محمد باقر قالیباف در دویست و شصت و هشتمین جلسه عیر علنی شورا ضمن تشریح اقدامات پس ازحادثه آتش سوزی شهران گفت: در همان دقایق اول نیروهای آتش نشانی در فاصله زمانی 2 دقیقه در محل حادثه حضور یافتند. اگر بخواهیم منصفانه برخورد کنیم باید بگوییم در مدیریت و کنترل حادثه در ابعاد انسانی ، ایمنی و خدماتی بدون شک یکی از بهترین عملیات های بعد از حادثه را شاهد بودیم.
وی ادامه داد: لطف خدا بود که این حادثه در زمانی اتفاق افتاد که خسارت های ما نزدیک به صفر بود که اگر این حادثه در ساعاتی غیر از آن ساعت اتفاق می افتاد منجر حادثه ای هولناک می شد. این مهم باعث شد که نیروهای امدادی با کمترین ترافیک در مسیر مواجه باشند و در رسیدن به محل حادثه تعجیل کنند.
شهردار تهران افزود: در بررسی حادثه شهرداری تهران از موضوع دفاع از حقوق شهروندی وارد شد و خواستار تهیه گزارش دقیقی از خسارت های به بار آمده و صورت برداری از این خسارات شدیم.
قالیباف در ادامه سخنان خود شائبه برخورد دستگاه های حفاری با لوله گاز را رد کرد و گفت : برخورد بیل مکانیکی یا لودر و یا ماشین حفاری با لوله گاز کاملا منتفی است چرا که از تاریخ 26 اردیبهشت ماه هیچ فعالیت کارگاهی در تونل مترو که از این مسیر عبور می کرده انجام نشده و البته این تونل استحکام سازی نیز شده بود.
شهردار تهران ادامه داد : از تاج تونل تا سطح زمین 22 متر ارتفاع وجود داشته است که این ارتفاع تا لوله گاز بالغ بر 20 متر می شده است.
شهردار تهران در ادامه سخنان و در واکنش به سخنان اعضای شورای شهر گفت : اینکه حفاری در تونل های مترو با چه روش هایی انجام می گیرد بر حسب شرایطی است که زمین به ما دیکته می کند. همانطور که می دانید در دنیا حفر تونل به دو روش "اتریشی" یا دستی و تی بی ام صورت می گیرد و اینگونه نیست که روش دستی رد شده باشد . این شرایط زمین است که به ما می گوید باید از چه روشی استفاده کنیم ، به عنوان نموه اگر ما بخواهیم تونل صیاد را بسازیم بدون شک 4 کیلومتر آخر آن را باید از تی. بی. ام استفاده کنیم چرا که راهی جز آن نداریم.
قالیباف افزود: در خصوص کنترل ژئو تکنیکی خاک نیز باید بگویم ما تمام رفتار های خاک را میلیمتر به میلیمتر توسط ابزار دقیق کنترل می کنیم که این سبب می شود برخی مواقع نیم متر حفاری کنیم بعد شات کریت انجام دهیم و برخی مواقع 5 متر حفاری و بعد شاتکریت.
قالیباف گفت: اینکه گفته می شود تونل مترو مقاوم سازی نشده درست نیست . دقیقا از این دست شایعات نیز در زمان اجرای تونل توحید نیز ایجاد کرده بودند زمانی که حجم عظیمی از خاک بر تاج تونل ریخت و حفره ای 18 متری ایجاد شده بود تا کف خیابان نواب . این در حالی است که از تاج تونل تا خیابان نواب 40 متر ارتفاع وجود داشت. این در حالی بود که این حفره هیچ ارتباطی با تونل نداشت ولی چون آن قسمت را هنوز لاینینگ نکرده بودیم حجم عظیم خاک بر تاج تونل وارد شد.
شهردار تهران همچنین با اشاره به تبدیل انرژی های فسیلی به الکتریسیته گفت : تبدیل انرژی های فسیلی به الکتریسیته یک موضوع اجتناب ناپذیر است. در دهه چهل که گاز در تهران کشیده شد تبدیل این انرژی به برق مقرون به صرفه نبود بنابراین همان شکل فسیلی انرژی مورد استفاده قرار گرفت اما امروزه با گسترش شهر تبدیل انرژی فسیلی به الکتریسیته یک امر اجتناب ناپذیر است .
قالیباف تصریح کرد: نیروگاه گازی می بایست در بدو ورود به شهر ایجاد شود که بخش خصوصی هم مایل به فعالیت در این موضوع است. استفاده از انرژی الکتریسیته هم اقتصادی است و هم آلودگی های به مراتب کمتری دارد و هم اینکه مخاطرات را کاهش می دهد.
شهردار تهران در ادامه افزود: ایجاد کانال مشترک تاسیسات شهری موضوع دیگری است که باید مد نظر قرار داد . امروزه می بینیم هر دستگاهی حفاری می کند و همه تاسیسات کنترل هم قرار می گیرند که این خود یک عامل تهدید زا است . در حالی که اگر مدیریت یکپارچه وجود داشت با ایجاد کانال مشترک تاسیسات چنین وضعیتی به وجود نمی آمد .
قالیباف ادامه داد: ممکن است برخی بگویند که چرا شهرداری این کار را نکرده است و در پاسخ باید گفت وقتی از برنامه سوم تا برنامه پنجم موضوع مدیریت یکپارچه مطرح می شود، قانون می شود و حتی ابلاغ هم می شود اما اجرا نمی گردد دست شهرداری بسته می ماند.
شهردار تهران گفت : ما در شهرداری رصد خانه ای ایجاد کردیم و در آن تمام اقدامات عمرانی که در 7 ، 8 سال گذشته در شهر تهران انجام شده را به صورت نقشه های دقیق ذخیره کردیم که بالغ بر 100 نوع اطلاعات در لایه های زیرین شهر می شود ، در حقیقت یک شبکه اطلاعاتی در تاسیسات زیر سطحی به وجود آوردیم .
وی ادامه داد : شهرداری تهران این ضرورت را درک کرده چرا که تهران 400 نقطه مشابه شهران دارد که احتمال بروز حادثه در آن می رود بنابراین باید اطلاعات زیر سطحی قابل دست یابی باشد.
شهردار تهران گفت : امروزه شهر هایی در دنیا ایمن هستند که شبکه عظیم استاندارد زیر سطحی داشته باشند ، شبکه ی حمل و نقل ، فاضلاب ، آب های زیر سطحی و اگر بخواهیم تهران را از این منظر مورد بررسی قرار دهیم باید بگوییم شهر ما در حوزه زیر ساخت های شهری استاندارد نیست و با استاندارد های دنیا فاصله ای زیاد دارد .
*دوستی: در ر بررسی حوادث سه محور قبل ،حین و بعد حادثه با هم باید بررسی شوند
اسماعیل دوستی در دویست و شصت و هشتمین جلسه شورا که به بررسی ابعاد حادثه آتش سوزی شهران اختصاص داشت گفت: اعتقاد من بر این است که در بحران ها باید قبل ، حین و بعد از آن را بررسی کرد.
وی ادامه داد: متاسفانه رویه ای که در کشور وجود دارد این است که ما فقط بعد از بحران را بررسی می کنیم البته در این زمینه هم همواره خوب عمل کردیم . گزارش شهردار منطقه نیز به بعد از بحران اشاره داشت . اما آنچه نیازمند آن هستیم بررسی قبل و حین بحران است.
دوستی افزود: عدم بررسی های دقیق موجب گمانه زنی ها هم می شود اینکه قبل از بحران در مسیری که تونل مترو عبور می کرده آیا گمان نمی کردند آنجا حفره ای وجود داشته باشد. این یعنی همان بحران . این در حالی است که در شهر تهران کلی خطوط تاسیساتی وجود دارد نظیر آب و برق و گاز و این در حالی است که خود این سازمان ها نظیر گاز اطمینان ندارند که لوله ها ی انشعابات استاندارد است.
*سالاری: همه نقاط تهران درمعرض تهدید هستند
محمد سالاری در دویست و شصت و هشتمین جلسه شورا که بررسی ابعاد آتش سوزی محله شهران اختصاص داشت ،گفت : شهرداری تهران چند سالی می شود که رصد خانه ی شهری را ایجاد کرده که در آن تمام اطلاعات شهری گنجانده شود اما متاسفانه وزارت خانه ها به جای آنکه اطلاعات خود را در اختیار این رصد خانه بگذارند در اقدامی موازی خود رصد خانه ایجاد کرده اند.
وی ادامه داد : این رصد خانه ها اطلاعات مورد نیاز برای اجرای پروژه ها را می تواند در اختیار بگذارد و وقتی وزارت خانه ها اطلاعات مورد نیاز از جمله نقشه های تاسیساتی را در اختیار بگذارند شاهد چنین حوادثی نخواهیم بود.
سالاری ادامه داد:باید کمیته ای ایجاد شود و به بررسی ابعاد این موضوع بپردازد که چه عواملی در بروز این حادثه دخیل بوده اند .
سالاری با گلایه از عدم ایجاد مدیریت یکپارچه، گفت : شهر تهران ، شهری است که همه نقاط آن در معرض تهدید قرار دارد و حال که نمی گذارند مدیریت یکپارچه محقق شود ما خودمان باید به فکر چاره باشیم. اینکه شورای اسلامی شهر تهران چه کار کرده ، چه باید بکند و چه می تواند انجام دهد ،به نظرم یک مدیریت یکپارچه غیر رسمی باید در شهر ایجاد کنیم شهری که هر لحظه آبستن حادثه است .
وی گفت : با این اقدام هر چند نمی توان از بروز حوادث جلوگیری کرد، اما به یقین ابعاد آن بسیار کاهش خواهد یافت.
*شاکری: فضاهای خالی زیر زمین می تواند یک محله را ببلعد
مجتبی شاکری در جلسه غیرعلنی شورای شهر تهران و در جریان بررسی حادثه شهران، با تاکید بر اینکه مسئولان نباید در شناخت اصل مسئله دچار مشکل شوند تصریح کرد: البته در خلوت خود حتماً گمانه های ریزتر و دورتر را در دستور قرار دهیم و استفاده کنیم تا حقیقت مطلب مشخص شود.
وی با بیان اینکه باید نگاه به این جلسه مدیریتی باشد نه نقطه ای، افزود: باید از این جلسه یک بیانیه هشدار آمیز از سوی مجموعه افراد مسئول - اعم از مجموعه ها ی دولتی و شهری – صادر شود؛ در واقع حاصل این جلسه باید بیانیه ای باشد که برای شورای شهر و مسئولان باقی بماند.
این عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه پایتخت استعدادهای فراوانی برای آسیب در حوادثی مانند زلزله و رانش زمین و نظایر آن دارد، گفت: هم اکنون 30 درصد آبی که مردم استفاده می کنند، هدر می رود و وارد بافت های زیرین زمین می شود. سرنوشت این آب ها از جمله نکاتی است که باید به آن توجه شود؛ چرا که رخداد حادثه در این بخش نه بالقوه، بلکه به صورت بالفعل وجود دارد؛ حادثه هم خبر نمی کند که چه زمانی رخ می دهد.
وی با اظهار اینکه در گزارشِ حفاری های مترو، بحث مقارها مطرح شده است، گفت: این بحث بسیار مهم است؛ فضاهای بازی که زیر زمین وجود دارد ممکن است یک محله را ببلعد. اگرچه ممکن است این موضوع هیچ ربطی به شهرداری تهران نداشته باشد اما رصد کردن مقارها با توجه به اینکه تهران یک شهر قدیمی است باید در دستور کار قرار بگیرد.
شاکری با اشاره به اینکه سه رودخانه بزرگ آبرسانی تهران را انجام می دهد، خاطرنشان کرد: سرنوشت این آب ها چه می شود؟ به کجا می رود و چه اتفاقاتی در زیر زمین برای آنها می افتاد؟ این مسئله ممکن است در هر نقطه ای رخ دهد. خوشبختانه در بازدید حضوری و پرسش هایی که به صورت تلفنی انجام دادم هماهنگی خوبی صورت گرفته بود، اما نباید فراموش کرد که این حادثه در یک نقطه رخ داد، اگر این اتفاق در چند نقطه صورت بگیرد، ممکن است دچار یک مشکل لاینحل شویم.
رییس کمیته فرهنگی شورای شهر تهران در ادامه تاکید کرد: برای اجرای پروژه های مترو شناسایی بافت زیرسطحی، هماهنگی با دستگاه های مرتبط پیش از حفاری،رصد کردن تغییرات بافت و تغییر مسیر آب و فاضلاب های زیرزمینی در موضوع مترو بسیار اهمیت دارد و نکته مهمتر حفظ امنیت مترو با وجود محدودیت های آن در جریان عملیات خرابکاری و تروریستی است.
وی با تاکید بر اینکه این موضوعات باید هم اکنون در این جلسات مطرح شود، یادآور شد: پنهان کردن این موضوع هیچ سودی ندارد بلکه نشان دادن درست و منطقی این مشکلات به شهروندان موجب می شود که آنها در جریان قرار بگیرند که در چه شهری و با چه هزینه مدیریتی زندگی می کنند.
*سروری: مقصر اصلی کسانی هستند که مانع ایجاد مدیریت یکپارچه شهری می شوند
پرویز سروری با اشاره به حادثه آتش سوزی و انفجار گاز در محله شهران گفت : این حادثه دو مقصر دارد یکی ظاهری و دیگری باطنی . در بعد ظاهری ،دستگاه هایی که در بروز حادثه دخیل بودند و نیز در حضور داشتن در محل تعلل به خرج دادند.اما مقصران اصلی که پنهان هم هستند کسانی می باشند که در مقابل ایجاد مدیریت یکپارچه مقاومت می کنند.
وی ادامه داد : این حادثه یک هشدار بود که تهران به شدت در برابر حوادث آسیب پذیر و در معرض بحران است.
سروری تصریح کرد : از اینرو مدیریت یکپارچه یک مطالبه ملی است و باید مسئولان را مجبور کنیم تا مجاب شوند این مهم را محقق کنند . به نظر دیگر از مرحله گفتار درمانی گذر کرده ایم.
*چمران: لزوم ایجاد کانال مشترک تاسیسات شهر
مهدی چمران با اشاره به حادثه اتفاق افتاده در شهران گفت: با توجه به ابعاد و توضیحات ارائه شده از سوی مسئولان شهرداری در هله اول خوشحال هستیم که مدیریت بحران را به سازمان بحران تبدیل کردیم تا در وقوع بحران ها مدیریت بهتری را شاهد باشیم.
وی ادامه داد: در هنگام وقوع حادثه گمانه زنی های بسیاری شد و نیز شایعه های زیادی که از جمله آن می توان به دیر رسیدن نیروهای آتش نشانی که در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار به چاپ رسیده بود اشاره کرد که خوشبختانه با توضیحات شهردار تهران مبنی بر رسیدن نیروها ظرف 2 دقیقه این مهم باید اصلاح شود.
چمران در ادامه با بیان اینکه لزوم احداث کانال شهری باید بیش از پیش جدی گرفته شود گفت : تاسیسات شهری یک ضرورت شهری است ولی متاسفانه در اجرای آن از سوی نهاد های مسئول کوتاهی می شود ولی من از مدیریت شهری میخواهم این مهم را لااقل در بزرگراه های جدید تاسیس ایجاد کنند.
چمران همچنین با اشاره به اینکه استفاده همزمان از انرژی ها کاری مقرون به صرفه نیبست خاطر نشان کرد: در همه جای دنیا این گونه است که هیچ وقت انرژی ها را در کنار هم استفاده نمی کنند(برق در کنار گاز) حال آنکه ما این کار را در روستاهایمان هم انجام می دهیم و فکر می کنیم کار درستی انجام داده ایم.
رییس شورای اسلامی شهر تهران یاد آور شد: باید جسارت و شجاعت این را داشته باشیم که این رویه را تغییر دهیم البته به شرط آنکه شرایطی فراهم شود تا قیمت برق همطراز گاز ارزان شود تا برای مشترکین مقرون به صرفه باشد.
وی همچنین افزود: این حادثه به ما یادآوری کرد که نبود مدیریت یکپارچه شهری تا چه اندازه می تواند مخاطره آمیز باشد از اینرو لزوم ایجاد این مهم برای تهران اجتناب ناپذیر است.
مهدی چمران همچنین پیشنهاد داد کمیته ای تشکیل شود تا ضمن بررسی ابعاد این حادثه به صورت تخصصی دستورالعملی در این راستا تهیه کند .
