محمد صادق معماریان تحلیلگر بینالمللی بازار نفت طی ارسال یادداشتی به زبان انگلیسی به این خبرگزاری، مسائل بازار نفت را در بازارهای جهانی بویژه بعد از برکناری علیالنعمیی وزیر نفت عربستان تحلیل کرده است.وی همان کسی است که چهار ماه پیش برکناری وزیری که 21 سال سکاندار وزارت نفت بود را پیشبینی کرده بود.
ترجمه این یادداشت در زیر میآید:
من در مصاحبهام در مورد بازار نفت که در 11 ژانویه 2016 منتشر شد، نخستین هشدار در مورد برکناری آقای النعیمی از سمت خود را داده بودم.
در این مصاحبه آمده بود: « مشکلات ناشی از کاهش قیمت نفت بر سعودیها بیش از ایران بارز خواهد بود. نخستین تاثیر آن نصیب آقای النعیمی خواهد شد که ممکن است جایگاه خود را دقیقا همانند آنچه برای همتای پیشینش، آقای زکی یمانی پس از سقوط قیمتها در اواخر 1985رخ داد، از دست بدهد. این اتفاق نتیجه سیاست یمانی در دفاع از نفت 30 دلاری از طریق کاهش تولید نفت عربستان به میزان 7 میلیون بشکه بود.
بعدا وی مجبور شد تا تمامی آن بشکههای نفتی را پس از سقوط سیستم قیمتگذاری بازار نفت، برای بازگردان سهم عربستان از بازار دوباره عرضه کند. دقیقا همان سناریویی که به جایگاه وی به عنوان یک وزیر نفت در سال 1986 پایان داد.»
جالب توجه است که پس از رفتن زکی یمانی و بازسازی سهمیهبندی تولید اوپک، قیمت نفت در ابتدای سال 1987تا 18 دلار در هر بشکه بالا رفت.
برکناری النعیمی
این پیشبینی تحقق یافت و آقای النعیمی برکنار و معاون خود آقای الفالح، رئیس آرامکو در 7 می 2016 جایگزین شد. در حال حاضر، بازیگران بازار تاحدی در مورد تاثیرات احتمالی تغییرات در دولت سعودی بر بازار نفت گیج شدهاند. در حقیقت، سیگنالهای گیج کننده ارسال شده از ناحیه عربستان سعودی، وضع دشواری ایجاد کرده است که بر 2 موضوع تمرکز دارد:
نخست، در سیاست فریز نفتی که در دوحه مطرح شد و به طرز حیرتآوری بر پایه سطح تولید حداکثری ماه ژانویه 4 کشور شرکت کننده روسیه، عربستان، ونزوئلا و قطر است. این سیاست، روش عربستان بود برای رهاسازی قیمتهای نفت، دقیقا در زمانیکه این کشور در حال تولید حداکثری بدون هیچ میلی برای کاهش تولید تولید بود.
دوم، جدال مطرح شده در مورد سیاست فریز نفتی با مشارکت یا بدون مشارکت ایران در سطح سیاسی عربستان است.
نقشه راه عربستان
در حقیقت، شیوه سیاست فریز نفتی پیشنهادی کنونی چیزی نیست جز تمدید روش فنی قدیمی آقای نعیمی برای کسب سهم حداکثری از بازار با حداکثر تولید که از ابتدای ژوئن 2014 به کار گرفته شده است. درحالیکه اعلام دومین موضوع توسط محمد بن سلمان مبنی بر اینکه هیچ فریزی بدون مشارکت ایران انجام نمیشود، یک موضع کاملا سیاسی در این زمینه است.
با این حال، هر دوی این سیاستها ظاهرا در بازار نفت تاثیر کاهشی دارند. درحالیکه تفسیر تغییرات جدید در دولت سعودی در بازار نفت قطعا افزایشی است چراکه میتواند قیمت نفت خام آمریکا را در روزهای اخیر تا 47 دلار در هر بشکه بالا ببرد و اکنون قیمت این نوع نفت در اطراف 44 دلار در هر بشکه در نوسان است. جالب است که تمامی این اتفاقها در حالی رخ میدهد که تولید سریع ایران به بازار باز میگردد و تاحدی این روند را کند میکند.
در حال حاضر، پاسخ احتمالی به این وضع دشوار بر اساس بیانیه الفالح در اوایل امسال مبنی بر اینکه نفت 30 دلاری غیرعقلانی است و قیمتها باید تا پایان امسال افزایش یابد، میتواند این باشد که جایگزینی النعیمی با معاونش الفالح تنها یک پیام برای بازار نفت دارد: «احتمالا سیاست (حفظ) سهم بازار از سوی عربستان ملایم خواهد شد» و این نقشه راه جدید دولت (عربستان) در ماههای اتی خواهد بود.