پایگاه اینترنتی «دیلی کالر» در گزارشی نوشت: دولت اوباما و بسیاری از خبرنگاران از سال گذشته با افتخار درباره دستیابی به توافق هستهای ایران صحبت میکنند. رئیسجمهور آمریکا معتقد است و همه جا با صدای بلند میگوید: توافق ایران مانع از نزاع بیشتر شده و جهان را امنتر کرده است.
به ادعای این گزارش، اما هر روز بیشتر مشخص میشود که به رغم این اظهارات که به سالگرد توافق ایران رنگ و بوی امیدوارکننده داد، تهران به تعهداتش پایبند نبوده است. ایران در یک سال گذشته بارها از تعهداتش تخطی کرد و دولت آمریکا ترجیح داد این مسئله را نادیده بگیرد.
گرچه به نظر میرسد اوباما متوجه این تهدیدات نیست، فردی که باید با پیامدهای این مذاکرات نافرجام دست و پنجه نرم کند نه او بلکه رئیسجمهور بعدی آمریکاست. بنابر توافق مذکور، قرار بود ایران در ازای دریافت میلیاردها دلار دارایی بلوکه شده، برنامه هستهای خود را محدود کند. آژانس بینالمللی انرژی اتمی با انتشار دو گزارش در یک سال گذشته، پایبندی ایران به توافق هستهای این کشور را تأیید کرد که در نگاه اول قانعکننده به نظر میرسد.
در ادامه این گزارش ادعا شده است: اما شواهدی وجود دارد مبنی بر این که آژانس به ایران سخت نمیگیرد. گزارشهایی که این نهاد بینالمللی پس از توافق منتشر کرده است نسبت به موارد پیش از برجام از اطلاعات کمتری برخوردار است. این مسئله بدان معناست که ایران به تعهد خود مبنی بر شفافیت کامل عمل نمیکند.
علاوه بر این مسئله، در کنار توافق اصلی، موارد فرعی و محرمانهای نیز در خصوص برنامه هستهای ایران مورد مذاکره قرار گرفت. به نقل از آسوشیتدپرس، یکی از آنها توافقی بیسابقه درباره بررسی یکی از سایتهای نظامی ایران به دست خودش بود. سایتی که احتمال میرفت از آنجا برای ساخت تسلیحات هستهای استفاده شده باشد. به آژانس بینالمللی انرژی اتمی هیچگاه اجازه دسترسی کامل به این سایت برای تکمیل تحقیقات در خصوص اقدامات هستهای گذشته ایران داده نشد.
به ادعای این گزارش، بنابر توافق مذکور، ایران اجازه آزمایش موشک بالستیک با قابلیت حمل کلاهک هستهای را ندارد؛ اما تهران در یک سال گذشته دست به این اقدام زد و دولت اوباما نیز واکنشی در جهت ممانعت از آن نشان نداد. درست دو روز پیش از سالگرد توافق هستهای ایران، تهران بار دیگر تلاش کرد موشک بالستیک دوربرد دیگری را این بار با استفاده از فناوری کره شمالی پرتاب کند. حتی «بان کیمون،» دبیرکل سازمان ملل، نیز این اقدامات ایران را با روح توافق هستهای سازگار نمیداند.
به ادعای نگارنده این گزارش، به تازگی آژانس اطلاعاتی آلمان دریافت ایران همچنان مشغول فعالیتهای ساخت تجهیزات نظامی غیرقانونی است. این تجهیزات مواردی که میتوان از آنها در زمینه فناوری هستهای استفاده کرد را نیز دربرمیگیرد.
علاوه بر گزارش ذکر شده، در گزارش دیگری که بوسیله مؤسسه علوم و امنیت بینالمللی منتشر شد ادعا شد سازمان انرژی اتمی ایران تلاشهایی به منظور دستیابی به فیبر کربن داشته که عنصری اساسی برای ساخت سانتریفیوژ است. ایران برای تصفیه اورانیوم به سانتریفیوژ نیاز دارد. با وجود آن که تهران بر اساس توافق ملزم به دادن اطلاعات در خصوص این گونه اقدامات شده است، از انجام آن طفره میرود.
بنابر این گزارش ادعایی، هنگام امضای توافق امید میرفت از شدت خصومت ایران نسبت به آمریکا و ارزشهای غربی کاسته شود و این کشور نسبت به جهان تعهد بیشتری نشان دهد. ایران همچنان در خاورمیانه آتش برپا میکند و به صورت نیابتی در جنگها حضور دارد. به علاوه این که تهران همچنان حامی گروههای تروریستی مانند حزبالله و حماس است. سابقه حقوق بشری این کشور نیز تغییری نکرده است. مقامات 80 کلیسا در انگلیس و آمریکا به تازگی در نامهای اعلام کردند سرکوب مسیحیان در ایران نه تنها کمتر نشده، بلکه در چند سال اخیر شدت یافته است.
در پایان ادعاهای بیاساس مطرح شده آمده است: با وجود آن که عدهای در دولت آمریکا از جمله خود اوباما ایرانیها را دوستان بالقوهای میدانند، شواهدی مبنی بر تغییر رفتار تهران وجود ندارد. به همین دلیل این توافق مؤثر نخواهد بود. اوباما تا حدی در دستیابی به توافقی کارآمد ناتوان بوده است که اکنون ترجیح میدهد چشمان خود را به روی اقدامات تهران ببندد. چقدر غمانگیز است: توافقی که قرار بود مانع جاهطلبی ایران شود، ممکن است در پایان نتیجه عکس بدهد.