آب مایه حیات و فراوانترین مادهی مرکب بر روی سطح کره زمین است. آب بیش از سهچهارم سطح کره زمین را پوشاندهاست. ۹۷٫۲ درصد از آبهای موجود در این سیاره در اقیانوسها و دریاها انباشته شدهاند، لیکن تنها حدود ۸/۲ درصد از آبهای موجود قابل شرب است.
از طرفی آب در قرآن اهمیتی عمیق دارد. خداوند در آیات متعدد انسان را به تفکر در آب و شکرگزاری این نعمت بزرگ یادآور شده است. آب به عنوان برکت خداوندی است که حیات میبخشد، حیات را حفظ میکند و بشر و زمین را پاکیزه میگرداند. به نظر میرسد که در قرآن آب با ارزشترین آفریده خداوند بعد از انسان میباشد. خاصیت «حیاتدهندگی» آب در آیات متعدد قرآن اشاره شده است؛ پس آب نه تنها حیات میبخشد بلکه هر حیاتی اصلش از آب است.
با توجه به اهمیت آب و اینکه نزدیک 90درصد دنیا را آب فرا گرفته است اما امروز و دهه های گذشته دنیا بحران آب مواجه شده به گونه ای که می گویند«جنگ آینده جنگ آب است».
«در جهان حدود یک میلیارد نفر به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند»؛ «روزانه 50 هزار نفر در جهان بر اثر مصرف آب غیر بهداشتی جان خود را از دست می دهند»؛ «تا سال 2050 میلادی بیش از نیمی از کشور ها در سراسر دنیا در تامین آب آشامیدنی مورد نیاز خود با بحران روبرو خواهند شد»؛ تمام این جمله های هشدار دهنده، بیانگر آن هستند که بحران جدی آب در حال گسترش و پیچیده تر شدن است.
با توجه به اینکه دنیا با بحران آب مواجه است و در آن قرار دارد ایران هم از این مسئله مستثنا نیست و چند دهه ای است که این موضوع در ایران بصورت جدی نمایان شده است؛ طبق آمار از کل مساحت ایران تنها 15 درصد برخوردار از پوشش گیاهی است و بیش از 85 درصد کشور ما جزو مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شود که خطر خشکسالی و بحران آب دور از تفکر نمی باشد همچنین نباید فراموش کرد که بحران آب ریشه یی طولانی در کشور دارد. حفر قنات ها و ساختن آب انبارهای مختلف و متعدد در شهرهای ایران نشان می دهد که ایرانیان همواره با دغدغه ی دستیابی به آب رو به رو بوده اند.
یکی از دلایل اصلی کمبود آب در کشور افزایش بی رویه ی جمعیت در یک سده ی اخیر است؛ بر اساس آمارها جمعیت کشور در سال 1300 کمتر از 10 میلیون تن بوده است ولی امروزه این جمعیت از مرز 75 میلیون گذشته است. این در حالی است که میزان سرانه ی آب تجدیدپذیر در سال 1300 حدود 13 هزار مترمکعب بود و در زمان حاضر این میزان به حدود 1900 مترمکعب تقلیل یافته و درآینده به مراتب وضعیت بدتر خواهد شد.
با توجه به این موضوع توکلی بینا، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان قم با اشاره به اینکه سهم هر ایرانی از آب سالم و دسترس طی نیمقرن گذشته بیش از ۷۵ درصد کاهش یافته است، می گوید: این اتفاق به دلیل کاهش بارشها و افزایش جمعیت افتاده است.
بنابراین استان قم در منطقه گرم و خشک و نیمه خشک کشور قرار دارد و از نظر میانگین بارندگی سالانه 150 میلی متر ، باکمبود آب مواجه است، به طوری که بخش عمده ای از نیازهای آبی آن از مناطق مجاور قم تأمین می شود . درواقع کمبود منابع آبی، کیفیت نامناسب آب و بهره برداری بیرویه از آب ها و از سوی دیگر روند رو به رشد جمعیت و افزایش تقاضا برای مصرف آب به عنوان مهم ترین مسائل و مشکلات منابع آب در شهر قم باعث محدودیت منابع آب در استان شده است.
کاهش بارش در سال های اخیر در استان قم، خشکسالی های مکرر و متناوب مشکلاتی در زندگی مردم استان پدید آورده است.
توکلی بینا، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان قم با اشاره به اینکه استان قم ۱۲ سال با خشکسالی دست به گریبان است، گفت: همانطور که سبک زندگی ما در تابستان و زمستان تفاوت دارد باید سبک زندگی ما در مصرف آب نیز تغییر پیدا کند.
این در حالی است که برای مقابله با این بحران آب باید رویکرد اقتصاد مقاومتی را که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب می باشد در مصرف آب بجا بیاوریم یعنی باید الگوی مصرف را تغییر دهیم و بهروری را بالا ببریم همچنین از طرفی رشد جمعیت ، آب یاری نامناسب و عدم کشت محصول با شرایط آب و هوای استان و مدیریت نادرست از عوامل شدت بخشیدن به این بحران آب می باشد.
با این وجود توکلی بینا با اشاره به تمهیدات وزارت نیرو برای مقابله با خشکسالی و کمبود آب در قم، اظهار داشت: اجرای پروژههای سرشاخههای دز از جمله اقداماتی است که در راستای تأمین آب قم انجام گرفته است.
وی با اشاره به اینکه طبق برنامه این پروژه قرار بود تا سال ۱۴۲۰ نیاز آبی استان قم را برطرف کند، تصریح کرد: متأسفانه با توجه به افزایش دما، افزایش جمعیت و مصرف بیرویه آب در خوشبینانهترین حالت ۱۵ سال زودتر افق این طرح به پایان میرسد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان قم یادآور شد: به همین دلیل باید برنامهریزی دیگری برای تأمین آب استان انجام شود که تاکنون هیچ منبع آبی دیگری در نزدیک استان وجود ندارد.
قطعاً با دقت در مصرف آب و با مقادیری کمتر از مصرف کنونی میتوانیم زندگی بسیار خوب، بانشاط و سلامتی داشته باشیم و دغدغه و نگرانی برای اینکه در سال های آینده با کمبود آب مواجه خواهیم بود را هم نخواهیم داشت و آینده خود را در خطر نمی بینیم.