عده‌ای دیگر در تونل کندوان مسموم شدند و دسته دیگر وقتی با حجم انبوه ترافیک مواجه شدند عطای سفر به شمال را به لقایش بخشیدند و راه خود را به سمت شهر محل اقامتشان کج کردند. سال‌های متوالی است که ایرانیان به دنبال هر تعطیلی تنها مسیری را که برای سفر انتخاب می‌کنند جاده‌های شمال است و طرح این سوال بجاست که با توجه به طبیعت متنوع ایران چرا مردم مقصد دیگری را انتخاب نمی‌کنند؟
ظاهرا عددهای قرمز تقویم دیگر خبر از شادی و نشاط گذران اوقات فراغت نمی‌دهد زیرا آغاز ترافیک سنگین مسیرها، شمار بسیار تصادفات و مشکلات اجتماعی و اقتصادی است.
سیف‌الله سیف الهی، استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی در مورد آسیب شناسی این وضعیت که هر سال همزمان با تعطیلات کوتاه مدت صورت گرفته و موضوع جدیدی نیست به خبرنگار آنا می‌گوید: هر انسانی به تفریح، استفاده از اوقات فراغت و تجدید قوا نیاز دارد بنابراین جامعه باید امکاناتی را برای برطرف کردن نیازهای مردم فراهم کند زیرا تفریح و شاید حق طبیعی هر انسان است.
وی وظیفه هر دولت و جامعه را تامین و ایجاد شرایطی برای تفریح و گذران اوقات فراغت شهروندانش می‌داند و معتقد است: باید بین نیازهای انسان و امکانات جامعه تعادل ایجاد شود زیرا زمانی که یک سفر کوتاه مدت مردم جامعه به مساله‌ای اجتماعی و بحران‌ساز تبدیل می‌شود نشان می‌دهد که تعادل و تعامل بین نیازهای انسان و امکانات جامعه شکل نگرفته است.
این استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی به منابع اقتصادی و مالی مردم جامعه اشاره کرده و می‌گوید: منابع اندک مالی و اقتصادی مردم به آنان اجازه نمی‌دهد که در ویلاها و هتل‌ها اقامت کنند و باتوجه به اینکه توانایی تامین هزینه‌های جاری سفر را ندارند مجبور می‌شوند با استفاده از حداقل امکانات اوقات فراغت خود را سپری کنند بنابراین مجبورند در اطراف جاده و جنگل چادر بزند زیرا منابع اقتصادی در نحوه گذراندن اوقات فراغت تاثیرگذار است.
وظیفه نهادهای دولتی ارائه بسته‌های پیشنهادی اوقات فراغت است
سیف الهی بروز مشکلات در گذران اوقات فراغت در تعطیلات کوتاه مدت را ناشی از توسعه نیافتگی کشور می‌داند و می‌گوید: روند توسعه کشور ما نامتعادل و نامتوازن است و امکانات برای همه اقشار جامعه فراهم نیست در حالی که در کشورهای توسعه یافته دنیا برای همه اقشار جامعه در سطوح مختلف امکانات رفاهی متناسب با درآمد آنان در نظر گرفته می‌شود تا همه بتوانند تفریح کنند.
مصطفی آب روشن، عضو انجمن جامعه شناسی ایران نیز به وظایف و مسئولیت‌های حاکمیتی در زمینه آگاه‌سازی شهروندان و ارائه بسته‌های حمایتی اوقات فراغت به آنان اشاره کرده و می‌گوید: ساختار اجتماعی انتخاب‌های افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد بنابراین وقتی نهاد اجتماعی فرهنگ سازی نمی‌کند و انتخاب های متنوعی را به مردم ارائه نمی‌دهد، عموم مردم به همان انتخاب‌های موجود کنش نشان می‌دهند در حالی که در همه دنیا سوق دادن افراد به گذران اوقات فراغت به سمت جاذبه‌های گردشگری خاص به عنوان بخشی از وظایف نهادهای خصوصی و دولتی است که می‌تواند در انتخاب شهروندان نقش موثری داشته باشد لذا ما زمانی می توانیم افراد را از مسافرت به برخی از مناطق سیاحتی و زیارتی منع کنیم که جایگزین دیگری را در سبد انتخاب‌های افراد قرار دهیم.
اراده‌ای برای برنامه ریزی و ساماندهی اوقات فراغت وجود ندارد
مصطفی آب روشن، جامعه شناس در این زمینه به خبرنگار آنا می‌گوید: امروزه بحث ساماندهی اوقات فراغت و گردشگری مسافران به ویژه در برخی از تعطیلات رسمی به عنوان معضلی اجتماعی مطرح است. حجم ترافیک، انسداد مسیر و تصادفاتی که به اشکال مختلف به جامعه تحمیل می‌شود، را می‌توان به عنوان یکی از آسیب‌های جامعه در نظر گرفت که متاسفانه تاکنون هیچ‌گونه مدیریت و برنامه‌ریزی مدونی از سوی نهادهای مسئول صورت نگرفته است.
عضو انجمن جامعه شناسی ایران معتقد است: افزایش زیرساخت‌های جاده‌ای، تردد و مدیریت جهت اسکان مسافران با توجه به تراکم جمعیتی در شهرهای زیارتی از اهمیت بالایی برخوردار است در حالی که تدبیری برای آن اندیشیده نشده است. همچنین شادی و نشاط اجتماعی به عنوان یکی از مولفه‌های اصلی سرمایه اجتماعی محسوب می‌شود که متاسفانه به دلیل فقدان مدیریت متمرکز، گردشگری داخلی به عنوان یک مساله حل نشده باقی مانده و ظاهرا هیچ اراده‌ای به منظور برنامه ریزی و ساماندهی اوقات فراغت شهروندان از سوی دولت وجود ندارد.
نداشتن آگاهی از جاذبه‌های گردشگری کشور
وی با تاکید بر نقش رسانه‌های جمعی از جمله رسانه ملی در آگاه‌سازی مردم با جاذبه‌های گردشگری مناطق مختلف کشور می‌گوید: بسیاری از شهروندان به دلیل عدم شناخت از جاذبه‌های متنوع گردشگری در ایران به طور مستمر به شهرهای خاصی مسافرت کرده و این حجم عظیم جمعیتی با توجه به محدودیت منابع زیر ساختی جهت جذب مسافران با انواع مشکلات زیستی و اجتماعی روبهرو می‌شود، در حالی که سازمان گردشگری، شهرداری‌ها و نهادهای مختلف فرهنگی - گردشگری می‌توانند جاذبه‌های سیاحتی و زیارتی شهرهای مختلف را از طریق رسانه‌های جمعی به ویژه رسانه ملی در اختیار شهروندان قرار دهند تا مردم انتخاب بیشتری برای گذران اوقات فراغت داشته باشند. در واقع این رویکرد، کاهش فشار جمعیتی به مناطق شمالی کشور را در پی دارد و همچنین علاوه بر کاهش تصادفات جاده‌ای باعث ارتقاء کیفیت در گذران اوقات فراغت شهروندان می‌شود.
اوقات فراغت جوانان متولی ندارد
محسن طلایی، مدیر کل طرح‌های ملی جوانان در مورد طرح‌های وزارت ورزش و جوانان برای اوقات فراغت جوانان می‌گوید: عمده فضا، امکانات و اعتبارات وزارت ورزش و جوانان به حوزه ورزش اختصاص دارد زیرا حوزه ورزش گسترده و هزینه‌بر است بنابراین در حوزه جوانان ما با محدودیت منابع اقتصادی روبهرو هستیم بر همین اساس در ستادهای ساماندهی جوانان به ایفای نقش در بخش اوقات فراغت جوانان می‌پردازیم.
وی با بیان اینکه 20 ارگان در موضوع اوقات فراغت جوانان با وزارت ورزش و جوانان تعامل دارند می‌افزاید: با توجه به اهمیت موضوع جوانان، وزارت بهداشت، وزارت آموزش و پرورش و شهرداری و سایر دستگاه‌ها و ارگان‌ها در موضوع اوقات فراغت با ما همکاری دارند اما متاسفانه هیچ‌یک از آنها تولیت اوقات فراغت را نمی‌پذیرند و هر کسی در این باره ساز خودش را می‌زند.
طلایی به محورهای دستورالعمل وزارت ورزش و جوانان در مورد اوقات فراغت اشاره کرده و می‌گوید: بر اساس دستورالعمل ارائه شده به دستگاه‌های مختلف برای تابستان 95، رویکردهایی مانند ازدواج، خانواده، محیط زیست و مشارکت پذیری جوانان و کارآفرینی باید در برنامه‌های اردوهای جهادی، گردشگری، گفتگو با جوانان و تقدیر از جوانان نخبه مورد توجه قرار گیرد.
به نظر می‌رسد نبود مدیریت یکپارچه و متمرکز در کشور و همچنین بی‌توجهی مسئولان به منظور آگاه‌سازی مردم با جاذبه‌های گردشگری در مناطق مختلف کشور منجر به سفر جمعیت انبوهی از هموطنان به مناطق شمالی شده است که هر سال مشکلات و بحران‌های بسیار را در تعطیلات به همراه دارد.
