این «انتظار» پس توافق هستهای ژنو میان ایران و کشورهای 1+5 در زمستان 92 ایجاد شد، چه آنکه از همان زمان، خودروسازان خارجی برای حضور در ایران چراغ سبز نشان داده و از همین رو مشتریان داخلی به تغییر فضای بازار خودروی کشور امیدوار شدند.
ایرانیها از این بابت خوشحال بودند که پس از توافق هستهای و لغو تحریمها، محصولات جدید وارد بازار خودروی کشور میشود، محصولاتی با کیفیت بالا و قیمت مناسب. از بابت همین امیدواری بود که بخشی از مشتریان، از بازار خودروهای داخلی فاصله گرفته و به نیت محصولاتی که قرار است بیایند، دست از خرید کشیدند و بازار بهشدت در رکود فرو رفت. کاهش فروش خودروهایی مانند پراید و پژو 405 که جزو ارزان قیمتهای بازار به شمار میرفتند، بهنوعی گویای این اتفاق بود که مشتریان این نوع خودروها نیز رویای محصولات خارجی جدید را در سر داشته و منتظر ورود خودروهایی هم قیمت پراید و 405 اما با کیفیتی بسیار بالاتر هستند. این در حالی است که قراردادها و تفاهمنامههای امضا شده در خودروسازی ایران تا به امروز، مطابق آنچه مشتریان انتظار داشتند، پیش نرفته است.
هرچند در حال حاضر نیز مذاکراتی میان خودروسازان ایرانی و خارجی در جریان است، اما از این مذاکرات نیز خبر چندان دقیق و شفافی به گوش نمیرسد و مشخص نیست آیا انتظار ایرانیها برای ورود خودروهای با کیفیت و ارزان، به سر خواهد آمد یا اینکه این «حسرت» همچنان باقی خواهد ماند. آنچه تا این لحظه مشخص و قطعی شده، این است که قراردادها و تفاهمنامههای فعلی، نیاز بسیاری از مشتریان داخلی را پوشش نمیدهد، چه آنکه محدوده قیمتی خودروهای در راه کشور، اصلا با توان قیمتی بخش بزرگی از ایرانیها تناسب ندارد و بهنظر میرسد آنها باید همچنان با محصولات فعلی روزگار بگذرانند. تا به امروز، تنها حضور پژوی فرانسه و بنز آلمان در خودروسازی کشور قطعی و قرارداد و تفاهمنامههای موردنظر میان آنها و شرکای ایرانی شان امضا شده است. این در شرایطی است که محصولات مدنظر پژو برای بازار ایران، محدوده قیمتی 60 تا 80 میلیون تومان را پوشش خواهند داد و بنز نیز کلا محصول لوکسی بهشمار میرود و در رنج قیمتی بسیار بالاتری جای میگیرد. با این حساب، تا به امروز قراردادهایی که در پسابرجام میان خودروسازان ایرانی و خارجی بسته شده، عملا نمیتواند نیاز بسیاری از مشتریان داخلی را پوشش دهد.هرچند خیلیها معتقدند نفس قرارداد با امثال بنز و پژو (با توجه به ماهیت جوئینت ونچر بودن قراردادهای مربوطه) میتواند در کل به نفع صنایع خودرو و قطعه کشور تمام شود، با این حال، ازآنجاکه بیشترین تراکم مشتریان بازار خودرو در بازه قیمتی زیر 30 میلیون تومان است، از ناحیه حضور پژو و بنز، چیزی نصیب این دسته از مشتریان نخواهد شد.
امید به شرکای بعدی
خودروسازان ایرانی اما همچنان مشغول مذاکره با شرکتهای خارجی هستند تا در صورت مساعد بودن شرایط، همکاری با آنها را آغاز کنند. در این بین، صحبت از رنو و سیتروئن از فرانسه، فیات ایتالیا و نیسان ژاپن است، خودروسازانی که در صورت حضور آنها، بازار خودرو کشور دستخوش تغییر و تحول بیشتری خواهد شد. از میان این خودروسازان، کار رنو بیش از سایرین پیش رفته و این شرکت هماکنون مشغول مذاکره با سایپا بوده و با ایران خودرو نیز وارد مذاکره خواهد شد. برگ برنده رنو در حضور دوباره اش در ایران اما محصول ارزان قیمت این شرکت به نام «کوئید» است، خودرویی که گفته میشود با قیمتی زیر 30 میلیون تومان روانه بازار خواهد شد.هرچند هنوز مشخص نیست «کوئید» به ایران خودرو میرسد یا سایپا، اما به هر حال ورود این محصول به بازار ایران قطعی است و اگر با قیمت وعده داده شده، عرضه شود، بازار خودروهای 20 تا 30 میلیون تومان را تحتتاثیر قرار خواهد داد.البته تجربه نشان داده معمولا قیمت خودروهای وعده داده شده، در زمان عرضه بیشتر از آب در میآید و بعید نیست کوئید نیز به سرنوشت آنها دچار شود. رنو البته محصولات دیگری را نیز برای بازار ایران در نظر گرفته که در این بین میتوان به کپچر و کلیو4 اشاره کرد، خودروهایی که البته بازه قیمتی بالای 100 میلیون تومان را پوشش خواهند داد.
با این حساب، امید بسیاری از مشتریان ایرانی به رنو، به «کوئید» منحصر است که باید منتظر ماند و دید در نهایت چه زمانی و با چه قیمتی روانه بازار میشود. در کنار رنو اما نام نیسان موتورز ژاپن (شریک رنو) نیز برای حضور در ایران مطرح شده است، خودروسازی که گفته میشود توان عرضه محصولاتی در محدوده قیمتی 30 تا 40 میلیون را دارد. نیسان پیش تر با پارس خودرو کار میکرد، اما گویا این بار قصد همکاری با ایران خودروییها را دارد و آبیهای جاده مخصوص برای محدوده قیمتی 30 تا 50 میلیون تومان خود، روی خودروساز ژاپنی حساب باز کردهاند. در این محدوده قیمتی البته نام فیات ایتالیا نیز مطرح است، چه آنکه به اعتقاد کارشناسان، این شرکت دارای محصولاتی است که میتوانند بازه قیمتی موردنظر (30 تا 50 میلیون تومان) را پوشش دهند. ایران خودروییها میگویند مذاکره با فیات را آغاز کردهاند، اما اینکه خودروساز ایتالیایی از چه زمانی و با چه محصولاتی روانه ایران خواهد شد، پرسشی است فعلا بی پاسخ. از رنو و فیات که بگذریم، سیتروئن فرانسه نیز قرار است بخشی از بازار خودروی کشور را پوشش دهد. این خودروساز فرانسوی البته محصول ارزان قیمتی برای عرضه به ایران ندارد و گفته میشود کف قیمتی خودروهایش (در ایران) 60 میلیون تومان خواهد بود. با این حساب، سیتروئن نیز مانند پژو، محدوده قیمتی بالای 60 میلیون تومان را پوشش میدهد و این یعنی، عمده مشتریان بازار خودرو کشور، توان مالی لازم برای خرید محصولات این شرکت را نخواهند داشت.