امسال برای اولین بار، نام ۲۴ مدل شورلت آمریکایی در فهرست اعلامی خودروهای مجاز وارداتی به چشم میخورد. خودرویی دردسرساز که علیرغم تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر جلوگیری از ورود کالاهای لوکس به خصوص از نوع آمریکاییاش، برخی مسئولان دولتی به ورود آنها چراغ سبز نشان دادهاند؛ آنهم در سالی که نامش اقتصاد مقاومتی است و قرار است ارزهای اندک کشور که دلار دلار از بابت فروش نفت به پایینترین قیمت جمع شده است، در راهی به غیر از مصرفگرایی کالاهای خارجی هزینه شود.
ماجرا البته به بیستم دی ماه سال ۹۴ برمیگردد. زمانی که سازمان توسعه تجارت ایران در نامهای به مرکز واردات و امور مناطق آزاد و ویژه گمرک ایران، اعلام کرد: «با توجه به نامه دفتر صنایع خودرو و نیرومحرکه درباره خودروی سواری قابل ورود با نشان تجاری Chevrolet با رعایت آئیننامه ضوابط فنی واردات خودرو و رعایت سایر مقررات و مطابق با مدلهای مندرج در گواهی نمایندگی صادره مرکز اصناف و بازرگانان با اعتبار دوره زمانی ۲۹ آذرماه ۹۸، اقدام شود.» در واقع، دفتر نیرو محرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده بود که واردکننده در نظر دارد دو مدل خودرو شورلت AVEO و TRAX کره جنوبی را در حجم موتورهای ۱۴۰۰ تا ۱۸۰۰در دو گروه شاسیبلند و هاچبک وارد کشور کند.
با توجه به صحبتهای مقام معظم رهبری، باید منتظر ماند و دید که آیا وزیر صنعت، ممنوعیت واردات خودرو را اعلام و اجرا میکند
همان روزها بود که مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت مدام در معرض انتقاد افکار عمومی قرار میگرفتند که چرا درست پس از تاکید مقام معظم رهبری برای جلوگیری از ورود کالاهای لوکس و مصرفی آمریکایی، دولت باید اجازه ورود این خودروی لوکس و گرانقیمت آمریکایی را صادر کند.
آن زمان، مجتبی خسروتاج، قائممقام محمدرضا نعمتزاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت به صراحت اعلام کرد که خودرو جزء لیست کالاهای صنعتی ممنوعه که به سازمان توسعه تجارت معرفی شده، قرار نگرفته است و بنابراین مشمول محدودیت نیست. او البته به این نکته هم اشاره کرده بود که داشتن نمایندگی، یکی از پیششرطهای صدور مجوز واردات خودرو است و از آنجایی که هیچ برند آمریکایی در ایران نمایندگی مجاز ندارد، یک واسطه عمانی نمایندگی این دو برند شورلت را در ایران ایجاد کرده و توانسته است، امکان واردات را فراهم آورد.
مجتبی خسروتاج، قائممقام محمدرضا نعمتزاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت به صراحت اعلام کرد که خودرو جزء لیست کالاهای صنعتی ممنوعه که به سازمان توسعه تجارت معرفی شده، قرار نگرفته است.
موضوع اما به این مجوز که بر خلاف سایر مجوزهای ورود خودروهای وارداتی از سایر کشورها که حداکثر یکساله صادر میشود هم ختم نشد، بلکه وزارت صنعت، معدن و تجارت به این واسطه ورود خودروهای آمریکایی، امتیازی داده بود که نمایندگیاش، تا سال ۹۸ اعتبار داشته باشد. همین امر، چراغ سبزی شد که پای خودروهای آمریکایی به بازار ایران باز شود. ورودی که شاید برای کمپانیهای آمریکایی در بازار پرتقاضا و جذاب ایران، میلیونها دلار پول به همراه داشته باشد.
در نهایت، رهبر معظم انقلاب حضرت آیتالله خامنهای در سخنان روز چهارشنبه خود در دیدار با کارگران، به قضیهی وارد کردن خودروهای آمریکایی اشاره کردند و گفتند: من نمیدانم این قضیّه واردات خودروهاى آمریکایى چیست که حالا سر زبانها افتاده و بعضىها میگویند. خودروهاى آمریکایى را خود آمریکایىها مصرف نمیکردند؛ این در مطبوعات آمریکایىها منعکس شد و ما دیدیم؛ میگفتند مصرفش زیاد است، سنگین است. مثلاً فرض کنید ما، از [محصول] فلان کارخانهى خودروسازىِ رو به ورشکستگىِ آمریکا استفاده کنیم ... این جای تعجب فراوان دارد.
واکنش مطبوعات آمریکا به کیفیت خودروهای آمریکایی
حال اما مطبوعات آمریکایی چه واکنشهایی به کیفیت خودروهای آمریکایی نشان دادهاند که و اساسا چه چیزی باعث رکود صنعت خودروی آمریکا شد؟
وبسایت NBCNEWS آمریکا در مقالهای اعلام کرد که بر اساس آمارها، مردم آمریکا به خرید خودروی خارجی علاقه دارند، نه خودروی آمریکایی. بر اساس این آمار، 44% آمریکاییها خودروهای ژاپنی را ترجیح میدهند.
این وبسایت در ادامه مینویسد: 29 درصد از شرکتکنندگان در این نظرسنجی طرفدار خودروی آمریکایی و 15 درصد خودرهای آلمانی را ترجیح میدهند. همچنین 25 درصد شرکتکنندگان بهترین تولیدکننده خودرو را شرکت تویوتا ژاپن معرفی کردهاند و 17 درصد هم همین اعتقاد را نسبت به شرکت هوندا دارند.
ABCNEWS آمریکا در گزارشی از افزایش خرید خودروهای خارجی در آمریکا خبر میدهد و مینویسد: بیشتر آمریکاییها خودروی خارجی میخرند.
این گزارش میافزاید که خودروسازان آمریکایی کنترل بازار خود را از دست دادند و محدوده فروش آنها کمتر از 50% بازار آمریکا است.
مجله آتلانتیک در گزارشی درباره عدم فروش خودروهای آمریکایی در آمریکا مینویسد: چرا مردم شهرهای پولدار آمریکایی، خودروی آمریکایی نمیخرند؟ دادهای این مجله نشان میدهد علاقه بیشتر آمریکاییها خودروهای ژاپنی و در مرحله بعد خودروهای اروپایی است.
همانطور که در نمودار منتشر شده توسط مجله آتلانتیک مشاهده میشود: مردم شهرهای پولدارتر آمریکا رغبت کمتری به خودروهای آمریکایی و میل بیشتری به خودروهای ژاپنی و اروپایی دارند.
مجله تایم آمریکا در گزارشی با عنوان: بعد از سقوط صنعت خودروی آمریکا؛ 10 خودرویی که توسط آمریکاییها خریده نمیشود، مینویسد: خودروهایی نظیر کادیلاک ATS، کادیلاک XTS، بیوک ورانو و کادیلاک ELR جزو دستهای از خودروها هستند که کمتر کسی به سراغ آنها میرود.
مجله آمریکایی بیزینس اینسایدر که گاها در تحلیلهای خود در حد و اندازه یک اندیشکده ظاهر میشود در رابطه با این موضوع مینویسد: برخی خودروهای ژاپنی، به دلیل فروش بالا در آمریکا، از خودروهای ساخت آمریکا (فورد و شورولت) آمریکاییتر هستند.
این پایگاه خبری-تحلیلی در ادامه خودرهایی مانند «شورلت کامارو» و «دودج گرند کاروان» را بسیار ضعیفتر از خودرهایی نظیر هوندا ادیسه و تویوتا کمری معرفی میکند.
پایگاه خبری محلی جالوپنیک در انتقاد به کیفیت خودروهای آمریکایی در گزارشی با عنوان «چرا ما به خرید خودروهای آمریکایی افتخار نمیکنیم»، 5 دلیل نارضایتی مردم آمریکا از خودروهای ساخت این کشور را اینچنین ذکر میکند:
1. طراحی تولید ضعیف
2. انتخابهای ضعیف در طراحی ظاهری
3. عدم هماهنگی سیستم پیشران با بدنه
4. عدم حمایت از کارگران و اخراج آنان
5. خودروسازان آمریکا ضد مردم آمریکا هستند
یک مجله اقتصادی آمریکایی نیز 5 دلیل پشت کردن و نخریدن خودروهای آمریکایی را اینچنین عنوان میکند:
1. کیفیت پایین و پر از ایراد
2. اتومبیلهای آمریکایی هیچ آپشن خاصی ندارند
3. گارانتی خودروهای آمریکایی متقاعدکننده نیست
4. از منظر حفظ محیط زیست بسیار عقبمانده هستند
5. فقط نام آمریکایی دارند و در آمریکا تولید نمیشوند
یک مجله دیگر آمریکایی به نام سیاست دروغ در مطلبی با عنوان «چرا افراد باهوش خودروی آمریکایی نمیخرند»، علت اصلی این امر را کیفیت پایین خودروها به نسبت میزان مصرف سوخت و همدستی سیاستمداران با خودروسازان عنوان میکند.
به هر حال، باید منتظر ماند و دید که آیا وزیر صنعت، معدن و تجارت برخوردی با این کالای مصرفی لوکس خواهد داشت و مجوز نمایندگیهای واردکننده این خودرو را باطل خواهد کرد یا خیر؟