روغن های هیدرولیک نسوز که روغن هایی با پایه سنتزی هستند و در سیستم کنترل توربین های بخار مورد استفاده قرار می گیرد، یکی از اقلامی است که در زمان تحریم های ناعادلانه غرب علیه کشورمان، مورد تحریم قرار گرفت. نیروگاههای بخار کشور که پیش از تحریم ها به صورت مستقیم اقدام به وارد کردن این نوع روغن از کشورهایی چون روسیه، انگلستان، ایتالیا و فرانسه می کردند مجبور شدند تا واردات این روغن را به صورت با واسطه و از راه کشورهای ثالث پیگیری کنند که هزینه های مازادی برای آنها به همراه داشت.
در بین تمامی نیروگاههای بخار کشور، نیروگاه رامین اهواز که قدیمی ترین نیروگاه بخار کشور محسوب می شود؛ پس از 5 سال صبر برای برطرف شدن تحریم ها و واردات بی واسطه این روغن از تولیدکنندگان اصلی، اقدام به تولید این روغن در داخل کشور کرد.
اینکار که با همکاری شرکت "مهرتاش سپاهان" اصفهان انجام شد، پس از یکسال بررسی و انجام آزمایشات مختلف به نتیجه رسید و در سال گذشته برای نخستین بار در کشور، یک واحد نیروگاه بخار با استفاده از روغن هیدرولیک نسوز تولید ایران در مدار بهره برداری قرار گرفت.
«رضا جدیدیان» مدیر امور مهندسی بخار و شیمی نیروگاه رامین اهواز در تشریح این موفقیت متخصصان داخلی در گفت‌وگو با تسنیم گفت: روغن پایه مورد استفاده در سیستم کنترل توربین بخار را 3 یا 4 شرکت در سطح جهان می سازند اما روغنی که با مشخصات فنی مورد استفاده در نیروگاه رامین اهواز و مناسب با شرایط خاص این نیروگاه باشد را فقط انحصاراً شرکت کنتورای انگلیس تولید می کرد که با اعمال تحریم ها، ارسال این روغن را به ایران متوقف کرد.
وی افزود: پس از چند سال توقف خرید مستقیم این روغن و در حالی که به صورت غیرمستقیم این روغن را با قیمتی هر بشکه 500 میلیون ریال تهیه می کردیم، تصمیم گرفتیم با استفاده از اطلاعات فنی موجود در مورد روغن و با همکاری شرکت های ایرانی، اقدام به بومی سازی این تجهیز مهم نیروگاهی کنیم.
جدیدیان با بیان اینکه "از زمان شروع مطالعه تا پایان بررسی ها و رسیدن به مرحله تولید حدود یکسال زمان صرف شد"، گفت: یکبار تولید این روغن پس از تمامی تست های آزمایشگاهی به اتمام رسید و برای استفاده به نیروگاه ارسال شد که ما تمامی پارامترهای مورد نظر در کارآیی آنرا در شرایط دمایی و محیطی بررسی کردیم و متخصصان شیمی و بخار نیروگاه تشخیص دادند که چند پارامتر نیاز به اصلاحاتی دارد؛ پس از عودت روغن به شرکت تولید کننده داخلی و انجام اصلاحات مورد نیاز، بار دیگر این روغن به نیروگاه رامین ارسال شد و پس از انجام موفقیت آمیز تست های نهایی، در یکی از واحدهای نیروگاه با تعویض روغن قدیمی انگلیسی و تزریق روغن جدید ساخت ایران، مورد استفاده قرار گرفت.
وی ادامه داد: اکنون بیش از یکسال است که واحد مربوطه با روغن "هیدرولیک نسوز" ساخت ایران مشغول به تولید برق است و هیچ مشکلی در روند فعالیت آن وجود ندارد.
این مقام مسئول در خصوص قیمت تمام شده تولید این تجهیز مهم و استراتژیک نیروگاهی گفت: نکته جالب اینجاست که هم پارامترهای کیفی تولید روغن ایرانی بسیار بالاست و هم قیمت تمام شده نسبت به نمونه خارجی حدود یک ششم تا یک پنجم است.
به گفته جدیدیان ، روغن بومی سازی شده داخلی به قیمت 9 میلیون تومان به نیروگاه تحویل می شود و برنامه ریزی شده تا در آینده نزدیک ، روغن انگلیسی در یک به یک واحدهای نیروگاه رامین اهواز با روغن ساخت ایران جایگزین شود.
بررسی های تسنیم نشان می دهد که روغن پایه سنتزی "هیدرولیک نسوز" مشابه روغنی که به دست متخصصان داخلی بومی سازی شده و در نیروگاه رامین اهواز به کار می رود، در نیروگاههای اراک ، بناب و نیروگاه اتمی بوشهر نیز مورد استفاده قرار می گیرد که تاکنون این نوع روغن به طرق مختلف بعد از تحریم ها به کشور وارد می شده اما اخیراً این سه نیروگاه مذاکراتی را برای تأمین روغن مورد نیاز خود با شرکت سازنده داخلی آغاز کرده اند ؛ چرا که این اطمینان حاصل شده ، روغنی که در واحد بزرگ 305 مگاواتی نیروگاه اهواز به خوبی امتحان خود را پس داده ، در نیروگاه اتمی بوشهر و واحدهای کوچک تر نیروگاههای اراک و بناب نیز می تواند موثر واقع شود.
همچنین شرکت سازنده این روغن ، به دلیل توانمندی ساخت روغن هیدرولیک نسوز نیروگاهی با قیمت مناسب ، مذاکراتی را با کشورهای منطقه برای تأمین روغن نیروگاههای بخاری آن کشورها آغاز کرده است.
