند.
وی در ادامه واکنش‌های خود نسبت به اظهارات وزیر صنعت، گفت: آیا خوب است من مطالبی را در خصوص ایشان بیان کنم؟! بنده خجالت می‌کشم یکسری مسائل را در خصوص ایشان به زبان آورم.
مشاور رئیس‌جمهور اضافه کرد : نعمت‌زاده مواظب حرف زدنش باشد وگرنه از کوره در می‌روم و چیزهایی می‌گویم!
ترکان خاطرنشان کرد: ربط دادن واردات 400 میلیون دلاری از مناطق ازاد به واردات 15 میلیارد دلاری قاچاق رد گم کردن است و کسانی که کانتینرها را وارد می‌کنند آدرس نادرست می‌دهند.
وی گفت: همه مناطق آزاد محصور است و کالا از گمرک منطقه آزاد عبور می کند. وی اضافه کرد: برخی مقامات دولتی در مورد مناطق آزاد حرف‌هایی زده‌اند ، من هم می توانم حرف بزنم . آیا حرف برنم؟
دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی افزود: از 65 منطقه آزاد تصویب شده ،45 منطقه توجیه اقتصادی ندارد .
وی ادامه داد: مناطق ویژه‌ای که نمایندگان محترم مجلس تصویب کردند اقتصادی نیست،اما هفت منطقه آزاد پیشنهادی ما هم توجیه دارد،هم اقتصادی است و هم مهندس مشاور دارد.
منطقه آزاد پنج مزیت دارد
ترکان، بیشتر مناطق ویژه اقتصادی مصوب مجلس را فاقد توجیه اقتصادی توصیف کرد و افزود: در دوره ای از مجلس مناطقی را که مطالعات کافی نداشته تصویب کرده است که تعداد آنها به 65 منطقه می رسد که از این تعداد 28 منطقه دایر است و مابقی به علت نداشتن توجیه اقتصادی با سردی سرمایه گذاران مواجه شده اند.
وی اضافه کرد: منطقه آزاد پنج مزیت دارد که از جمله آن؛ معافیت مالیاتی به مدت 20 سال، معافیت حقوق گمرکی، قانون کار، پول، بانک و ویزا است.
مشاور رئیس‌جمهور ادامه داد: در مناطق ویژه معافیت ویزا و مالیات لحاظ نمی شود و این تفاوت مناطق آزاد با ویژه است.
ترکان درباره اهداف مشخص شده در این مناطق گفت: قانون، آبادانی، توسعهِ تولید و صادرات منطقه و همچنین جذب سرمایه گذارهای خارجی و بخش های فرهنگی را از جمله اهداف در این مناطق مشخص کرده است.
وی با اشاره به اهداف مشخص شده توسط مقام معظم رهبری در اسفند سال 92 تصریح کرد: ایشان انتقال فناوری های پیشرفته، گسترش تولید، توسعه صادرات و تأمین نیازهای کشور و همچنین نیازهای مالی از خارج را از جمله این اهداف در این مناطق، مشخص کرده اند.
دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی افزود: از سال 92 در جهت ریل گذاری برای رسیدن به این اهداف اقدامات خود را آغاز کردیم.
وی تأکید کرد: با نظر به اینکه سیاست های کشور در مناطق آزاد متفاوت نیست و از سرزمین اصلی جدا نمی باشد و هنگامی که سرزمین اصلی دچار تحریم می شود این مناطق نیز تأثیر می گیرند می توان گفت که خیلی به اهداف خود رسیده ایم.
ترکان ادامه داد: تولید، صادرات و جذب فناوری در مناطق آزاد بهتر از سرزمین اصلی نیست.
مشاور رئیس‌جمهور گفت: مناطق آزاد چهار ماه واردات دارند یک دسته وارداتی است که ما مبدأ سفارش آن نیستیم.
مجموع ارقام قاچاق در چهار دسته بالا در مناطق آزاد 400 میلیون دلار است
ترکان در توضیح این مطلب افزود: مثل ایران خودرو که برای واردات قطعات خود به پیشنهاد مدیر مناطق آزاد اجناس خود را از طریق یک منطقه وارد کشور می کند، در این زمینه ما مبدأ ثبت سفارش و دریافت کننده آن نیستیم.
وی گفت: این دست واردات بزرگترین میزان در مناطق آزاد است که مقدارش به سه میلیارد دلار می رسد .کالای مصرفی برای مناطق آزاد مثل هتل ها، مواد اولیه و تجهیزات کارخانه های صنعتی در این مناطق و کالاهای همراه مسافر از جمله دسته های دیگر قاچاق در مناطق آزاد است.
دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با اشاره به وجود رقم 15 میلیارد دلار قاچاق در کل کشور گفت: مجموع ارقام قاچاق در چهار دسته بالا در مناطق آزاد 400 میلیون دلار است و اینکه این رقم را که 90 درصد قاچاق در این مناطق رخ می دهد چه کسی و بر چه اساسی درآورده، تعجب آور است!
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر رخ دادن قاچاق در مناطق آزاد افزود: قاچاق در مناطق آزاد اتفاق نمی افتد، قاچاق زمانی رخ می دهد که از مرز گمرک عبور می کند و وارد سرزمین اصلی می شود و مسئولین گمرک و نیروی انتظامی باید پاسخگو باشند.
مشاور رئیس جمهور با اشاره به خروج کانتینرها از مناطق آزاد و قاچاق کالاها خاطر نشان کرد: آیا این کانتینرها را می توان در جیب گذاشت؟! این کانتینرها چطور می آیند و چطور از گمرک عبور می کنند؟ باید مسئولین مربوطه پاسخگو باشند.
وی درباره چفت و بست داشتن مناطق آزاد گفت: کیش و قشم جزیره هستند و تحت کنترل، چابهار، ارس، اروند، ماکو و انزلی همگی فنس کشیده هستند و کنترل می شوند و در انزلی فروشگاه های خرید، گیت گمرک دارند.
ترکان تأکید کرد: بهتر است فکر کنیم و تأمل کنیم و بعد مسائل مربوط به مناطق آزاد را مطرح کنیم چرا که بقیه می خواهند در این زمینه شلوغ کنند.
وی افزود: برخی مقام های دولتی یک حرف هایی می زنند و من می توانم جواب آنان را بدهم، بدهم؟
دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در خصوص انتقاد اقتصاددانان به عملکرد در مناطق آزاد گفت: برخی افرادی که شما با آنان مصاحبه می گیرید و پخش می کنید اقتصاددان نیستند و تخصص لازم را ندارند.
ترکان در ادامه در پاسخ به سؤالی مبنی بر موضوع خودروهای لوکس در مناطق آزاد و ورود آنها به سرزمین اصلی تصریح کرد: خودروهای شماره گذاری شده در مناطق آزاد باید تنها در این مناطق رفت و آمد کنند و فقط در بندر انزلی خودروها اجازه رفت و برگشت تا شعاع 50 کیلومتری را دارا هستند.
وی ادامه داد: در موضوعی در منطقه خوزستان استاندار مربوطه که چند وقت بعد تغییر کرد اجازه ورود خودروها از مناطق آزاد به مناطق دیگر را صادر کرده بود که در این زمینه مناطق آزاد بی تقصیر است.من چطور می توانم جلوی بقیه جغرافیای کشور را بگیرم؟!
دبیر مناطق آزاد در تشریح تعداد مناطق آزاد تصویب شده در دولت تأکید کرد: هفت منطقه آزاد در سه دوره تصویب شده است و 15 منطقه ویژه در یک دوره به تصویب رسیده است.
ترکان اظهارداشت: در یک دوره مجلس مناطق ویژه اقتصادی را که مطالعات نداشته است تصویب کرده است که تعداد آنها 65 منطقه است و از این تعداد 28 منطقه دایر است و مابقی به علت نداشتن توجیه اقتصادی با عدم استقبال سرمایه گذاران مواجه شدند.
وی در تشریح هفت منطقه آزاد تصویب شده گفت: نخستین منطقه در سال 92 توسط رئیس جمهور در جاسک برای تبدیل شدن به پایانه صادراتی نفتی دوم ایران تصویب شده است.
نعمت زاده بی هوا صحبت می کند. خجالت می کشم راجع به نعمت زاده حرفی بزنم
وی افزود: منطقه دوم اینچه برون در مرز با ترکمنستان است که در جریان سفر سه رئیس جمهور ایران، ترکمنستان و قزاقستان به این منطقه برای افتتاح راه آهن سراسری شرق و دریای خزر با هدف تأسیس شهر متالورژی تصویب شده است.
دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی تصریح کرد: منطقه سوم، سیستان است که با هدف توسعه این منطقه تصویب شده و در زابل به دنبال این هستیم که قطب تجاری در این منطقه به داخل سرزمین ما منتقل شود و نباید از این منطقه غافل شویم.
وی ادامه داد: مناطق بعدی با هدف بازارهای عراق به عنوان شریک تجاری ایران تصویب شده که از جمله آنها منطقه مهران، بوشهر و اردبیل است.
ترکان در پاسخ به سؤال مجری که آیا این مناطق تأثیرگذار هستند یا خیر؟ گفت: آیا قشم امروز مثل قشم 20 سال پیش است؟ می توان وضعیت قشم امروز را با وضعیت جزیره هرمز بررسی کرد.
وی در ادامه بعد از پخش گزارشی از صحبت های منتقدان در خصوص مشکلات مناطق آزاد تأکید کرد: در خصوص صحبت های آقای نعمت زاده که به انتقال بار با تریلی و نیسان از مناطق آزاد به داخل کشور صحبت کرد باید گفت که مگر می شود بدون ثبت گمرکی جنسی برود و بیاید؟
ترکان گفت: خجالت می‌کشم راجع به نعمت زاده حرفی بزنم و توصیه می کنم به ایشان که بی هوا حرف نزنند که من از کوره در نروم.
منطقه آزاد شکست خورده است یا آقای توکلی؟
ترکان در ادامه در خصوص انتقادات رئیس سازمان بازرسی کل کشور مبنی بر تأسیس تعداد بالای شرکت ها در مناطق آزاد گفت: ایشان اشتباه می کنند زیرا تعداد کل شرکت ها در ایران چیزی حدود بیش از 2000 شرکت است و به 9000 شرکت نمی رسد.
مشاور رئیس جمهور در خصوص انتقادات رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تأکید کرد: ایشان اطلاعاتشان کامل نبود و ما در جلسه ای به وی اطلاعات لازم را منتقل کردیم.
ترکان همچنین با اشاره به صحبت های احمد توکلی در خصوص شکست مناطق آزاد گفت: منطقه آزاد شکست خورده است یا آقای توکلی؟
وی افزود: باید بگویند در کدام یک از اهداف مشخص شده برای مناطق آزاد ما شکست خورده ایم ولی باید گفت که هنوز به مطلوب خود که رهبری تعیین کرده اند نرسیده ایم.
دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در پاسخ به صحبت مجری مبنی بر اینکه اگر که مناطق آزاد خوب است چرا کل کشور را منطقه آزاد نمی کنید؟ گفت: نمی شود چون زیرساخت های لازم را برای این کار نداریم.
وی ادامه داد: مناطق ویژه ای را هم که تصویب کرده اند نمایندگان با هدف آوردن رأی در مناطق خود به تصویب رسانده اند.
ترکان در خصوص عدم اجازه به صحبت علیه دولت توسط وزراء و افراد دیگر گفت: خلاف دولت رفتن را برای عضو دولت قائل نمی دانم.
مشاور رئیس‌جمهور افزود: در گزارش پخش شده نفر آخر حرف درستی زد و آن داشتن قدرت رقابت با جهان در مناطق آزاد است.
وی در خصوص تقویت تولید در منطقه و اقدامات انجام شده در مناطق آزاد مبنی بر جلوگیری از ورود کالاهای مصرفی در کشور گفت: آن کسی که گشایش اعتبار و تخصیص ارز داده تا اجناس خارجی وارد شوند آقای نعمت زاده است و فقط در واردات این اقلام از خدمات مناطق آزاد استفاده شده است.
ترکان افزود: مناطق آزادی که دولت گفته و تصویب شده ایجاد خواهند شد اما مناطق ویژه ای که مجلس تصویب کرده و توجیه ندارند باید بررسی شوند.
همچنین مشاور رئیس جمهور در ابتدای برنامه در خصوص چند شغله بودن خود گفت: در ابتدای دولت بنده سرپرستی چهار بخش را به عهده داشتم که بعداً به جناب آقای شریعتمداری واگذار شد.
وی ادامه داد: در حال حاضر مشاور رئیس جمهور و دبیر مناطق آزاد هستم و دانشگاه آزاد در شورای اقتصاد دانش بنیان خود به علت تجربیاتم بنده را دعوت می کند و در این خصوص هیچ وجهی دریافت نمی‌کنم.
