گروه اجتماعی – در ایران زمین رسوم، آیین ها و جشن های مختلفی برگزار می شود، یکی از جشن هایی که در سطح ملی برپا می شود، سیزده بدر و یا مراسم بدرقه نوروز است.
به گزارش افکارنیوز، سیزده بدر آخرین روز جشن نوروز حداقل قدمتی چهار هزار ساله دارد و بنا بر اعتقاد ایرانیان باستان این روز در اصل نخستین «تیشتر روز» سال است.
در سیزدهمین روز از تیر ماه، آرش کمانگیر، پهلوان ایرانی با پرتاب تیر، مرز میان ایران و توران را جدا کرد و در پی آن اشتی مردمی را میان توران و ایران که سال ها در جنگ بودند پایدار ساخت. به یادبود او ایرانیان جشن تیرگان را در ماه تیر برپا کردند و سیزدهمین روز از هر ماهی را تیر یا تیشتر نامیدند.
در سیزده بدر ایرانیان برای نیایش و گرامیداشت تیشتر، ایزد باران آور و نوید بخش سال نیک، به کشتزارها و مزارع خود رفته و در زمین تازه روییده و سرسبز و آکنده از انبوه گل ها و گیاهان صحرایی، به شادی و ترانه سرایی و پایکوبی می پرداختند و با گردآوری سبزه های صحرایی به پختن آش و سایر خوراکی های ویژه این روز اقدام می کردند.
نزد ایرانیان قدیم و همچنین بر اساس گاهنامه ها، سیزدهمین روز از هر ماهی ایرانی تیر یا تیشتر نام دارد و روز سیزده ماه فروردین به جشن سیزده بدر نامگذاری شده است.
جشن سیزده فروردین ماه روز بسیار مبارک و فرخنده ای بوده اما برخی از ایرانیان که اطلاع کمتری نسبت به این روز دارند آن را نحس می دانند و برای بیرون کردن نحسی از خانه و کاشانه خود کنار جویبارها و سبزه ها می روند و به شادی می پردازند.
برگزاری آیین جشن سیزده بدر
ایرانیان قدیم پس از دوازده روز جشن که یاد آور دوازده ماه سال است، روز سیزدهم را پایان جشن بزرگ نوروز می دانستند و برایش ارزش قائل بودند به اعتقاد آنها چهارشنبه سوری ماسم استقبال از بهار و نوروز است و با سیزده بدر در اصل نوروز تا سال دیگر بدرقه می کردند؛ سنتی که هنوز هم برجا مانده است.
نیاکان ما از بامداد روز سیزده فروردین، سفره نوروزی را بر می چیدند و سبزه ها را با خود بر می داشتند و به دشت، بیابان و کشتزارها می بردند و به آب روان می سپردند که نشانه پیشکش دادن به ایزد بانوی آب ها بوده و با نیایش به درگاه اهورامزدا آرزوی بارش باران و سالی پر از فراوانی و شادی می کردند.
همان طور که اشاره شد یکی ازمهمترین کارهای صبح روز سیزده، به آب سپردن سبزه عید بوده است. این سبزه که بنا به اعتقاد عامه، تمام شر و بدی را از خانه گرفته بود را به آب روان می انداختند و دو مرتبه از روی جوی آب می پریدند و اعتقاد داشتند که ناراحتی ها و مشکلات خانه با این سبزه از آن ها دور می شود.
یکی از اعتقادات بی اساس سیزده این بود که تا ظهر سیزده، به خانه کسی نروند تا با سردی و بی حرمتی صاحبخانه روبرو نشوند، چرا که مهمان در این روز، نحوست سیزده خودش را به خانه دیگران می برد.
مناسب ترین محل برای به در کردن سیزده، بیرون دروازه های شهر و در هر زمین سبز و سایه درختان در نزدیکی آب بوده است.
از دیگر آیین های زیبای سیزده بدر می توان به شگون (فال) گوش ایستادن، شگون گیری و به ویژه شگون کوزه، گره زدن سبزی و گشودن آن، بخت گشایی و ... اشاره کرد.
گره زدن سبزه در روز سیزده بدر از جمله رسومی بود که تقریباً تمام زنان و دختران، به ویژه دختران دم بخت انجام می دادند.
معمولا یکی دو ساعت به غروب مانده، افراد کم کم بساط خود را جمع کرده و به سمت خانه حرکت می کردند.
البته گفته می شود در برخی نواحی استان های سمنان، خوزستان و بختیاری مراسم بدرقه نوروز در چهاردهم فروردین و به نام «چارده بدر» برگزار می شود.
