روابط متقابل با کشورهای اروپایی، اولین سفر اروپایی بعد از 11 سال، بهبود اقتصاد ایران بعد از برجام این ها جملاتی است که بعد از امضای برجام بارها آنها را شنیدهاید، حال قرار است "متئو رنتسی"، نخست وزیر ایتالیا امروز (سهشنبه 24 فروردینماه) در صدر هیات بلند پایه سیاسی و اقتصادی به تهران سفر کرد.
این سفر نخست وزیر ایتالیا به ایران در پاسخ به دعوت و دیدار رسمی رئیس جمهوری کشورمان به ایتالیا در تاریخ 5 و 7 بهمن ماه سال گذشته انجام خواهد شد، اما سفیر ایران در ایتالیا معتقد است این سفر همکاریهای عملی ایران و رم را آشکار میکند.
هیئت 250 نفری آقای نخستوزیر!
جهانبخش مظفری، سفیر ایران در ایتالیا در خصوص این سفر به خبرگزاریها گفت: نخست وزیر ایتالیا در سفر رسمی دو روزه خود به ایران با مقامات بلند پایه کشورمان از جمله حسن روحانی رئیس جمهور ایران، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور و علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار و گفتگو خواهد کرد.
وی افزود: رنتسی همچنین در همایش بزرگ اقتصادی که با حضور مدیران شرکت ها، تجار و بازرگانان دو کشور برگزار خواهد شد، سخنرانی می کند و در این سفر امضای اسناد و یادداشت تفاهمهایی در زمینههای علمی و فناوری، گردشگری، محیط زیست و راهآهن در دستور کار دو کشور قرار دارد.
سفیر کشورمان در رم حضور رییس جمهور کشورمان در ایتالیا را علاوه بر گسترش روابط دو جانبه آغاز فصل جدیدی در روابط ایران با اتحادیه اروپا و کشورهای بزرگ صنعتی جهان دانسته و سفر رسمی نخست وزیر ایتالیا را گامی در جهت عملی شدن همکاری های تهران و رم دانست.
وی ادامه داد: در جریان سفر رئیسجمهور به ایتالیا پروژه های بزرگی بین دو کشور مورد گفتگو قرار گرفت که با توجه به ابعاد مختلف صنعتی و مالی اینگونه پروژهها نهایی شدن و اجرایی کردن آنها به مطالعات دقیق و جزئی کارشناسی نیاز خواهد داشت. نکته مهم اینکه شرکتهای بزرگ و نهادهای بیمهای نظیر ساچه با آمادگی کامل وارد مراحل اجرایی اینگونه پروژه ها شدند، در این مسیر و با توجه به اینکه اقدامات مطالعاتی و نهایی سازی جزئیات فنی و مالی بسیاری از بخشهای مختلف همکاری که نقطه شروع آن سفر ریاست محترم جمهوری به رم بود، در حال نتیجه دادن است، نخست وزیر ایتالیا تنها به فاصله حدود سه ماه از سفر موفق دکتر روحانی به رم، از جمهوری اسلامی ایران بازدید رسمی به عمل می آورد و با سفر سفر نخست وزیر ایتالیا به ایران که در واقع مکمل سفر ریاست محترم جمهور به ایتالیاست به تدریج آثار همکاری های عملی دو کشور آشکار خواهد شد.
رم به دنبال بازیابی جایگاهش در ایران
ایتالیا قبل از اعمال تحریمهای یکجانبه اولین شریک تجاری ایران بوده و بر طبق گفته مظفری درصدد بازگشت به جایگاه قبلی خود است و در این راستا فعالیتهای دیپلماتیک فشرده ای بین دو کشور صورت گرفته است.
بر اساس این گزارش؛ تیم رسانه ای نخستوزیر متشکل از 30 نفر از نمایندگان خبری رسانه های عمده دیداری، شنیداری و مکتوب ایتالیایی است و در مجموع هیاتی 250 نفره نخست وزیر ایتالیا را در این سفر همراهی می کند.
تعدادی از وزیران، مقامات اقتصادی و مدیران ارشد بانک های عمده ایتالیایی، تجار و صاحبان صنایع ایتالیایی و همچنین روسای صندوق ضمانت صادرات "ساچه"، شرکت ملی نفت ایتالیا "انی" و کنفدراسیون صنایع این کشور "کنفیندوستریا"، نیز در این هیات حضور دارند.
دستاورد نفتی نخستوزیر ایتالیا برای ایران!
خبرها حاکی از این است که همزمان با سفر دو روزه "مانتو رنتز" نخست وزیر ایتالیا به تهران، شرکت ملی نفت ایران و انی و سایپم ایتالیا قرارداد فروش روزانه ۱۰۰ بشکه نفت خام را امضا و عملیاتی میکنند که این قرارداد یکساله و قابل تمدید خواهد بود.
در کنار امضای قرارداد فروش روزانه ۱۰۰ هزار بشکهای نفت خام به انی ایتالیا، پالایشگاه "ساراس" ایتالیا هم خواستار امضای قرارداد روزانه ۶۰ تا ۷۰ هزار بشکه نفت خام از شرکت ملی نفت ایران است.
بیژن زنگنه وزیر نفت بهمنماه سال گذشته از امضای قرارداد فروش نفت خام ایران به ایتالیا در اواسط سالجاری در تهران خبر داد و گفته بود: علاوه بر امضای قرارداد فروش نفت، تفاهمنامه دیگری با شرکت انی ایتالیا به منظور توسعه یک میدان نفتی (فاز سوم میدان نفتی دارخوین) امضا خواهد شد.
همچنین حمیدرضا عراقی معاون وزیر نفت با بیان اینکه توافقنامه ساخت خط لوله نهم سراسری در سفر رئیس جمهوری به رم با شرکت سایپم ایتالیا امضا شده است، گفت: به زودی قرارداد نهایی ساخت این خط لوله انتقال گاز با سایپم امضا خواهد شد.
"استفانو مائو" مدیرعامل سایپم در حاشیه یک نشست انرژی در رم با بیان اینکه این شرکت در سفر رسمی نخست وزیر ایتالیا به تهران تفاهمنامهای جدید با طرف ایرانی میکند، گفت: علاوه بر این فرصتهای سرمایهگذاری در صنایع نفت، گاز و پالایشگاهی ایران مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
حسن روحانی رئیس جمهور در نخستین سفر اروپایی خود پس از توافق هستهای و لغو تحریم ها به منظور دیدار و گفتوگو با مقامات این کشور صبح روز دوشنبه ( پنجم بهمنماه 94) در راس هیاتی بلند پایه وارد فرودگاه "چامپینو" در شهر رم شد جاییکه مورد استقبال پائولو جنتیلونی وزیر امور خارجه ایتالیا قرار گرفت.
روحانی بعد از برگزاری مراسم استقبال سرجیو ماتارلا با اشاره به اینکه ظرفیتهای مشترک فراوانی برای ارتقای سطح همکاریهای تهران - رم وجود دارد، گفت: ایران و ایتالیا در سالهای گذشته به دلیل تحریمهای ناعادلانه و نادرست نتوانستند از فرصتها و ظرفیتهای متقابل به خوبی استفاده کنند و اکنون زمان جبران است و باید همکاریهای خود را با تعامل و در راستای منافع متقابل افزایش دهند.
ماتارلا نیز در این دیدار با اظهار خرسندی از انجام اولین سفر خارجی روحانی پس از آغاز اجرای برجام به ایتالیا، آن را نشانه دیگری از دوستی و صمیمیت عمیق دو ملت و دو دولت ایران و ایتالیا دانست و خاطرنشان کرد که ایتالیا مصمم است زمینههای دوستی و همکاری خود را با جمهوری اسلامی ایران مستحکم کرده و همکاریهای پایداری با تهران برقرار سازد.
رئیسجمهور کشورمان پس از گفتوگو با ماتارلا به دیدار متئو رنتسی نخستوزیر ایتالیا رفت و پس از آن دو طرف در مراسم امضای اسناد همکاری شرکت کردند که 14 سند مورد توافق طرفین قرار گرفت.
تفاهمنامهای در حوزه بهداشت و سلامت به امضای سید حسن قاضیزاده هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با لونزین وزیر بهداشت ایتالیا رسید. در ادامه عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی ایران نیز تفاهمنامهای را در زمینه حمل و نقل به امضاء رساندند.
محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی کشورمان هم در ادامه این مراسم با همتای ایتالیایی تفاهمنامه همکاریهای اقتصادی درعرصه کشاورزی را امضاء کرد. همچنین قرارداد همکاری ایران و ایتالیا در زمینه راه و شهرسازی با حضور محمد سعیدنژاد معاون وزیر راه و شهرسازی و مقامات ایتالیایی نیز به امضاء رسید. براین اساس 18 میلیارد و 400 میلیون دلار حجم تفاهمنامههایی بود که میان ایران و ایتالیا امضا شد.
روحانی و متئو رنتسی پس از امضای اسناد همکاری فیمابین دریک نشست خبری شرکت کردند که رئیسجمهور کشورمان در این مراسم روابط ایران و ایتالیا را بسیار دیرینه خواند و تاکید کرد: ایتالیا در دورهای، نخستین شریک تجاری ایران در اتحادیه اروپا بود و مطمئن هستیم که در فصل جدید نیز همکاریهای دو کشور گسترش بیشتری خواهد یافت. وی با اشاره به ضرورت سرمایهگذاریهای مشترک در بخشهای مورد علاقه دو کشور خاطرنشان کرد که ایران با موقعیت ویژه و نقطه اتصال آسیای مرکزی، قفقاز و اقیانوس هند میتواند هاب صادرات مشترک دو کشور باشد.
متئو رنتسی نخست وزیر ایتالیا نیز در این کنفرانس خبری اظهار داشت: پیام انتخاب ایتالیا برای اولین سفر بعد از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک این است که ایران به دلیل روابط دوستانه و نزدیک و همکاریهای گستردهای که از سالیان گذشته با ایتالیا داشته اکنون نیز تمایل دارد فصل نوینی از روابط دو جانبه و منطقهای را با این کشور آغاز کند.
در جریان سفر روحانی به رم، مقامات ایتالیایی برای جلوگیری از هر گونه بیاحترامی به وی در اقدامی قابل تحسین مجسمههای عریان کاخ موزه "کاپیتولاین" را پوشاندند.
روحانی در این سفر، در نشست تجاری تهران و رم هم حضور پیدا کرد و ضمن تشکر از این کشور و چهره گشوده مردم آن یادآور شد: مردم ایران مانند مردم ایتالیا دارای یک تمدن بزرگ هستند و همواره نسبت به میهمانان خود با احترام برخورد کردند. شرایط داخلی ایران علاوه بر شرایط خوب امنیتی دارای شرایط بسیار مناسبی برای بالا بردن سطح همکاری با کشور ایتالیا است این ظرفیتهای خالی در زمینه اقتصادی بکر بوده و چون ایران جز اقتصادهای نوظهور جهان است و به دلیل روابط تجاری خوبی که با کشورهای اطراف خود برقرار کرده است اکنون حاضر است شرایط خوبی را برای حضور سرمایهگذاران خارجی بوجود آورده است.
روحانی و اعضای هیات همراه در آخرین ساعات سفر سه روزه خود به رم، از مناطق باستانی روم قدیم و آثار چند هزار ساله برجای مانده در پایتخت ایتالیا هم بازدید کردند. بسیاری از این مجموعههای آثار باستانی در هسته مرکزی شهر رم قرار دارد که بخشهای اصلی آن مانند مجموعه سنگی عظیم «کلوسئو» پس از چند هزار سال تقریبا سالم برجای مانده است.
روحانی پس از پایان سفر سه روزهاش به ایتالیا، با بدرقه خانم «روبرتا پینوتی» وزیر دفاع این کشور فرودگاه چمپینو شهر رم را به مقصد پاریس ترک کرد.
پیشینه روابط سیاسی ایران و ایتالیا
مناسبات بین ایران و ایتالیا از یک پشتوانه غنی تاریخی، فرهنگی و تمدنی برخوردار است که همین عامل در پیشبرد روابط دوجانبه در همه اعصار بسیار حائز اهمیت و موثر بوده است. تاریخ روابط سیاسی ایران و ایتالیا به دوران اشکانیان باز میگردد. با سقوط امپراطوری رم و انقراض سلسله ساسانی، روابط دو کشور نیز برای مدتی دچار رکود شد ولی متعاقبا در دوران صفویه، مجددا اوج گرفت. نخستین موافقتنامه تجاری رسمی ایران و ایتالیا در سفر ناصرالدین شاه به اروپا در محلی به نام "ساردینا" به امضا رسید. از سال 1886 میلادی دو دولت اقدام به تأسیس سفارت دایمی در پایتختهای یکدیگر نمودند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، ایتالیا جزء اولین کشورهایی بود که همکاری خود را با ایران آغاز کرد. با اوجگیری تنش در مناسبات ایران با آمریکا، ایتالیا در تحریمهای اقتصادی غرب علیه ایران شرکت کرد که همین عوامل تاحدی موجب تیرگی روابط دو کشور شد.
هماکنون، افزایش سفرهای دیپلماتیک دو کشور نشان میدهد که طرفین در جهت ارتقاء روابط جدید سیاسی- اقتصادی گامهای عملی و موثری در دوران پسابرجام برداشته و خواهان گسترش این روابط میباشند. "پائولو جنتیلونی" وزیرامورخارجه ایتالیا در سال 94 در آستانه سفر به تهران، توافق هستهای را فرصتی برای جبران روابط اقتصادی کشورش با جمهوری اسلامی ایران خواند و گفت: ایتالیا یقینا در دوران تحریمها از نظر روابط اقتصادی با ایران، رنج دیده است. اما توافقی که در وین حاصل شد به ما فرصت جبران تدریجی روابط اقتصادی را میدهد. بدون تردید ما با لغو تدریجی تحریمها، روابط اقتصادی خود را با ایران نیز به طور تدریجی جبران میکنیم.