روزنامه «جام جم» در یادداشتی نوشت:
هیاتهای تجاری همه آمدند و رفتند و خبری از موافقتنامههایی که دولت وعده میداد نشد. در هیچ زمانی حتی در شرایط قبل از تحریم سرمایهگذاری خارجیها به یک درصد تولید ناخالص داخلی ایران نمیرسید. اکنون میزان نقدینگی ایران از هزار تریلیون تومان گذشته و نیاز مبرمی به سرمایهگذاری خارجی نداریم.
دولت به جای اینکه به سرمایهگذاران و شرکتهای خارجی چراغ سبز نشان دهد، باید با استفاده از توان داخلی، اقتصاد را تقویت و اقتصاد مقاومتی را اجرا کند، تا خارجیها نیایند برای ایران شرط و شروط بگذارند.
هیچ اقتصاددانی مخالف جذب سرمایهگذاری خارجی در ایران نیست و اگر این اتفاق بیفتد بسیار هم عالی است، اما صحبت اصلی اینجاست که هیچکدام از گروههای تجاری که به ایران آمدند قصد سرمایهگذاری در ایران را نداشتند و تنها برای ارزیابی بازار مصرف راهی ایران شده بودند.
بیشتر هیاتهای تجاری همراه با افراد سیاسی خود وارد کشور شدند و در نشست خبری قبل از ورود به ایران به خبرنگاران میگفتند که به این کشور میرویم تا بازار از دست رفته خود را پس بگیریم. بهعنوان مثال آلمان اظهار کرده بود که به ایران میرویم تا بازار ده میلیارد دلاری خود را
به دست بیاوریم. اکنون این روابط اقتصادی به سه میلیارد دلار تقلیل یافته و باید بازیابی شود.
مسلم است که هیاتهای سفرکرده به ایران تنها قصد فروش محصولات را داشتند. شرکتهایی که در قالب هیاتها وارد ایران شدهاند اغلب سرمایهگذاری خود را یا در کشورشان یا در کشورهایی مانند چین انجام دادهاند و اکنون به دنبال بازار مصرف میگردند تا فروش محصولات خود را افزایش دهند. در نتیجه، زمانی که یک شرکت اقتصادی هنوز محصولات تولیدشده خود را نفروخته نمیتواند سرمایهگذاری جدید انجام دهد.
از سوی دیگر هیچ سرمایهگذاری، کشور خود را رها نمیکند تا به نفع کشور دیگری سرمایهگذاری انجام دهد و صحبتهایی در این مورد بیشتر شبیه به تبلیغاتی است که معنا و مفهوم آن تنها از سوی مقامات ایرانی مطرح میشود.
مطلب دیگری که بسیار مهم است رکود در کشور است. در زمانی که کشور ما در رکود عمیقی فرورفته است چرا باید سرمایهگذاران این ریسک را انجام بدهند و منافع ملی خود را فدای کشور دیگر کنند. اگر اقتصاد ما از رشد بالایی برخوردار بود حتما وضعیت به گونه دیگری رقم میخورد.
همچنین این پرسش پیش میآید زمانی که سرمایهگذاران ایرانی حاضر به سرمایهگذاری نیستند چرا باید سرمایهگذاران خارجی این کار را انجام دهند؟
حجتالله عبدالملکی