طبیعتی سرسبز ،چادرهایی خاکستری که همه اسباب و اثاثیه اش را می توان بارِ یک چهار پا کرد و دختران و زنانی سرشار از زندگی که با لباس های رنگارنگ در اطراف چادرها مشغول کار و فعالیتند، این تصاویر دل هر بیننده ای را به مهمانی رنگها می برد و چه مهمانانی که خسته از زندگی روزمره ماشینی آرامش را در این زندگی ساده می یابند و اینجاست که یکرنگی با طبیعت فرصتی می شود برای رهایی از روزمرگی ها و بازگشت به خویشتن خویش؛ از همین روست که تلاش ها برای معرفی زندگی عشایر به عنوان الگویی برای زندگی مسالمت آمیز با طبیعت و در عین برای به چرخش درآوردن چرخ اقتصادی مطرح می شود و جشنواره ها شکل می گیرد.
22 اردیبهشت مصادف با اتفاقی مهم در اردبیل بود، رویدادی که توانست گوشه ای از زندگی سرتاسر صفا و صمیمت مردمان این خطه از ایران اسلامی را هر چند کوتاه اما نمادین هم که شده به میان مردم عادی بکشاند؛ زندگی عجین شده با طبیعت که سالها است ادامه دارد و حتی امروز در برخی از کشورها چون مغولستان به برندی اقتصادی برای آن کشور تبدیل شده است؛ ششمین جشنواره ملی کوچ عشایر بیله‌سوار، فرصتی بود تا مردم عادی از نزدیک، زندگی در میان کوچ نشینان غیور و دلیر سرزمین ایران را تجربه کنند.
فرصت سوزی یا فرصت سازی؟
اما اینکه ششمین جشنواره ملی کوچ عشایر بیله‌سوار، در بازشناسی زندگی عشایر و ایجاد جذابیت برای گردشگران داخلی و خارجی چقدر موفق بود نکته مهمی است که باید مورد توجه دست اندرکاران برپایی این جشنواره قرا بگیرد تا در سال های آتی علاوه بر رفع کاستی های موجود با برنامه ریزی دقیق تر تحقق اهداف این جشنواره دور از دسترش نشود کما اینکه جشنواره امسال که با وجود استقبال گسترده مردم منطقه و تاکیدات مکرر مسئولان ارشد استان اردبیل برای ضرورت برگزاری آن با اینکه نام ملی بودن را یدک می‌کشید در غیاب مهمانان ملی و بدون حضور سایر ایلات عشایر و تنها با حضور ایل شاهسون برگزار شد و البته برخی کاستی ها، گلایه هایی هر چند کوچک را در پی داشت؛ گلایه هایی از جنس حقیقت.
بانوی عشایری که به جشنواره ملی کوچ عشایر بیله سوار جشنواره آمده بود، به خبرنگار سبلانه گفت: با اینکه عشایر غیور و دلیر هموراه در طول تاریخ پرچمدار تولید و مرزبان حقیقی مملکت بوده اما هنوز هم که هنوز است همت و تلاش این شیرزنان و دلیر مردان در جامعه نادیده گرفته می شود و چه بسا که در دادن امکانات از کمترین ها برخوردار می شوند.
این شیرزن عشایر شاهسون ادامه داد: باید از برگزارکنندگان چنین جشنواره هایی تشکر کرد اما به نظرم اگر چنین جشنواره هایی در محل سکونت عشایر برگزار شود نتیجه بهتری خواهد داشت.
وی بر این باور است که نه قهر طبیعت و نه هر بی مهری دیگری، مهر زندگی عشایری را از دل کوچ نشینان بیرون نمی کند اما چیزی که مهم است و می تواند به چرخاندن چرخ های اقتصادی کشور شتاب بیشتری بدهد، تسریع در رفع مشکلات عشایر و معرفی جایگاه واقعی آنها به همگان است مطلبی که نماینده ولی فقیه در استان اردبیل در جشنواره ملی کوچ عشایر بر آن تاکید کرد.
نشود مثل «آفتابه لگن هفت دست، شام و نهار هیچی»
به گفته آیت الله سید حسن عاملی،معرفی جایگاه واقعی عشایر به همگان یک ضرورت است چرا که یکپارچگی ایران و تشکیل حکومت شیعی مرهون عشایر دشت مغان است و باید تاریخ نویسان ،تاریخ عشایر این منطقه را بنویسند.
امام جمعه اردبیل خاطرنشان کرده که این طور نباشد که در قضیه رسیدگی به امور عشایر "آفتابه لگن هفت دست، شام و نهار هیچی" رخ بدهد.
در حالی ششمین جشنواره ملی عشایر پس از گذراندن یک روز با صفا در کنار عشایر شاهسون، به کار خود پایان داد که حجت الاسلام کریم قیاسی امام جمعه بیله‌سوار در خطبه های نماز جمعه، با انتقاد از صدا و سیما، گفت: با توجه به کار بسیار زیاد و تعداد غرفه ها و حضور پرشور مردم و عشایر استان متاسفانه صدا و سیما تنها به پخش تصاویر اندک بسنده کرد که به هیچ وجه در شان عشایر غیورمنطقه نبود.
به گفته وی عشایر غیرتمند استان با مشکلاتی مواجه هستند که مسئولان تنها با شعار دادن نمی‌توانند کاری از پیش ببرند، باید برای مسائلی از قبیل معشیت،راه، اب آشامیدنی و... اقدامات جدی و اساسی صورت بگیرد.
همچنین با وجود استقبال زیاد مردم منطقه از جشنواره ملی کوچ عشایر بیله سوار و اشتیاق ها برای برپایی چنین برنامه هایی، این جشنواره هم از زباله‌های رها شده که معضل لاینفک بیشتر جشنواره ها است بی نصیب نماند، مشکلی که باید چاره ای اساسی برای آن اندیشیده شود تا در جشنواره های بعدی یکرنگی با طبیعت بیشتر به چشم بیاید تا تخریب آن.
البته در مقطع کنونی باید به این امر مهم توجه داشت که با تمام این تلاش ها و برگزاری جشنواره ای مهم چون جشنواره ملی کوچ عشایر بیله سوار اقدامات صورت گرفته برای معرفی جایگاه واقعی عشایر استان اردبیل کافی نبود و نیازمند تلاش های جدی تر بویژه فعال کردن تور های دسته جمعی زندگی در میان عشایر است.
در حالی که زندگی عشایری با وجود متاثر شدن از مظاهر تکنولوژی همچنان بسیاری از سنتها و ارزشهای اصیل ایرانی را حفظ کرده و دیدنیهای این نوع زندگی با جذابیتهایی که دارد می تواند صنعت توریسم(اکوتوریسم) اردبیل را متحول کند؛ تحولی که در لحظه لحظه زندگی کوچ نشیان قابل مشاهده است و ایل نشینان با آنکه می دانند تا رونق گرفتن صنعت گردشگری عشایر فاصله بسیار دارد اما هنوز در گوشه و کنار این مرز و بوم، ساده و بی آلایش اما تاثیر گذار در اقتصاد کشور ، روزگار می گذرانند.
عشایر شاهسون دشت مغان که از لحاظ ایلی سومین رتبه را در بین 90 ایل کشور دارند نقش بسیار مهمی در تولید و اشتغال دارند به طوری که هم‌اکنون با پرورش 7 هزار راس دام، تولیداتی به ارزش بیش از 200 میلیارد تومان را به بازار عرضه می کنند.
13 هزار تن فرآورده‌های لبنی و11هزار تن گوشت قرمز ، یک هزار و 700 تن محصولات دامی بخشی از تولیدات عشایر استان اردبیل است.
