در حالیکه در روایات مختلف از اهمیت کار و کارگر سخن به میان آمده است، در ایران این گروه زحمتکش همواره با بیشترین مشکلات معیشتی روبهرو بودهاند و به جرأت میتوان گفت تلاش شایستهای برای رفع موانع پیشروی آنها انجام نشده است.
کشاورزان مهمترین و اساسیترین حلقه تولید هستند، اما خود همیشه کمترین استفاده را در این میان میبرند.
در این میان استان مازندران با نرخ بالای بیکاری روبهرو است و فریدونکنار نیز از این قاعده مستثنی نیست.
اشتغال و رسالت دولت
ایجاد فرصت شغلی، آنگونه که در قانوناساسی آمده، یکی از وظایف دولتهاست. فراتر از این وظیفه اساسی، دولت باید براساس ماده 44 قانون اساسی، زمینههای اشتغال و تولید و شکلگیری اقتصاد پایدار را بر مبنای سه فرمت «دولتی، تعاونی و خصوصی» در دستور کار خود قرار دهد.
مهندس محمدعلی جلالپور، صاحبنظر اقتصادی در این زمینه میگوید: وظایف دولت در همه بخشها بهویژه اقتصاد، بسیار سنگین است. آنچه که میتواند بستر رشد و پویایی اقتصادی را در کشور و از جمله در مازندران پراستعداد فراهم آورد، هدایت و حمایت دولت از اقتصاد تعاونمحور و خصوصیگراست.
وی با اشاره به وضعیت نامطلوب اقتصادی کشور و مازندران، اظهار کرد: اگر اقتصاد مبتنی بر کارگزاری دولت باشد، وضعیت کنونی همواره قابل تکرار خواهد بود، چراکه دولتها تحت تأثیر نوسانات اقتصاد و سیاست جهانی، دچار نوسان خواهند شد و اگر بر اساس دورنگری قانون اساسی رفتار شود، حتی اگر اقتصاد کشور دچار آسیب جهانی شود، تنها قادر به تاثیر منفی 30درصدی بر اقتصاد کشورمان خواهد داشت.
آمارها، تکاندهنده یا آرامشبخش
اگر اقتصاد کشور و مازندران را با آمارها بخواهیم بررسی و قضاوت کنیم، چارهای جز تأسف و ناراحتی نخواهیم داشت. اشاره نمونهای به یک شهرستان در این زمینه گویای واقعیت تلخ کنونی مازندران است.
بر اساس آماری که رئیس ادارهکار فریدونکنار در جلسهای در حضور امامجمعه این شهرستان مطرح کرد، تنها ۳۲۱ نفر جویندهکار در این شهرستان وجود دارد، اما به نظر میرسد این آمار با واقعیت فاصله زیادی دارد و بیشتر این آمارهای غیرواقعی، فرار رو به جلوی مسئولان است.
شاید به آسانی بتوان گفت که در این شهرستان بیش از هزار جوان بیکار وجود دارد که با آیندهای مبهم روبهرو هستند.
اما آنچه بدتر از بیکاری به نظر میرسد، مشکلات کارگران است، کارگرانی که به هیچ عنوان امنیت شغلی ندارند و از مشکلات روحی و روانی فراوانی برخوردارند.
نبود امنیت شغلی بزرگترین تهدید برای کارگران است، کارگرانی که هر روز صبح به سر کار میروند، اما برای فردای خود هیچ برنامهای ندارند و معلوم نیست که آیا کاری وجود دارد یا خیر.
نبود کارخانه و شهرک صنعتی در فریدونکنار، کمترین فضای کار را برای جوانان این شهرستان فراهم آورده است، بسیاری از جوانان این شهرستان به وسیله روزمزد بودن و استفاده از درآمد فصل کشاورزی به زندگی خود ادامه میدهند و بسیاری نیز بدون دریافت تسهیلات نمیتوانند زندگی خود را بگذرانند.
یکی دیگر از مشکلاتی که در تمام کشور وجود دارد و مختص به فریدونکنار نیست، گستره اختیارات کارفرمایان است، به گونهای که کارفرما به راحتی میتواند کارگر را اخراج کند و در زمان ورشکستگی نخستین گروه متضرر کارگران هستند.
یکی از شرکتهای فریدونکنار که در گذشته حدود ۶۰۰ کارگر در آن مشغول فعالیت بود، با مشکلات فراوان مالی روبهرو میشود و این کارگر مظلوم است که از آن محیط اخراج میشود، چرا که باید مشکلات آن با تأمین هزینه برآورده شود و اخراج کارگران سادهترین راه برونرفت از مشکل مالی است.
اما در این میان، زنان به مراتب از مردان محرومتر هستند، بیشترین استفاده از بانوان با کمترین هزینه در کشور انجام میشود و قدرت اعتراض به دلیل ترس از بیکاری را نیز ندارند.
در فضای کسبوکار نامناسبی قرار داریم
مجتبی پازواری فروشنده یک مغازه لوازم کودک در فریدونکنار است، وی در گفتوگو با خبرنگار ما میگوید: ماهیانه ۵۰۰ هزار تومان حقوق میگیرم و هیچ منبع درآمد دیگری نیز ندارم.
وی تصریح کرد: با توجه به فضای کسبوکار نامناسبی که در آن قرار داریم، صاحب فروشگاه حقوقم را افزایش نمیدهد، چرا که درآمد و هزینه برای وی به صرفه نیست.
این فروشنده با اشاره به اینکه از سادهترین شرایط زندگی نیز محرومیم، خاطرنشان کرد: حتی برای یک روز نیز نمیتوانیم فروشگاه را ترک کنیم، چرا که برای هر روز غیبت، از حقومان کم میشود.
روزانه سه شیفت کار میکنم
مسعود شیری نیز در یک فروشگاه خدمات یارانهای در فریدونکنار مشغول به فعالیت است، وی گفت: با مدرک تحصیلی لیسانس در حال فعالیت در این فروشگاه هستم.
وی تصریح کرد: با وجود آنکه تلاش فراوانی برای پیدا کردن یک شغل بهتر کردم، اما در نهایت تصمیم گرفتم در این فروشگاه شاگردی کنم تا بخشی از هزینههای زندگیام تأمین شود.
این فروشنده گفت: برای تأمین هزینههای زندگی مجبور هستم که روزی تا سهشیفت کار کنم، اما مهمترین مشکل جوانان نبود امنیت شغلی است.
شیری گفت: کارفرما به راحتی میتواند من را از محلکار اخراج کند، چرا که بیمه نیستم و هیچ تعهدی در این راستا وجود ندارد.
نبود حمایتهای دولتی از گروه کارگر موجب شده تا حقوحقوق آنان بهراحتی تضعیف شود، در حالیکه از کارگران به عنوان اساس تولید نام میبرند، اما این گروه بسیار بزرگ در محرومیت فراوانی به سر میبرند.
لزوم توجه به اقتصاد مقاومتی و توجه به تولیدات داخلی علاوه بر افزایش کیفیت محصول، میتواند موجب اشتغالزایی بیشتری برای جوانان شود و این امر علاوه بر نشاط اجتماعی رونق اقتصادی را نیز به همراه دارد.
همچنین لزوم تدوین یک قانون متناسب با نیاز کارگر و کارفرما میتواند در این مسیر تاثیرگذار باشد.