رهبر معظم انقلاب در دیدار مردمی خود درباره اثرات برجام به صراحت فرمودند: «برجام بعنوان یک تجربه بی نتیجه بودن مذاکره با آمریکا را بار دیگر ثابت کرد و تاثیر ملموسی در زندگی مردم نداشت»، از سویی دیگر نیز روحانی تاکید کرد: « 5+1 در اجرای برجام کوتاهی‌هایی داشته است».
در همین زمینه عباس عبدی تحلیلگر اصلاح‌طلب در این باره اظهار داشت: بنده از ابتدا هم معتقد بودم که برجام یک قرارداد نیست که طرفین به لحاظ حقوقی ملزم به اجرای مفاد آن شوند بلکه یک تفاهم سیال و تا حدی غیرالزام‌آور است؛ به علاوه اجرای برجام مبتنی بر اعتماد متقابل نیز نیست، بلکه برعکس مبتنی بر بی‌اعتمادی کامل است.
عبدی ادامه داد: بنابراین برجام برخلاف یک قرارداد، از روزی که امضا شد، وارد مرحله آغازین خود شد نه آنکه پایان یافته باشد، اجرای برجام دقیقاً به قدرت و بازی طرفین و به طور مشخص ایران برمی‌گردد، بنابراین عدم پای‌بندی به این نوع تفاهمات نه فقط از سوی ایالات متحده، بلکه از سوی سایر کشورهای نیز ممکن است رخ دهد. همچنان که تاکنون موارد گوناگونی از این عدم پای‌بندی‌ها را از روسیه و چین هم دیده‌ایم، چه رسد به آمریکا و اروپایی‌ها.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: پذیرش برجام یک انتخاب آزادانه نبوده است، بلکه ضرورت‌هایی آن را ایجاب کرده بود، در مجموع علل و عواملی که موجب شکل‌گیری برجام شد کماکان وجود دارد، حتی نسبت به قبل تشدید هم شده است، و باید تمام توان خود را در حمایت از نماینده نظام یا دولت به کار برد تا دستاوردهای برجام بیش از این باشد که هست.
*سخنان رهبری به هیچ‌وجه نافی اصل برجام نیست
وی با بیان اینکه در خصوص سخنان مقام رهبری، فراموش نکنیم که پیش از تصویب برجام نیز شاهد این مواضع بودیم، و علت آن نیز روشن بود، اظهار داشت: ضمن حمایت از مذاکره‌کنندگان باید به نحوی رفتار می‌شد که آنان بتوانند جلوی زیاده‌روی‌های طرف مقابل بایستند و اتفاقاً این نکته‌ای بود که مذاکره‌کنندگان ایرانی بارها تأکید کردند که مخالفت‌های ایشان موجب تقویت موضع آنان در برابر طرف مقابل می‌شد.
عبدی بر همین اساس خاطرنشان کرد: بنابراین مخالفت‌ها نه تنها نافی اصل برجام نیست، بلکه در جهت تقویت دستاوردهای آن است تا جلوی زیاده‌خواهی‌های طرف مقابل گرفته شود. این سخنان به هیچ‌وجه نافی اصل برجام نیست، چرا که پذیرش و توافق مذکور در سطح دولت نبود و تصمیم نظام محسوب می‌شد. فراموش نکنیم که نقد به یک پدیده بستگی به انتظارات ما از دستاوردهای آن پدیده دارد.
* گره زدن همه چیز به برجام مشکلی بود که موجب افزایش انتظارات شد
این فعال اصلاح‌طلب تاکید کرد: به طور حتم گره زدن همه چیز به برجام مشکلی بود که موجب افزایش این انتظارات شد. مشکل کشور ما پیش از برجام هم بود ولی بوجود آمدن تحریم‌ها یک مانع جدی و بسیار مهم بر مشکلات پیشین افزود. برجام در بهترین حالت فقط می‌تواند این مانع را بردارد یا حل کند، ولی حل مشکلات را باید جای دیگری جستجو کرد. البته با وجود تحریم‌ها و شرایط پیش از برجام هیچ مشکلی حل نمی‌شد. برجام شرط لازم و نه کافی برای عبور از مشکلات است.
