تراریخته، به محصولاتی اطلاق میشود که با دستکاری ژنتیکی از حالت عادی خارج شدهاند. به عنوان مثال انتقال ژن یک حیوان مقاوم به سرما، به گوجه فرنگی؛ تحت شرایطی باعث مقاومت گوجه فرنگی دستکاری شده نسبت به سرما میشود، یا انتقال یک ژن مقاوم نسبت به یک سم باعث ایجاد خصوصیات جدیدی در گیاه می شود.
برخی به دستکاریهای ژنتیکی با تردید نگاه میکنند و این نوع محصولات را برای سلامتی بسیار مضر میدانند، گزارشهایی هم از کشورهای مختلف موجود است که استفاده این نوع محصولات را در کشورشان منع کردهاند.
استفاده از محصولات تراریخته به علت عوارض نامعلوم مصرف این محصولات، تاکنون در کشورمان قانونی نبوده است، اگرچه گفته میشود بخشی از ذرت، سویا و روغنهای وارداتی به کشور جزء محصولات تراریخته است این در حالی است که این محصولات بدون برچسب مشخصات کالا به مصرف کننده عرضه میشود و مصرف کننده از نوع محصولی که استفاده میکند یعنی تراریخته مطلع نیست!؟
براساس این گزارش، علیرغم اینکه مصرف محصولات تراریخته در کشورمان قانونی نبوده است، اما سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور با بیتوجهی به هشدارهای فعالان و سازمانهای زیستمحیطی، تولید و تجاریسازی محصولات تراریخته را در لایحه برنامه ششم توسعه گنجانده است؟!
پس از تقدیم لایحه برنامه ششم به مجلس توسط دولت و مشخص شدن تولید و تجاریسازی محصولات تراریخته در این لایحه موجی از انتقادات و مخالفتهای دانشمندان، اساتید دانشگاهی و مطلعان در این رابطه مطرح شد و در این راستا لزوم توجه هرچه بیشتر دولت به عواقب ناشی از عملیاتی شدن این موضوع بیان شد.
این گزارش میافزاید: حدود 25 بهمن ماه امسال رئیس انجمن ارگانیک ایران در جلسهای که در اتاق بازرگانی ایران با حضور محمدباقر نوبخت رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی ایران برگزار شد؛ نسبت به برنامهریزی کلان کشور برای ترویج محصولات تراریخته که هنوز سلامت و عواقب آن در دنیا مشخص نشده و برخی از کشورها پس از سالها استفاده از این محصولات مصرف و تولید آن را ممنوع کردهاند، انتقاد کرد.
نورانی با اشاره به صفحه 360 لایحه برنامه ششم توسعه کشور، مبنی بر «تولید، انبوه و تجاری سازی محصولات تراریخته با اولویت پنبه و برنج» آن را مغایر با سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری عنوان کرد.
براساس این گزارش، این انتقاد موجب شد تا نوبخت به حضار قول دهد تا در اولین فرصت نشستی با اعضای انجمن ارگانیک ایران برگزار کند و در مورد انتقادات مختلف علمی و اقتصادی گنجانده شدن موضوع تولید و رهاسازی محصولات تراریخته در لایحه ششم توسعه پاسخگو باشد که از آن تاریخ تاکنون خبری از این جلسه نشده است.
این گزارش میافزاید: منتقدان تراریخته معتقدند که در تحقیق و توسعه محصولات تراریخته کشاورزی تا لبههای مرز دانش در آزمایشگاهها و مراکز تحقیقاتی جلو برویم که عقب ماندگی علمی نداشته باشیم، اما فعلا آن را به مزرعه نبریم.
اینان میگویند با توجه به اینکه هنوز در مورد سلامت آن برای انسان و طبیعت ابهاماتی وجود دارد چه عجله و شتابی است که با توجه به اینکه ده ها کشور پیشرفته آن را منع یا محدود کرده ما این قدر شتاب برای توسعه داشته باشیم؟ چرا در حالی که برخی کشورها اجازه یک متر کشت تراریخته در خاک کشورشان را نمیدهند در تجارت آن قوانین دارند ما این قدر عجله داریم؟