اقدام اخیر وبسایت ویکیلیکس در افشای هزاران ایمیل شخصی رد و بدل شده میان مقامات ارشد کمیته ملی حزب دموکرات، گمانهزنیهایی را درباره احتمال دخالت روسیه در این اقدام مطرح کرده است. محتوای این ایمیلها نشان میدهد مقامات ارشد حزب دموکرات برخلاف اساسنامه حزب، بوضوح اصل بیطرفی را در مورد نامزدهای انتخاباتی خود نقض کرده و از ابتدا تمایلی به پیروزی «برنی سندرز» در رقابتهای انتخاباتی حزب دموکرات نداشتهاند.
کمپین انتخاباتی «هیلاری کلینتون» که پس از این افشاگری با چالش بزرگی برای متحد کردن حزب دموکرات و جلب حمایت طرفداران سندرز در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو مواجه شده، انگشت اتهام خود را مستقیماً به سمت مسکو نشانه رفته است.
مقامات کمپین انتخاباتی کلینتون مدعیاند بررسی کارشناسان امنیت سایبری نشان میدهد قفلهای امنیتی سرور مربوط به سامانه پست الکترونیک کمیته ملی حزب دموکرات به دست هکرهای روس شکسته شده و پای دو نهاد امنیتی روسی نیز در سرقت اطلاعات از این سرور و انتقال آنها به ویکیلیکس در میان بوده است.
به بیان سادهتر، آنها مدعیاند هک ایمیلهای شخصی مقامات ارشد حزب دموکرات تلاشی برنامهریزی شده از جانب مسکو برای حاشیهسازی در حزب دموکرات و کمک به نامزد انتخاباتی جمهوریخواهان بوده است. اما چرا مسکو باید به دنبال پیروزی دونالد ترامپ باشد؟
فارغ از صحت و سقم ادعای کمپین انتخاباتی کلینتون، برخی موضعگیریهای بینالمللی ترامپ در طول رقابتهای انتخاباتی اخیر و همچنین، پیغامهای محبتآمیز رد و بدل شده میان او و ولادیمیر پوتین – رئیس جمهور روسیه – بوضوح نشان میدهد که او در مقایسه با هیلاری کلینتون که هیچگاه دوست روسیه نبوده است، گزینه مطلوب این کشور برای ریاست جمهوری آمریکاست.
در حالیکه حزب جمهوریخواه و دموکرات هر دو طی سالهای اخیر سیاست واحدی را در برابر مسکو دنبال کردهاند و حتی «میت رامنی» - نامزد قبلی جمهوریخواهان در انتخابات ریاست جمهوری 2012 – در نطق سیاست خارجی خود، روسیه را "بزرگترین تهدید ژئوپلیتیک آمریکا" برشمرد، ترامپ از ابتدای حضور در رقابتهای انتخاباتی امسال، در سخنرانیهای مختلف وعده تنشزدایی و بهبود روابط با روسیه را مطرح کرده است؛ وعدهای که به نوشته رسانهها با استقبال گسترده مقامات کرملین مواجه شد.
برخی کارشناسان دلیل علاقمندی تاجر نیویورکی به روسیه را سفرهای کاری متعدد او به این کشور از دهه 80 میلادی و ارتباطات نزدیک او با تجار و سرمایهگذاران روسی عنوان میکنند. علاوه براین، به نوشته وبسایت پولیتیکو، بسیاری از نزدیکان ترامپ در گذشته روابط کاری گستردهای با روسها داشتهاند. حتی گفته میشود که «پال مانافورت» - مدیر کمپین انتخاباتی او - مشاور انتخاباتی «ویکتور یانوکویچ» - رئیس جمهور سابق اوکراین - بوده است که پس از وقوع انقلاب نارنجی در این کشور به دلیل نزدیکی با پوتین به روسیه پناهنده شد.
موضوع دیگری که ترامپ را به گزینه مطلوب روسیه در انتخابات 2016 آمریکا تبدیل میکند، سیاست خارجی انزواطلبانه اوست. نامزد جمهوریخواهان بارها از عملکرد سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) انتقاد کرده و با توجه به دیون خارجی سنگین آمریکا، حمایت مالی بیش از اندازه واشینگتن از آن را منطقی ندانسته است. به نوشته نیویورک تایمز، وی حتی در یک سخنرانی انتخاباتی در ماه آوریل با اشاره به فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، فلسفه وجودی ناتو را نیز زیر سوال برد.
بنابراین، انتقاد ترامپ از ناتو در شرایطی که این ائتلاف نظامی بینالمللی طی یک دهه اخیر با هدایت آمریکا به یک تهدید جدی در مرزهای غربی روسیه تبدیل شده، خوشبینی مقامات کرملین نسبت به کاهش تحرکات نظامی ناتو در شرق اروپا و عقیم ماندن طرح سپر موشکی آمریکا در این منطقه را افزایش داده است. همچنانکه ترامپ با حمایت از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا نیز نشان داد که از اساس با حضور کشورها در اتحادهای سیاسی یا نظامی هزینهبر مخالف است.
به نوشته واشینگتن پست، برخی کارشناسان روس معتقدند شاید همانگونه که انگلیس از اتحادیه اروپا خارج شد، ترامپ نیز آمریکا را از پیمان ناتو خارج یا دستکم توسعهطلبی آن را در اروپا محدود کند. به اعتقاد آنها، ترامپ حتی ممکن است به نظم نوینی که آمریکا پس از جنگ جهانی دوم در جهان ایجاد کرده است نیز پایان دهد.
مسکو همچنین امیدوار است با روی کار آمدن ترامپ، از حجم دخالتهای آمریکا در اوکراین و تلاشهای کنگره برای تسلیح گروههای مخالف روسیه در این کشور نیز کاسته شود؛ بویژه آنکه او تاکید کرده است هیچ علاقهای به آینده اوکراین ندارد.
در همین ارتباط، وبسایت پولیتیکو چندی پیش در تحلیلی پیرامون فواید ریاست جمهوری ترامپ برای روسیه نوشت: "برای پوتین، ترامپ یک هدیه غیرمنتظره است. او که از سوی غرب به خاطر تجاوز نظامی به اوکراین و الحاق کریمه به خاک خود تحت تحریمهای شدید قرار گرفته است، اکنون متحد جدیدی را در مقابل خود میبیند که با سیاست انزواگرایانهاش میتواند باعث کاهش دخالت آمریکا در امور اروپا شود."
علاوه بر این، نامزد جمهوریخواهان در راستای سیاست خارجی انزواطلبانه خود که هدف آن پرداختن به مشکلات داخلی آمریکاست، بارها در سخنرانیهای انتخاباتی از حضور نظامی آمریکا در مناطق مختلف جهان و هزینههای سرسامآور آن انتقاد کرده است.
نیویورک تایمز ماه گذشته در تحلیلی در این باره نوشت در صورت پیروزی ترامپ و تحقق وعدههای انتخاباتی او، خروج نیروهای آمریکا از سه منطقه کلیدی جهان یعنی آسیای شرقی، اروپا و خاورمیانه باعث آزادی عمل روسیه در این مناطق خواهد شد. کمااینکه علاوه بر اروپا، اکنون تعارض منافع روسیه و آمریکا در منطقه خاورمیانه و دریای جنوبی چین نیز به وضوح قابل مشاهده است.
حمایت از ترامپ در میان مردم عادی روسیه نیز دیده میشود. به نوشته نیویورک تایمز، در حالیکه طبق نظرسنجیها تنها 10 درصد مردم روسیه از هیلاری کلینتون حمایت میکنند، حمایت از ترامپ روز به روز در این کشور در حال افزایش است.
آنها معتقدند کلینتون در ادامه سیاستهای ضدروسی خود باعث تشدید جنگ سرد میان آمریکا و روسیه خواهد شد؛ اما با ترامپ میتوان به بهبود روابط دو کشور امیدوار بود. پوشش گسترده اظهارات و مواضع انتخاباتی ترامپ در رسانههای روسی نیز بوضوح بیانگر تمایل مسکو به پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست.
علاوه بر این، پوتین و ترامپ در طول ماههای اخیر، عبارات تمجیدآمیزی را نیز در مورد یکدیگر به کار بردهاند. رئیس جمهور روسیه در ماه دسامبر گذشته در یک همایش تجاری بزرگ در مسکو، ترامپ را یک "نابغه" خواند و نامزد جمهوریخواهان نیز در واکنش به این اظهارنظر در حساب توییتر خود از پوتین با عنوان یک "رهبر قدرتمند" یاد کرد که میتواند با او همکاری خوبی در آینده داشته باشد. رویترز پس از آن در گزارشی نوشت ترامپ با علاقهای که نسبت به پوتین از خود نشان داده است شاید تحریمهای مسکو را نیز در صورت پیروزی در انتخابات لغو کند.
ترامپ از حملات هوایی جنگندههای روسی در سوریه نیز حمایت کرده است تا مسکو به این جمعبندی برسد که با ورود او به کاخ سفید، یقیناً موانع کمتری بر سر راه سیاستهای منطقهای آن قرار خواهد داشت. همچنین در ماه ژانویه که دادگاهی در انگلیس، پوتین را در قتل «اکساندر لیتویننکو» - عضو سابق کا گ ب – مقصر شناخت، ترامپ صریحاً اعلام کرد از نظر او هیچ مدرکی برای اثبات گناهکاری رئیس جمهور روسیه وجود ندارد.
مجموع این اظهارات و موضعگیریها باعث شده است که مقامات کمپین انتخاباتی کلینتون اکنون روسیه را در قضیه افشاگری اخیر ویکیلیکس مقصر بدانند. آنها مدعیاند با توجه به روابط دوستانه ویکیلیکس با روسیه و حمایت ترامپ از این کشور درحالیکه در طول 20 سال اخیر هیچ فردی در تشکیلات سیاسی آمریکا چنین حمایتی را از خود نشان نداده است، افشاگری اخیر ویکیلیکس علیه مقامات حزب دموکرات، نقشه مسکو برای تاثیرگذاری بر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بوده است.
آنها برای این ادعا دلایل دیگری نیز دارند. آنها مدعیاند دسترسی به ایمیلهای شخصی حزب دموکرات پس از هک اطلاعات پرسنل نظامی آمریکا از سوی هکرهای چینی و هک شرکت "سونی پیکچرز" به دست هکرهای کره شمالی، سومین حمله سایبری بزرگ به آمریکا بوده و بنابراین، بدون حمایت نهادهای دولتی امکان انجام آن وجود نداشته است.
ضمن اینکه افشاگری ویکیلیکس درست در فاصله یک هفتهای پس از پایان گردهمایی ملی جمهوریخواهان و شروع گردهمایی ملی دموکراتها صورت گرفت که به ادعای کمپین انتخاباتی کلینتون، این مسئله نیز به نوبه خود نشان میدهد که این افشاگری، اتفاقی و بدون برنامهریزی قبلی انجام نشده است.