قدرت‌نمایی شاهزاده سعودی با برکناری وزیر نفت

سی‌ان‌بی‌سی در مطلبی نوشت: پایان بیش از دو دهه سکان‌داری «علی النعیمی» در وزارت نفت عربستان به معنای شروع دوران جدیدی در بازار جهانی نفت و نشانه‌ای از تمایل عربستان به حفظ روند کنونی بهای این کالای ارزشمند است.

 

روز گذشته (شنبه)، عربستان سعودی طی حکمی خالد الفالح – مدیرعامل شرکت نفت آرامکو – را در راستای ترمیم گسترده کابینه این کشور، جایگزین النعیمی کرد. النعیمی موردتوجه‌ترین و تاثیرگذارترین شخصیت نفتی جهان بود؛ به گونه‌ای که کوچک‌ترین اظهارنظر وی می‌توانست برای ماهها سمت و سوی بهای نفت را تغییر دهد. درست به همین دلیل بود که اغلب در بازار جهانی نفت از او تحت عنوان "استاد" یاد می‌شد. 

 

اوایل ماه جاری، نشست مقامات بلندپایه کشورهای تولیدکننده نفت عضو اوپک و غیراوپک در دوحه قطر به دلیل آنچه که افزایش تنشها میان ایران و عربستان سعودی خوانده شد، نتوانست به توافق قابل‌قبولی برای کاهش سقف تولید نفت منجر شود.

 

به دنبال شکست این نشست، بسیاری از تحلیلگران نفتی عنوان کردند که کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت به زودی توانایی خود برای تصمیم‌گیری‌های کلان در بازار جهانی نفت و تاثیرگذاری بر قیمتها را از دست خواهند داد و درست همان زمان بود که اولین زمزمه‌ها برای برکناری النعیمی از وزارت نفت عربستان و انتصاب الفالح به جای وی به گوش رسید.

 

النعیمی در تمام طول دوران وزارت خود تلاشهای گسترده‌ای را برای مدیریت بهای نفت انجام داد و اینک در غیاب او، شاید قدرتهای دیگر بازار بتوانند نقش پررنگ‌تری را در قیمت‌گذاری نفت خام ایفا کنند. در حقیقت، النعیمی نقش یک "نیروی تعدیل‌کننده و ثبات‌بخش" را در بازار جهانی نفت ایفا می‌کرد و به اعتقاد ناظران بین‌المللی، واکنش بازار نفت به غیبت او منفی خواهد بود. 

 

تحلیلگران بین‌المللی برکناری النعیمی از وزارت نفت پس از بیش از دو دهه حضور در این وزارتخانه بزرگ را آغازی بر قدرت‌نمایی علنی شاهزاده محمد بن سلمان – جانشین ولیعهد و وزیر دفاع 30 ساله عربستان سعودی – در سلسله مراتب قدرت در این کشور می‌دانند و معتقدند همان اندازه که النعیمی باعث ایجاد ثبات در بازار نفت می‌شد، اکنون بن سلمان می‌تواند در این بازار اختلال ایجاد کند. 

 

ناظران بین‌المللی بازار نفت معتقدند وزیر نفت جدید عربستان سعودی "یک تکنوکرات قابل" است؛ اما با وجود بن سلمان هرگز نمی‌تواند از اقتداری که النعیمی در حوزه سیاست‌گذاری نفت در دوران ملک عبدالله از آن بهره‌مند بود، برخوردار باشد. بویژه آنکه انتظار می‌رود بن سلمان که از سال گذشته ریاست شورای توسعه اقتصادی عربستان را نیز برعهده‌ دارد، به جنگ اقتصادی خود با ایران برسر بازار نفت ادامه دهد.

 

افزون بر این، النعیمی به عنوان معمار اصلی سیاست نفتی عربستان یکی از مخالفان همیشگی عرضه مازاد نفت خام به بازار بود؛ اما اکنون با برکناری او، بدون تردید، باز نفت از آنچه که هست غیرقابل‌پیش‌بینی‌تر خواهد شد.