گروه اجتماعی – بسیاری از شهروندان در سفرهای درون شهری روزمره خود بارها با کسانی مواجه شده اند که در مترو، اتوبوس، حاشیه پیاده روها و ... به فروش اجناس مختلف می پردازند.
به گزارش افکارنیوز، همانند بسیاری از موارد دیگر در کشور، دستفروشی نیز دارای مافیاست و افراد مختلفی برای بدست آوردن سود و ثروت بیشتر اقدام به تشکیل باندهایی کرده و معمولا اجناس چینی و بی کیفیت را به شهروندان عرضه می کنند.
مافیای دستفروشی در ایران معمولا افراد مختلفی را به خدمت گرفته و با دادن اجناس امانی و ... زمینه فروش آنها را با استفاده از برانگیختن حس ترحم شهروندان و ... خود به راحتی فراهم می کنند.
دستفروشان فعال در سطح شهر در تمام سنین هستند و به راحتی می توان زنان میانسال، دختران جوان، پیرمردان و حتی کودکانی را مشاهده کرد که در مترو و وسایل نقلیه عمومی مشغول فروختن انواع و اقسام اجناس و کالاها هستند.
این مساله البته به وسایل نقلیه عمومی ختم نمی شود بلکه کافی است سری به بازار، خیابان های پرتردد، نزدیکی مراکز خرید و... بزنید و به حتم با دستفروشانی مواجه می شوید که قدم به قدم بساط پهن کرده و معمولا تعدادشان آنچنان زیاد بود که مانع تردد شهروندان می شود.
چیزی در بساط این دستفروشان بیش از هر چیز دیگری خودنمایی می کند، نبود تنوع اجناس و کالاهای با کیفیت است به طوری که در بساط همه این افراد جوراب، آدامس، لباس زیر، کفش، کیف، اسباب بازی و ... از مارک های مشخص و عمدتا چینی قابل مشاهده است.
با نگاهی نه چندان دقیق می توان نتیجه گرفت که یک نفر این اجناس را به دستفروشان داده تا آنها را برایش بفروشند.
حضور دستفروشان در سطح شهر را می توان نشانه بارز مشکلات اقتصادی در سطح کلان دانست زیرا بسیاری از مردم به دلیل نداشتن درآمد کافی مجبورند به شغل های کاذب بپردازند تا بتوانند مخارج خانواده را تامین کنند.
هرچند بسیاری از مسوولان دولتی و مدیریت شهری از این مساله و وجود باندهای فعال در سر و سامان دادن دستفروشان خبر دارند اما تاکنون اقدام موثر و 100درصدی برای ساماندهی این وضعیت انجام نشده است.
به طوری که مدیرعامل سازمان شهربان از تمرکز این سازمان بر شناسایی پشت‌پرده‌ها و مافیای دستفروشی خبر داد و گفت: برخی از این مافیا سابقه حضور ۵ تا ۱۰ ساله تا مکان مشخصی را دارند و حس مالکیت پیدا کردند؛ برخورد با آنها باعث کاهش مقاومت دستفروشان خواهد شد.
ابوالقاسم چیذری با بیان اینکه بسیاری از مشاغل مرتبط با دستفروشی و سد معبر به صورت مافیایی اداره می‌شوند، اظهار کرد: به‌عنوان مثال در شرق تهران فردی شناسایی شده که ۳۰ وانت دارد و ۳۰ فروشنده برای او کار می‌کنند.
وی ادامه داد: از ۵۰۰ لبوفروشی که عکاسی و گفتگو کرده‌ایم، ۶۰ نفر از آنها آدرس یک نفر را داده‌اند.
چیذری تاکید کرد: با پیگیری‌های صورت گرفته ما به سوله‌ای در نزدیکی کهریزک رسیدیم که در آنجا ۶۰ چرخ ویژه لبو شناسایی شد.
وی توضیح داد: برای نمونه قبل از ورود ما به معضل دستفروشی در بازار تهران و بر اساس شناسایی هایی که انجام داده بودیم 1300 دستفروش شناسایی شده بودند. پس از آنکه طرح گذاشتیم و بنز زدیم که به دستفروشان در 17شهریور و باب همایون جا داده خواهد شد و فراخوان دادیم که ثبت نام کنند، از این 1300 نفر کمتر از 270 نفر مراجعه کردند؛ تعدادی زن میانسال، چند پیرمرد و چند نفر از مردان میانسال یا برخی از کارمندان که بعداز ظهرها برای تامین مخارج دستفروشی می کردند. اما سوال اینجاست که بقیه این افراد کجا هستند؟ مشخص می شود که اینها اصلا دستفروش نبوده اند!
مدیرعامل شرکت شهربان شهرداری تهران بیان می کند: تنها 30 درصد این افراد دستفروش هستند و وسایل و سرمایه برای خود دارند؛ برخی دیگر بساطی هستند، یعنی لوازم فروشی برای شخص دیگری است و اینها تنها بساط پهن می کنند. این دسته از افراد را بساط گستر می نامیم. عده ای دیگر در چرخه این بساط گستری ها، بچین هستند. این بچین یا مراقب، کسی است که برای دستفروشان جا تعیین می کند و بابت آن پول دریافت می کند. در کل محور حدود 5 تا 6 اراذل به عنوان مراقب هستند که معمولا سوار بر موتور پولسار بوده و مافیای بزرگی هم هستند. این در حالی است که این بچین ها حقوقشان را از کسی می گیرند که شغلش بساط داری است. در واقع بساط دار ها نفر اصلی این چرخه به حساب می آیند. به طور کل باید بگویم که شهر در دست همین بساط دار هاست و نه بساطی ها!
چندی پیش نیز محمدباقر قالیباف، شهردار تهران در برنامه تلویزیونی پایش درباره حضور دستفروشان در شهر تهران گفت؛ بیش از 52 درصد از دست فروشی ها به دو شغل لباس و مواد غذایی اختصاص دارد.
وی تاکید کرد: تا چندی پیش همشهریان در منطقه 12 و خیابان 15 خرداد شاهد حضور بیش از 2 هزار نفر دستفروش در این مسیر بودند که این افراد به صورت باندی در این مسیر فعالیت می کردند به نحوی که چهار موزاییک در این زمین مشخص کرده بودند که قیمت این چهار موزاییک بین 90 تا 100 هزار تومان بود. این باند محل مورد نظر را در اختیار دستفروشان قرار می داد و دستفروشان نیز هر کالایی را به فروش می رساندند. در کنار آن دست فروشان در مسیر راه افراد قرار می گرفتند و حتی امنیت و اخلاق عمومی مورد تهدید قرار گرفته بود که با همکاری نیروی انتظامی و شهرداری تهران این افراد شناسایی شدند و 300 نفر در نهایت حایز صلاحیت برای عرضه کالا شدند که هم اکنون در ساعات بعد از ظهر، در خیابان باب همایون حضور دارند و شهرداری تهران میز، سایه بان و امکانات جانبی را برای آن ها فراهم می کند تا در ساعت مشخصی بساط خود را پهن کرده و در زمان مشخصی هم بساطشان را جمع می کنند.
این در حالی است که با وجود اقدامات صورت گرفته از سوی شهرداری متاسفانه همچنان شاهد حضور تعداد فراوان دستفروشان و پهن شدن بساط آنها در خیابان ها و معابر شهر و وسایل نقلیه عمومی هستیم.
برای ریشه کن شدن این معضل دولت و مدیریت شهری باید همکاری تنگاتنگ داشته و بستر مناسب برای ایجاد شغل برای این افراد را فراهم کنند زیرا گسترش این گونه مشاغل جز توسعه باندها و مافیای دستفروشان و سوء استفاده آنها به دنبال ندارد.
