کاهش وزن یکی از علائم هشدار دهنده اصلی برای نفخ است. اگر شما بدون تغییر رژیم غذایی و یا شروع یک رژیم ورزشی جدید، شروع به از دست دادن چند پوند وزن کرده اید، باید در مورد بروز نفخ در خود نگران باشید بخصوص اگر بیش از 10 درصد وزن بدنتان از دست رفته باشد. کاهش وزن می تواند به دلیل تومهایی در روده ها ایجاد شود و به شما بعد از مصرف مقدار کمی از مواد غذایی احساس سیری دهند. از این تومورها همچنین موادی ترشح می شود که اشتها را سرکوب می کند.

آسیت و یا همان تجمع غیرطبیعی آب و مایعات در شکم و لگن یکی دیگر از عوامل ایجاد کننده نفخ است. در این شرایط بر خلاف مورد قبل فرد دچار افزایش وزن شده و اندازه دور کم او نیز بیشتر خواهد شد. آسیت معمولا از بیماری کبدی ناشی می شود. اما در 10 درصد موارد نیز وجود یک سرطان، علت ایجاد آسیت است. در موارد شدید، آسیت می تواند ظاهر یک خانم باردار چند ماهه را به فرد بدهد.

در مواردی که فرد علائم نفخ، یرقان و زردی پوست و چشم ها را همراه با هم تجربه می کند، احتمال ابتلا به سرطان کبد وجود خواهد داشت. البته این علائم در بیماری های کبدی خوش خیم مانند هپاتیت هم دیده می شود.

درد شکمی شدید و نفخی که به یکباره ایجاد شود، مخصوصا زمانی که با تهوع و استفراغ نیز همراه باشد، می تواند نشانه ای از انسداد روده ای ناشی از زخم و یا تومور باشد. در این شرایط مراجعه هرچه سریع تر به پزشک و پیگیری درمان برای پیشگیری از عوارض خطرناک تری مانند سوراخ شدن روده و حتی مرگ ضروری خواهد بود. این انسداد به شدت دردناک است و شدت آن با غذاخوردن بیشتر خواهد شد.

وجود خون در مدفوع یا خونریزی واژن که مربوط به قاعدگی نیست می تواند ارتباطی با نفخ های شدید داشته باشد. خوشبختانه شایع ترین دلایل اینگونه خونریزی ها بیماری هایی مانند هموروئید، اختلالات قاعدگی، فیبروم های رحمی و یا سایر مشکلات زنانگی است. اما گاهی اوقات نیز ارتباطی بین این علائم و سرطان های متعدد از جمله سرطان کولون و سرطان رحم وجود خواهد داشت.

علاوه بر علائم بالا، تبی که همراه با نفخ تظاهر کند، معمولا نشانه وجود یک عفونت و التهاب خواهد بود. اگر این وضعیت با افزایش تعداد گلبول های سفید خون همراه شود، شرایط جدی تر است و لازم است درمان هرچه سریع تر انجام شود. عفونت های ادراری و عفونت های گوارشی شایع ترین بیماری ها در این شرایط اند.

علت های جدی نفخ

سرطان تخمدان: این علت خیلی نادر است اما یکی از کشنده ترین علت های نفخ می تواند باشد. سرطان تخمدان پنجمین سرطان شایع در زنان است و نسبت به سرطان های تناسلی دیگر، بیشتر باعث مرگ و میر می شود. این سرطان در زنان بالای 50 سال شایع تر است. چاقی، عدم زایمان، سابقه خانوادگی، اختلالات ژنتیکی خاص و هورمون درمانی جایگزین برای طولانی مدت، از علل ابتلا به این سرطان هستند. نفخ مداوم و درد لگن از علائم ابتلا به این سرطان است.

چه کار می توان انجام داد؟

انجام یک معاینه لگنی کامل و یا سونوگرافی ترانس واژینال بهترین راه برای تشخیص این سرطان است.

سرطان رحم: علاوه بر نفخ، سرطان رحم می تواند باعث بروز خونریزی غیر طبیعی واژینال، درد لگن و یا درد هنگام دفع ادرار شود. این مهم است که مطمئن شوید نفخ و تغییر عادات روده مانند یبوست، می تواند نشانه اولیه ابتلا به سرطان رحم باشد. عوامل خطر دیگر عبارتند از مصرف تاموکسیفن، مصرف مکمل های استروژن، سابقه خانواده ابتلا به سرطان رحم.

چه کار می توان انجام داد؟

ترکیبی از علائم فوق بخصوص اگر شما سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان رحم را دارید، باید همراه با تحقیقات فوری بیشتر شامل معاینات لگنی، آزمایشات تصویربرداری مانند سونوگرافی یا سی تی اسکن باشد. خوشبختانه حتی سرطان تهاجمی رحم به اندازه کافی به درمان پاسخ می دهد.

سرطان کولون: یکی از شایع ترین علائم این سرطان نفخ است. اگر این سرطان در انتخاب کولون در رکتوم یا سیگموئید واقع شود، معمولا خونریزی و وخامت یبوست، علائم شایع هستند اما اگر سرطان قسمت های بالاتر روده بزرگ را درگیر کند، نفخ ممکن است تنها علامت اولیه باشد. سرطان روده بزرگ دومین علت شایع مرگ ناشی از سرطان در افراد غیر سیگاری در ایالات متحده است.

چه کار می توان انجام داد؟

سرطان روده بزرگ عمدتا از طریق تغییر در شیوه زندگی قابل پیشگیری و از طریق کولونوسکوپی منظم قابل تشخیص است.

سرطان معده: این سرطان معمولا در اوایل بدون علامت است و یا علائم مبهمی مانند نفخ، سوء هاضمه و یا احساس پری در قسمت فوقانی شکم دارد.

چه کار می توان انجام داد؟

عفونت هلیکوباکترپیلوری معمولا مهمترین عامل خطر برای ابتلا به سرطان معده است. پس انجام آزمایش برای تشخیص این عفونت، یک ایده خوب است، اگر شما فکر می کنید در معرض خطر آن هستید.

بیماری کرون: این بیماری یک حالت خود ایمنی است که روی دستگاه گوارش تاثیر می گذارد و ممولا در روده کوچک یا روده بزرگ است. نفخ یکی از شایع ترین علائم کرون است ضمن این که کرون می تواند منجر به تنگی و انسداد روده شود و علاوه بر نفخ، کاهش وزن، تهوع و استفراغ بعد از غذا را ایجاد کند.

چه کار می توان کرد؟

تشخیص کرون با اشعه ایکس یا کولونوسکوپی میسر است ضمن این که تکنیک های تصویربرداری پیچیده مانند ام آر آی یا سی تی اسکن نیز ممکن است لازم باشد. تغییرات رژیم غذایی، در کاهش علائم کرون مفید است.

ابتلا به سندرم روده تحریک‌ پذیر، بیماری سلیاک، سیروز کبدی، آپاندیسیت، سنگ کیسه صفرا، و یا حتی بیماری های غیر گوارشی مانند بسیاری از مشکلات ناشیاز دیابت، بیماری‌ های تیروئیدی و بیماری‌ های التهابی روده نیز می توانند در ابتدا به صورت نفخ شدید خود را نشان دهند و شناخت این علائم و بیماری ها قطعا در پیگیری و درمان هرچه سریع تر آنها ارزش بسیاری خواهد داشت.