سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی راهبردیترین بخش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با سهم 95 درصدی در کسب درآمدهای این وزارتخانه و تنظیم کننده رفتار اپراتورهای بخش خصوصی حوزه IT به شمار میرود.
سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مجری وظایف مقرر در اساسنامه و تکالیف ابلاغی از سوی کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات است.
این سازمان باید در اجرای قوانین و مقررات نسبت به ایجاد سازوکارهای عادلانه، در دسترس و قابل راستیآزمایی اقدام کند و اقداماتش در راستای این سازوکارها مورد بررسی قرار بگیرند.
*رگولاتوری بسیاری از سامانههای نظارت بر اپراتورها را ایجاد نکرده است*
مصوبه جلسه 76 کمیسیون تنظیم مقررات یکی از مصوباتی به حساب میآید که نقشه راه ایجاد سازوکارهای نظارت بر اپراتورهای دارنده پروانه را ترسیم کرده و رگولاتوری در میانه راه اجرای آن است.
البته بسیاری از سامانههای لازم برای نظارت بر عملکرد اپراتورها ازسوی سازمان تنظیم مقررات ایجاد نشده است.
از سوی دیگر مـرکز پـژوهشهای مـجلس اعـلام کرده که طرحهای پایش فضای فرکانسی که اجرای آنها به پیش از تشکیل این سازمان (سال 1380) بر میگردد به رغم اهمیتشان در حفظ امنیت، کیفیت و ثبات خدمات وابسته به طیفهای فرکانسی همچنان نیمه تمام هستند.
این سازمان در برخورد با فعالیتهای خارج از پروانه نیازمند ایجاد سازوکارهای استاندارد نظارتی و اطلاعرسانی مردمی است و باید نسبت به افزایش سرعت واکنش سازمان تنظیم مقررات در رسیدگی به تخلفات فرکانسی اقدام شود.
*مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات باید به روزنامه رسمی منتقل شود*
همچنین سازمان مذکور تنها بر 6.1 درصد از گردانندگان شبکههای رادیویی کشور اشراف قانونی دارد که این موضوع نشانگر عدم تحقق یکی از رسالتهای اصلی این سازمان است.
سازمان مورد نظر در مسئولیت دبیرخانه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات نسبت به انتشار مصوبات در وبگاه رسمی سازمان اقدام میکند اما کیفیت خدمات جستجوی مصوبات سازمان قابل مقایسه با روزنامه رسمی نیست و علاوه بر این انتشار جداگانه مصوبات نهادهای مختلف در مراجع مختلف موجب سردرگمی بخش خصوصی و مردم در دستیابی به مصوبات و آشنایی با حقوق و تکالیفشان در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات شده است.
بنابراین انتقال مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به سامانه الکترونیکی روزنامه رسمی ضرورت دارد.
ازآنجا که سازمان تنظیم مقررات تنها نهاد مقرراتگذار کشور نیز نیست، این مهم از طریق اصلاح ماده (3) قانون مدنی نیز قابل پیگیری است.
*ورود سازمان فناوری اطلاعات به فعالیتهای دبیرخانه کمیسیون تنظیم غیرقانونی است*
به علاوه ورود سازمان فناوری اطلاعات به فعالیتهای دبیرخانه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات موضوعی است که خلاف قانون بوده و احتمالا در آینده موجب تداخل نهادی نیز خواهد شد.
عدم استفاده از برخی رویههای بینالمللی در امر تدوین مقررات از سوی دبیرخانه سازمان تنظیم
مقررات موجب شده است که بسیاری از مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات به اصلاح مصوبات قبلی بپردازند.
یکی از موارد قابل استفاده از تجربیات بینالمللی انتشار پیشنویس مصوبات در وبگاه رسمی مجموعه و دیگری استانداردسازی نحوه جلب مشارکت بخش خصوصی و مردم در تدوین پیشنویس مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات است.
*ارزان کردن اینترنت، بستههای تشویقی اپراتورها را از بین برد*
سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در تهیه و پیشنهاد تعرفهها به کمیسیون تنظیم مقررات عملکرد چشمگیری داشته اما در برخی از موارد سازمان مانع از شکلگیری رقابت سالم میان اپراتورها یا به نتیجه عکس منجر شده است.
*لغو بستههای تخفیف مکالمه، رقابت را از بین برد*
مثلا تصمیم سازمان در ارزان کردن هزینه اینترنت با حذف بستههای تخفیفی از سوی اپراتورها همراه شد؛ یا تصمیم سازمان در لغو بستههای تخفیف مکالمه علاوه بر اینکه سابقه بینالمللی نداشت، موجب از بین رفتن رقابت و عدمالنفع مردم شد.
*عملکرد رگولاتوری تنها در تهران قابل قبول است*
عملکرد سازمان در تدوین استانداردها تنها در شهر تهران قابل قبول بوده و سازمان در تدوین استانداردهای مرتبط که در مراکز استانهای دیگر به تصویب رسیدهاند نقشی نداشته است.
به علاوه رویههای اداری، تأیید استاندارد سازمان تنظیم مقررات به گونهای است که واردکنندگان قانونی تلفن همراه را در رقابت با قاچاقچیان دچار مشکل کرده است.
ضرورت دارد سازمان نسبت به تسهیل فرآیندهای اخذ تأییدیه استاندارد اقدامات لازم را انجام دهد.
در زمینه وصول مبالغ حقالامتیاز و جریمهها سازمان با عدم تمکین برخی اپراتورها مواجه است و نظر به اینکه مقابله با تصمیمات مجموعه تنظیم مقررات برای اپراتورها هزینهای ندارد، مخالفت با تصمیمات سازمان و مصوبات کمیسیون ادامه یافته است.
طبق اساسنامه سازمان باید گزارشهای سالیانه از وضعیت عملکرد بخش منتشر سازد. اما سازمان تاکنون گزارشی منتشر نکرده و اقدامات این سازمان در حمایت از بخش خصوصی داخلی به انتشار فهرست کالاهای ساخت داخل محدود شده است.
سازمان با کشورهای همسایه قراردادهای عدم تداخل و همکاری فرکانسی منعقد میسازد که البته تداخل فرکانسی همچنان در نقاط مرزی وجود دارد و هزینههای ناخواسته و غیرقانونی به مردم مناطق مرزی تحمیل میکند.
این سازمان باید علاوه بر همکاری دقیق با نهادهای رگولاتوری کشاورهای همسایه برای احقاق حقوق شهروندان ایرانی، اپراتورهای داخلی را نیز به افزایش حضورشان در مناطق مرزی مکلف ساز