اوقات فراغت و آسیب پذیری اجتماعی

اگر دیروزهای نه خیلی دور، تکلیف تابستان برای دانش آموزان از قبل از آغاز آن به رغم همه محدودیت ها روشن بود اما، حالا تبدیل به دغدغه ای شده است که هم خانواده ها نگران آن هستند هم متولیان حوزه فرهنگی وآموزشی و... تا که این روزهای کشدار تابستان را چگونه برای جمعیت زیادی از دانش آموزان ودانشجویان پرکنند.

سال های نه خیلی دور، دانش آموزان تابستان خود را با یادگیری یک حرفه آنهم به سبک استاد، شاگردی می گذراندند تا هم خود را برای ورود به بازار کار آماده کنند وهم کم خرج خانواده باشند.

اما حالا بسیاری از خانواده چه به درجه ای از رفاه رسیده باشند وچه زیر خط فقر باشند به تناسب شرایط جامعه تلاش می کنند نام فرزندشان را در کلاسی ثبت نام کنند تا به آموخته های آنان افزوده شود واز طرفی روزهای تابستان را به بطالت نگذرانند.

طبق استانداردهای بین المللی تعداد روزهای فراغت در کشورهای دیگر 80 روز در سال و این رقم در کشور ما 90 روز است.

امسال هم مثل هر سال دستگاه های مرتبط با حوزه نوجوان وجوانان برنامه هایی برای پرکردن اوقات فراغت دانش آموزان، جوانان ونوجوانان ارائه کرده اند که اگر تاکنون در انتخاب کلاس ها مردد بودید این گزارش را تا پایان بخوانید.

 

پایگاه های اوقات فراغت آموزش وپرورش

معاون پرورشی وتربیت بدنی آموزش وپرورش فاروج در خصوص برنامه های اوقات فراغت این دستگاه گفت: جامعه هدف کلاس های اوقات فراغت امسال  آموزش وپرورش فاروج یک هزار دانش آموز است وبراین اساس پایگاه ها غنی سازی اوقات فراغت تعریف شده است.

حسن علی پور اظهار داشت: 11پایگاه اصلی در سطح 2 شهر فاروج وتیتکانلو و4روستای شهرستان، برای  غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان از19 تیرماه 95  فعالیت خود را آغاز می کنند.

وی بابیان اینکه اوقات می تواند فرصتی برای رشد شخصیت و شکوفایی استعدادهای دانش آموزان در زمینه‌های مختلف  باشد افزود: ازاوایل تیرماه 5کانون اصلی درسطح شهرفاروج2 کانون در شهر تیتکانلو و4 کانون در سطح روستاهای مایوان ،چری،چوکانلو وکوران  برای غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان برنامه ارائه می کنند.

علی پور گفت: دراین پایگاه ها ،15رشته ورزشی، هنری،  قرآن ومهارتی با همکاری 20مربی، برای  هزار دانش آموزجامعه هدف برگزار  می شود.

 وی افزود: برای اجرای بهتر برنامه ها از ظرفیت نهادها و اداراتی چون بسیج دانش آموزی واوقاف استفاده می شود.

علی پور، محل برگزاری کلاس ها را  با محوریت کانون ها ودارالقران عنوان کرد.

طرح هجرت

رئیس آموزش وپرورش شهرستان فاروج هم  گفت: امسال در طرح هجرت، 30 آموزشگاه جامعه هدف فعالیت های فرهنگی، عمرانی و زیبا سازی است.

محمد ابراهیم شریعتی اظهار داشت: اجرای طرح هجرت 3 با هدف استفاده ازتوانمندی های دانش آموزان وظرفیت انجمن اولیاءوخیران، توجه به زیباسازی مدارس، تبلیغ درآموزشگاه ها بارویکرد مهارت های اجتماعی وتعمیروبازسازی انجام می شود.

وی گفت: هزینه های انجام شده در راستای اجرای بهینه طرح باهمکاری بسیج دانش آموزی تامین می شود.

کلاس های هنری

رئیس اداره فرهنگ وارشاد فاروج هم با تشریح برنامه های ستاد اوقات فراغت این دستگاه  گفت: ثبت نام دوره های آموزشی متنوع هنری آغاز شده و از ابتدای تیر کلاس ها  شروع خواهد شد.

جواد نظری افزود: برگزاری کلاسهای آموزشی خوشنویسی ، طراحی و نقاشی کودکان، رنگ روغن، دکوپاژ، تئاتر، داستان نویسی، قرآن و نهج البلاغه برای جوانان و نوجوانان از مهمترین برنامه های این اداره در تابستان است.

وی اظهار داشت: توجه به مناطق محروم و روستایی ضروری است و در همین راستا بیش از ٢٠ موسسه و کانون فرهنگی هنری شهرستان نیز نسبت به برگزاری کلاسهای اوقات فراغت اقدام خواهند کرد.

بوستان معرفت، هسته های فرهنگی

کارشناس فرهنگی اداره تبلیغات اسلامی شهرستان هم گفت:  کلاس های اوقات فراغت  ارتباط مستقیمی با اعتبارات اختصاص یافته دارد.

علی نورانی اظهار داشت: سال گذشته با مشکل کمبود اعتبار مواجه بودیم وبرنامه های اوقات فراغت محدود به یک برنامه اردویی چند وجهی شد.

وی گفت: سال های پیش از آن برنامه ها در قالب هسته های فرهنگی وبوستان معرفت ساماندهی شوده بود که بوستان معرفت برای کودکان وهسته ها برای نوجوانان با حضور مبلغان اعزامی انجام می شد.

نورانی گفت: اگر برای طرح اوقات فراغت امسال اعتباری پیش بینی شود بصورت بوستان وهسته، برنامه ها عملیاتی می شود.

اداره ورزش وجوانان هم برنامه های اوقات فراغت خود را به آموزش رشته های رزمی، توپی و.. اختصاص داده است.

از شهرداری وشورا شهر برای برنامه های اوقات فراغت خبری نیست.

اما خانواده ها چه می گویند

یک بانوی خانه دار که3 فرزندش دانش آموز است از بی نظمی کلاس های اوقات فراغت گلایه کرد وگفت: هرسال برای ثبت نام فرزندانم در کلاس های اوقات فراغت دغدغه دارم، آنطور که باید به این کلاس ها توجه نمی شود به گمانم برای برگزار کنندگان، صرف برگزاری مهم است.

مریم احمدی اظهار داشت:دوسال فرزندم را در یک رشته به کلاس فرستادم ، همان مطالب که در سال قبل مطرح شده بود در سال بعد هم تکرار شد بدون هیچ تغییر یا تنوعی در شیوه آموزش یا ارتقا آن، که فرزندم کلاس را نیمه کاره رها کرد.

وی افزود: بی نظمی درزمان برگزاری کلاس ها بسیار تکرار می شود، حضور نیافتن مربی به موقع وگاهی غیبت های مکرر، کلاس را از مدار آموزشی خارج وبیشتر هرز رفتن وقت شرکت کنندگان می شود.

یک فعال فرهنگی در حوزه اوقات فراغت گفت: گسترش دامنه اوقات فراغت موجب شده که نهادهای متولی برای گذران مناسب این ایام به فکر برنامه ریزی مناسب برای جوانان باشند،نتایج بررسی های «سازمان ملی جوانان» نشان می دهد 5/43 درصد جوانان کشور سازمان های مسئول اوقات فراغت را می شناسند و 5/56 درصد دیگر شناختی از این دستگاهها ندارند.

 مسعود قادری اظهار داشت: اوقات فراغت یکی از معضلاتی است که با وجود افزایش جمعیت هنوز چاره ای جدی برای آن اندیشیده نشده است.

وی افزود:  در صورتی که در ایران نسبت به 40 سال گذشته جمعیت گروه سنی 24 ـ 15 سال نزدیک به 5 برابر شده است می توان انتظار داشت که این جمعیت نیاز بیشتری به معنی افزایش تقاضا برای غنی سازی اوقات فراغت را داشته باشد.

وی، عدم بهره گیری از اوقات فراغت را  موجب ناپختگی های دوران نوجوانی  برشمرد وافزود با این شرایط نوجوان  فرصت و تجربه و آزمون را پیدا نخواهد کرد و هنگام ورود به اجتماع ناکارآمد و نارسا خواهد بود، بنابراین ضرورت احساس مسئولیت نهادهای حکومتی بیشتر می شود، که جوانان نیازهای خود را از طریق مجاری صحیح برطرف کنند  و نه مجاری خلاف و غیر مجاز که این خود زمینه بزهکاری و انحراف اجتماعی را موجب می شود.

 وی تاکید کرد: پژوهش ها در ایران نشان می دهد که بسیاری از انحرافات جوانان به واسطه عدم برنامه ریزی صحیح در گذران اوقات فراغت  آنان پدید می آید.

 

اوقات فراغت و آسیب پذیری اجتماعی( اوقات فراغت از نگاه کارشناسان)

این فعال فرهنگی گفت: در کنار همه تأثیرات مهم و حیاتبخش اوقات فراغت و ارزشمندی هایی که دارد باید واقعیت ناخوشایندی را نیز مدّ نظر قرار داد،  متأسفانه به دلایل مختلف از جمله عدم نگرش مثبت در ذهن دانش آموزان نسبت به اوقات فراغت، نبودن برنامه های آموزشی و توجیهی در بهره وری از فرصت های آزاد، به ویژه تعطیلات تابستانی و بلاتکلیفی ها و بی برنامگی ها، بررسی ها و مطالعات انجام شده در ارتباط با بزهکاری کودکان و نوجوانان حاکی از آن است که در غالب موارد، انحرافات اخلاقی و آسیب پذیری های اجتماعی با اوقات فراغت دانش آموزان ارتباط دارد.

قادری گفت:  به این معنی که آغاز یا فزونی بزهکاری ها در کودکان و نوجوانان در ایام فراغت و تعطیلات مدارس است، که فقر و فقدان انگیزه های رشد مزید بر علت است.

این فعال فرهنگی تاکید کرد: بنابراین با در نظر گرفتن حساسیت و اهمیت اوقات فراغت بسیار ضروری است که برنامه های جامع تهیه و تنظیم شود و با همکاری و مشارکت اولیا و مربیان در بهره وری و بارورسازی این فرصت ها، زمینه پیشگیری از هر نوع آسیب پذیری را در ایام فراغت جوانان و نوجوانان فراهم آورد.

چگونگی غنی سازی و مؤثر ساختن اوقات فراغت

این فعال فرهنگی به چگونگی غنی سازی و مؤثر ساختن اوقات فراغت اشاره کرد وگفت:  با تحرک، ورزش، کار وفعالیت، مطالعه ، تامین نیازهای عاطفی تقویت روح دینداری،  می توان از این فرصت ها بهترین بهره برداری را داشت.

وی افزود: بازی و ورزش ها به با ایجاد فرصت اتحاد جمعی ومشارکت ب  نوجوانان خودباوری و اتکای به نفس و خطرات ناشی از زندگی پر استرس و بی تحرک امروزی را کاهش می دهد.

وی گفت:  تحقیقات نشان می دهد که جوانان در طول دوران بلوغ هر چه بیشتر تحرک جسمی و حرکتی داشته باشند، کمتر به سیگار روی می آورند، همچنین موجب دوری از مواد مخدر و رفتارهای خشونت بار می شود، همچنین نتایج تحصیلات آنان بهتر خواهد بود.

به گفته این فعال فرهنگی، فعالیت های سالم ورزشی نه فقط در تعادل بخشیدن به جسم و جان تأثیر دارند، بلکه همراه خود، صفاتی از قبیل جوانمردی، آزادگی و پاکی را می آورند.

وی افزود:  معمولاً در بین ورزشکاران نوجوان کمتر اختلالات رفتاری گزارش شده است، زیرا ورزش، نیرو و انرژی های متراکم و سرگردان را در مسیر سالم و جامعه پسندی جاری می سازد.

این فعال فرهنگی گفت: کارشناسان معتقدند که کودکان و نوجوانان و جوانان در تعطیلات تابستان می توانند به جای بیکاری و وقت گذرانی های بیهوده که در بسیاری اوقات، زیان های فراوانی به بار می آورد، با آموختن کارها و مهارت های جدید اوقاتی پربار را سپری کنند.

وی افزود:  اگر انرژی نوجوانان در مسیر مثبت و کار و تلاش قرار گیرد آنان را سعادتمند و مسرور می سازد و  اولیا و مربیان با توجه به دوران بلوغ که مرحله ظهور و شکوفایی استعدادها و خلاقیت هاست، باید متناسب با استعدادی که دارند نیروهای نوجوانان و جوانان را به کار گیرند تا در جهت مثبت حرکت کنند.

وی تاکید کرد: ولی باید کارهایی را به آنها محول کنیم که از عهده آنان برآیند و قادر به انجام آن باشند و موجبات بیگاری و محرومیت از تحصیل و تفریح را فراهم نسازد و آنها را به استثمار و بهره کشی نکشاند.

 وی افزود: حال با توجه به دنیای ماشینی امروز و گستردگی بخش های تولیدی و خدماتی و اداری، اولیا و مربیان در قالب برنامه های عملی و با اعتمادسازی و اطمینان از محیط کاری سالم زمینه ساز اشتغال نوجوانان و جوانان را در کنار درس و تحصیل به عنوان بخشی از تعلیم و تربیت فراهم سازند تا مکمل آموزه های تئوری آنان و همچنین زنده کردن قوای درونی و بیرونی آنان باشد.