گروه اقتصادی - موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز باعث بازار پولی و بانکی کشور شده وبا شدت گرفتن این روند بانک مرکزی هر از چندی وارد عمل شده چند موسسه را در هم ادغام کرده و با این کار به فعالیت‌های موسسات اعتباری رسمیت می بخشد و در صورت بروز مشکل و با بالاگرفتن میزان شکایت ها نسبت به پرداخت نشدن تعهدها، بانک مرکزی وارد عمل شده و تعهدات مالی برخی از موسسات مالی مشکل‌دار را به بانک‌های دیگر واگذار می‌کند.
اعطای مجوز به موسسات غیر مجاز با تغییر نام یا ادغام
در چند سال گذشته حتما با نام بسیاری از موسسات اعتباری غیرمجاز مانند میزان، ثامن، افضل توس، فرشتگان و آرمان ایرانیان آشنا شده اید زیرا هر یک از این موسسات در کشور شعبه های فراوان داشته اند اما بانک مرکزی در اطلاعیه های فعالیت آنها را غیر مجاز اغلام کرده است اما نکته جالب توجه آن است که برخی از موسسات با تغییر نام یا ادغام با موسسه دیگر توانسته اند مجوز فعالیت از بانک مرکزی را دریافت کنند.
برای نمونه موسسه اعتباری فرشتگان که فعالیتش از سوی بانک مرکزی غیر مجاز اعلام شده بود توانسته به موسسه اعتباری آرمان ایرانیان تغییر دهد و در واپسین روزهای سال 94 با تغییر نام به کاسپین برای سومین بار و با تصمیم شورای پول و اعتبار توانسته از بانک مرکزی مجوز فعالیت بگیرد.
بانک مرکزی برای ساماندهی موسسات اعتباری بانک تات، بانک آتیه و تعاونی اعتباری صالحین را برای ایجاد بانک آینده در هم ادغام کرد. همچنین موسسات مالی و اعتباری پیشگامان یزد، کارسازان آینده و ریحانه گستر مشیز برای تشکیل موسسه اعتباری نور در هم ادغام شدند. از دیگر ادغام‌های بانک مرکزی هم می‌توان به ادغام موسسه مالی و اعتباری اعتماد ایرانیان با بانک قوامین و موسسه مالی و اعتباری مولی الموحدین با بانک ایران زمین اشاره کرد.
الزام بانک های عامل به پرداخت تعهدات موسسات غیر مجاز
یکی از نکات جالب توجه در مورد موسسات غیر مجاز، الزام برخی بانک های عامل برای پرداخت تعهدات آنهاست برای نمونه موسسه اعتباری میزان با وجود گستردگی شعباتش در سرتاسر کشور در نهایت منحل شده و بانک صاردات ایران ملزم به پرداخت تعداتش شد.
موسسه اعتباری ثامن‌الحجج(ع) هم از سال 86 فعالیت خود را آغاز کرده و پس از افتتاح بیش از 550 شعبه اواسط سال گذشته از سوی بانک مرکزی غیرمجاز اعلام شد. موسسه‌ای که پیش از این از رییس کل وقت و معاون پیشین بانک مرکزی لوح تقدیر «ساماندهی تعاونی‌های اعتبار آزاد و صندوق‌های قرض الحسنه» را دریافت کرده بود،با این حال پرداخت مطالبات سهامداران این موسسه اعتباری غیرمجاز منحل شده به بانک پارسیان سپرده شد.
موسسه قرض‌الحسنه اعتماد مهر آریا نیز پس از ورشکستگی به بانک رسالت واگذار شده و سپرده‌گذاران پس از سردرگمی 2 ساله همچنان در انتظار دریافت سپرده‌های خود از این بانک هستند.
موسسه مالی و اعتباری افضل توس هم با وجود 17 سال سابقه فعالیت همچنان در لیست موسسات اعتباری مجاز بانک مرکزی قرار نداشته و مجوز فعالیتش مربوط به وزارت تعاون است.
با توجه به موارد بالا می توان گفت بانک مرکزی قدرت اجرایی کافی در زمینه مقابله با فعالیت موسسات غیر مجاز ندارد .
این در حالی است که به اعتقاد بسیاری از اقتصاددانان؛ فعالیت موسسات اعتباری برای اقتصاد و سیستم بانکی کشور مضر بوده و می تواند بستر مناسب سوءاستفاده، پولشویی و... را فراهم سازد.
تجربه نشان داده که سیاست بانک مرکزی در مواجهه با این موسسات اعتباری غیرمجاز در نهایت به ادغام چند موسسه با هم و تشکیل یک واحد مجاز منجر شده تا به این صورت فعالیت آنها تحت کنترل درآید و امنیت سپرده‌ها نیز حفظ شود اما نباید فراموش کرد که بانمک مرکزی تاکنون نتوانسته از فعالیت و تشکیل این موسسات جلوگیری کند بنابراین لازم است تا مسوولان این بانک و همچنین دولت اقدامات لازم در زمینه شکل نگرفتن موسسات غیر مجاز و برخورد جدی با آنها را در راس برنامه های خود قراردهند.
