یک روزنامه آمریکایی بامداد پنجشنبه جزئیات جدیدی از پرداخت 400 میلیون دلار به ایران که انگیزههای پرداخت آن در واشنگتن جنجالآفرین شده منتشر کرد.
روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» چند هفته پیش ادعا کرده بود که دولت آمریکا همزمان با آزادی چهار تبعه آمریکایی که در ایران بازداشت شده بودند 400 میلیون دلار پول نقد به ایران، انتقال داده است. کاخ سفید، قبلاً این موضوع را رد کرده و گفته پرداخت این پول ارتباطی با آزادی زندانیان آمریکایی در ایران نداشته و برای تسویه بدهی واشنگتن به تهران در یک پرونده قضایی قدیمی صورت گرفته است.
این روزنامه بامداد پنجشنبه از قول مقامهای آمریکایی و دیگر منابع آگاه گزارش داد دولت باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا تا بعد از آزاد شدن سه زندانی آمریکایی در تاریخ 17 ژانویه، مبلغ مورد نظر را به ایران تحویل نداد.
بر اساس این گزارش، بعد از آزادی این سه زندانی به یک هواپیمای ترابری ایرانی در همان روز اجازه داده شد مبلغ مورد نظر را به صورت پول نقد از فرودگاهی در ژنو تحویل بگیرد.
یک مقام آمریکایی بامداد پنجشنبه به والاستریتژورنال گفت: «اولویت اول ما، برگرداندن (شهروندان) آمریکایی به وطنشان بود.»
دولت باراک اوباما سال گذشته اعلام کرد که با ایران به توافقی برای پرداخت 1.7 میلیارد دلار جهت تسویه بدهیاش در یکی از پروندههای مربوط به یک قراردادهای تسلیحاتی قدیمی رسیده است. از آنجا که اعلام این موضوع همزمان با آزادی چهار زندانی آمریکایی بازداشتشده در ایران بود، نمایندگان کنگره، این دو موضوع را به یکدیگر مرتبط دانستند.
«جان کری»، وزیر خارجه آمریکا روز 27 دیماه توافق پرداخت 1.7 میلیارد دلار به ایران جهت تسویه بدهی 400 میلیون دلاری واشنگتن به تهران در شکایتی که پروندهاش به قبل از پیروزی انقلاب اسلامی برمیگردد را اعلام کرد.
«کری» در آن زمان گفت که کاخ سفید موافقت کرده که علاوه بر رقم اصلی بدهی، 1.3 میلیارد دلار هم بابت محاسبه نرخ تورم به ایران بپردازد.
ایران، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از دولت آمریکا بابت عدم تحویل 400 میلیون دلار مندرج در قراردادی اجرایینشده برای خرید تسلیحات میان دولت «جیمی کارتر»، رئیسجمهور اسبق آمریکا با شاه مخلوع ایران به «دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا» شکایت برده بود.
«دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا» نهاد داوری مرضیالطرفین است که سال 1981 بر اساس «بیانیههای الجزایر» جهت رسیدگی به اختلافات میان دولتهای ایران و آمریکا در شهر «لاهه» هلند تشکیل شد.
اظهارات «جان کری» در آن زمان هم موج گستردهای از انتقادات در میان قانونگذاران آمریکایی به راه انداخت که اولاً پرداخت این رقم را به توافق تبادل زندانیان میان تهران و واشنگتن ارتباط میدادند و دوماً از دولت اوباما به سبب «مماشات در برابر ایران» انتقاد میکردند.
چند روز بعدتر، «جاش ارنست»، سخنگوی کاخ سفید در واکنش به این اعتراضات گفت رقمی که آمریکا برای پرداخت به ایران موافقت کرده بسیار کمتر از 7 تا 8 میلیارد دلار مورد مطالبه ایران برای حل و فصل اختلافات بوده است.