در روایتی از امام صادق (ع) چنین آمده است: «هیچ کس به جز کافر نام صاحب‌الامر را بر زبان نمی‌آورد».[1]
در یکی از توقیعات حضرت صاحب الزمان (عج) نیز چنین آمده: «ملعون است، ملعون است کسی که نام مرا در محفلی بین مردم ببرد».[2]
از این روایات باز هم در کتاب های شیعه یافت می‌شود به طوری که علامه مجلسی در بحارالانوار یک باب به همین موضوع اختصاص داده است.[3]
حال این نکته مهم است که بدانیم نام حضرت را که در روایات بر بیان نکردن آن تأکید بسیار شده است، چیست؟ در روایتی از پیامبر(ص) آمده است که «مهدی از فرزندان من است، اسم او اسم من و کنیه اش کنیه من است».[4] با توجه به این روایت می‌توان فهمید که نام حضرت مهدی(عج)، محمد است و نباید ایشان را با این نام خواند.
با کمی دقت در مطالب بالا فهمیده می‌شود که نباید حضرت مهدی(عج) را با نام محمد بخوانیم؛ نه این که نام محمد را بر زبان نیاوریم و یا این که این نام را بر کودکان خود نگذاریم، بلکه منظور این است که هر گاه خواستید حضرت مهدی (عج) را بخوانید، از نام اصلی‌شان (محمد) استفاده نکنید.
یاد کردن نام شریف امام عصر(عج) به چند گونه امکان دارد: 1.یاد کردن آن در کتاب‌ها؛ 2. یاد کردن آن به کنایه؛ مثلاً بگوید اسم او اسم رسول خدا است؛ 3. یاد کردن نام ایشان در مواقع ترس که ممکن است ضرر جانی برای امام (عج) یا آن فرد داشته باشد؛ مانند یاد کردن نام ایشان در دوران غیبت صغرا؛ 4. یاد کردن نام آن حضرت در حالتی که ترسی در کار نیست و تقیه لازم نیست؛ مانند دوران ما.
مورد اول و دوم به اتفاق علما اشکالی ندارد؛ زیرا علمای شیعه بالاجماع با این کار مخالفت نکرده‌اند.[5] مورد سوم نیز به اتفاق نظر علمای شیعه اشکال دارد و حرام است.[6] اما درباره مورد چهارم اختلاف نظر وجود دارد. برخی از علمای شیعه معتقدند که این کار اشکال دارد و برخی معتقدند که اشکالی ندارد؛ برای مثال علامه مجلسی معتقد است که کلاً یاد کردن امام زمان (عج) با نام محمد اشکال دارد؛ چه در دوران غیبت صغرا و چه در دوران غیبت کبرا.[7] در مقابل علی بن عیسی اربلی از فقهای بزرگ شیعه معتقد است که منع تلفظ به نام مهدی (عج) تنها از روی تقیه بوده است و اکنون دیگر این تقیه وجود ندارد و در نتیجه این منع هم برطرف شده است.[8]
بنابراین، می‌توان این طور جمع‌بندی کرد: اولاً: چیزی که از آن در روایات منع شده است، این است که امام زمان(ع) را با نام محمد بخوانیم؛ نه این که نام محمد را به کلی به کار نبریم و حتی برای فرزندانمان نیز این اسم را انتخاب نکنیم. ثانیاً: بین علمای شیعه درباره این که آیا در دوران کنونی که ترس و تقیه‌ای در کار نیست، آیا باز هم یاد کردن امام زمان (عج) با نام محمد اشکال دارد یا نه، اختلاف است و برخی از فقهای بزرگ شیعه معتقدند در این دوران اشکالی ندارد و آنچه در روایات آمده مختص دوران غیبت صغرا است که شیعیان در حالت تقیه بوده‌اند.
پی نوشت‌ها:
[1] کورانی، علی، المعجم الموضوعی لاحادیث الامام المهدی، ص 890، ناشر شخصی، چاپ اول.
[2] همان.
[3] علامه مجلسی، بحار الانوار، ج 51، ص 31 – 33، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1362.
[4] المعجم الموضوعی لاحادیث الامام المهدی، ص 176.
[5] تونه‌ای، مجتبی، موعود نامه، ص 101، انتشارات مشهور، چاپ اول.
[6] همان، ص 102.
[7] بحار الانوار، ج 51، ص32.
[8] تونه‌ای، مجتبی، موعود نامهص 102.
