گروه اجتماعی- پنی سیلین همانند بسیاری از داروها دارای عوارض و فوایدی است که دانستن آنها خالی از فایده نخواهد بود.
به گزارش افکارنیوز، پنی‌سیلین‌ها گروهی از داروهای آنتی‌بیوتیک هستند که در برابر ارگانیسم‌های آسیب‌پذیر به خصوص باکتری‌های گرم مثبت به کار می‌روند؛ پنی‌سیلین‌ها نخستین گروه از دسته آنتی‌بیوتیکهای بتالاکتام هستند.
عوارض دارو
بررسی ها نشان می دهد، پنی سیلین‌ها غیر سمی هستند البته اشکال اصلی این ترکیبات افزایش حساسیتی (Hypersensivity) است که به گونه تقریبی در ۱ تا ۱۰ درصد بیماران روی می‌دهد. واکنش‌های افزایش حساسیت دربرگیرنده شوک آنافیلاکسی، بثورات پوستی، کم خونی همولیتیک، نفریت و تب دارویی است.
آنافیلاکسی جدی‌ترین عارضه پنی سیلین است که در ۰٫۵ درصد بیماران روی می‌دهد. مرگ در اثر آنافیلاکسی در ۰٫۰۰۲ درصد بیماران (یک در پنجاه هزار) به چشم می‌خورد.
برای پیشگیری از بروز هرگونه مشکل، تست این دارو برای کسانی که نخستین بار پنی سیلین مصرف می‌کنند، الزامی است.
به همین دلیل برای اجتناب از بروز واکنش آنافیلاکسی، عدم حساسیت سریع بیمار به دارو تست می شود؛ نحوه تست به این گونه است که با چکاندن یک قطره از محلول پنی سیلین در داخل چشم، چند دقیقه صبر می کنند تا ببینند علایم قرمزی چشم و سوزش ایجاد می شود یا خیر، اگر این علایم بروز نکرد فرد به دارو حساسیت ندارد در غیر این صورت وی نسبت به پنی سیلین حسایت دارد.
معمولا تست برای بیمارانی که زیر ۱۲ سال دارند به دلیل احتمال کم ایجاد حساسیت قبلی انجام نمی‌شود.
البته این تست برای بیمارانی که تزریق کمتر از یک سال داشته‌اند، انجام نمی‌شود.
در مورد تست پنی‌سیلین نظرات متفاوتی وجود دارد، گروهی معتقدند اگر قرار باشد حساسیت رخ دهد با همان مقدار کم دارو در تست هم ممکن است اتفاق بیفتد. با این حال، راه معمول تشخیص حساسیت انجام تست و در نظر گرفتن سابقه تزریق بیمار است. اگر از آخرین تزریق پنی‌سیلین بیشتر از یک سال نگذشته باشد، دیگر شوک اتفاق نخواهد افتاد؛ البته باز هم توصیه می‌شود تزریق در مراکز درمانی مجهز انجام گیرد. احتمال ایجاد حساسیت به پنی سیلین برای تمام افراد وجود دارد اما کسانی که به مواد غذایی خاص مانند بادام زمینی یا برخی آجیل‌ها و... حساسیت دارند بیشتر از بقیه در خطر واکنش حساسیتی و شوک آنافیلاکسی هستند.
معنی عددهای مندرج بر روی پنی سیلین چیست؟
پنی‌سیلین‌ها روی باکتری‌های «گرم مثبت» تاثیر می‌گذارند. این دارو را می‌توان هم به شکل خوراکی و هم به شکل تزریقی مصرف کرد. «پنی‌سیلین» نام کلی دارو است و با توجه به مقدار ماده موثره به کار رفته در آن و ترکیبش با مواد دیگر در انواع و اشکال مختلفی وجود دارد؛ برای مثال در مورد پنی‌سیلین تزریقی می‌توان به پنی‌سیلین800هزار، پنی‌سیلین 6.3.3 و پنی‌سیلین یک میلیون و 200 اشاره کرد. یکی از تفاوت‌های عمده این پنی‌سیلین‌ها در مدت زمان اثرگذاری‌شان است؛ برای مثال پنی‌سیلین 6.3.3 و A یک میلیون و 200 به گونه‌ای فرموله شده‌اند که به صورت آهسته اثر داشته و یا به عبارت دیگر در طولانی مدت متابولیزه شوند؛ بنابراین اثر پنی‌سیلین یک میلیون و 200 برای 2 هفته تا یک ماه باقی می‌ماند اما پنی‌سیلین 800 هزار در همان 12 تا 24 ساعت اولیه تاثیر می‌گذارد.
اگر به هر دلیلی تزریق پنی‌سیلین خارج از مراکز درمانی انجام شد به محض مشاهده علائمی مانند خارش شدید، کهیر و تنگی نفس باید بلافاصله اورژانس را خبر کرد.
حساسیت به کدامیک شایع تر است پنی‌سیلین تزریقی یا خوراکی ؟
پنی‌سیلین خوراکی اگر با دوز بالا مصرف شود، ممکن است در فرد ایجاد حساسیت کند اما این نوع با حساسیت پنی سیلین تزریقی متفاوت است.
از آنجایی که میزان ورود داروی تزریقی به بدن سریع‌تر انجام می شود، ممکن است شوک آنافیلاکسی رخ دهد اما معمولا در مورد پنی‌سیلین‌های خوراکی بحث شوک مطرح نیست. حساسیت به پنی‌سیلین تزریقی معمولا با احساس خارش، گزگز، کهیر و طعم فلزی در دهان آغاز می‌شود و در نهایت باعث تنگی نفس، بیهوشی و در صورت عدم توجه، باعث مرگ می‌شود اما حالت‌هایی مانند سرفه، عطسه، دل‌درد و دل‌پیچه جزء علائم شوک آنافیلاکسی محسوب نمی‌شوند و می‌توان آنها را با کم کردن دوز یا جایگزین کردن دارو کاهش داد. معمولا برای کسانی که نسبت به پنی‌سیلین حساسیت دارند، دارو را جایگزین می‌کنند. اگر سابقه حساسیت دارید حتما پزشک خود را در جریان بگذارید.
بی حس کننده، اشتباه خطرناک تزریق پنی سیلین
گاهی اوقات برخی بیماران برای کاهش درد تزریق پنی‌سیلین، همراه با آن مقداری داروی بی‌حس‌کننده تزریق می‌کنند که این کار عوارض خاص خود را دارد و بی‌خطر نیست.
بنابراین بهتر است اگر نمی‌توانید درد پنی‌سیلین را تحمل کنید، از پزشک خود بخواهید در صورت امکان آن را با داروی خوراکی جایگزین کند.
تزیق پنی سیلین فقط در مراکز درمانی
توصیه می‌شود تمامی داروهای تزریقی به ویژه پنی سیلین را در مراکز درمانی تزریق کنید تا از عوارض احتمالی آنها در امان باشید زیرا پنی سیلین به دلیل ساختمان شیمیایی خاص ممکن است باعث ایجاد حساسیت و شوک آنافیلاکسی شوند؛ به همین دلیل باید حتما در مراکز درمانی مجهز به دستگاه احیا تزریق شوند.
یکی از مهم‌ترین عوارض این شوک، تنگی نفس است و اگر بیمار با استفاده از این دستگاه‌ها احیا نشود، ممکن است جان خود را از دست بدهد. علاوه براین، حساسیت به پنی‌سیلین می‌تواند باعث ایجاد مشکلات پوستی از جمله خارش و کهیر و همچنین کم‌خونی همولیتیک شود. لازم به ذکر است که این شوک بلافاصله بعد از تزریق ایجاد می‌شود؛ یعنی اگر تزریق انجام شد و بیمار علائمی نداشت دیگر شوک آنافیلاکسی ایجاد نمی‌شود. اگر به هر دلیلی تزریق پنی‌سیلین خارج از مراکز درمانی انجام شد به محض مشاهده علائمی مانند خارش شدید، کهیر و تنگی‌نفس باید بلافاصله اورژانس را خبر کرده و همزمان تنفس دهان به دهان، ماساژ قلبی و اقدامات احیا را شروع کرد و تا رسیدن اورژانس به این اقدامات ادامه داد.
داروهای موجود در داروخانه ها سالم هستند
برای تهیه هر وع دارو توصیه می شود به داروخانه مراجعه کنید زیرا در این مراکز داروهایی عرضه می شود که استاندارد‌های لازم برای فروش را داشته و مورد تایید وزرت بهداشت هستند.
داروساز وظیفه دارد داروی سالم و مورد تایید سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت را به بیمار تحویل دهد.
دارویی که در داروخانه به فروش می‌رسد از لحاظ قانونی دارای کیفیت و اثربخشی لازم بوده و تاریخ مصرف و شرکت تولید کننده آن مشخص است در حالی که با تهیه دارو از سایر مبادی غیر قانوین احتمال تقلبی یا قاچاق بودن آن وجود دارد.
در چه صورت دارو جمع آوری می شود؟
گاهی اوقات برخی از شرکت‌های رسمی، دارویی را تولید می کنند اما پس از مدتی مشخص می شود، این دارو دارای عوارضی است در چنین مواقعی دارو جمع‌آوری خواهد شد.
